‘Schoorlse Duinen onderdeel van Groen Erfgoed’ (Column)

Sinds 1 juni ben ik voorzitter van de Stichting ter behoud van het Schoorlse- en Noord-Kennemerduingebied, kortweg Duinstichting. Aanvankelijk de actiegroep Schoorlse Bos moet Blijven, die najaar 2016 ontstond nadat we vernamen dat bijna 100 hectare bos zou worden gekapt, maar liefst meer dan 100.000 Corsicaanse en Oostenrijkse dennen, de zogenaamde exotische zwarte dennen. 25 vrijwilligers trokken zich dat lot aan van de dennen. Nadat bleek dat de inheemse grove den en zeeden het niet redden bij dit klimaat en de exotische wel. Dat voorzitterschap is een drukke non-profit-baan waarbij veel komt kijken. Recent (her)ontdekten we dat minister Jozias van Aartsen in 1995 de Schoorlse Duinen benoemde tot Staatsnatuurmonument vanwege het natuurschoon en de wetenschappelijke waarde ervan. Zo zijn hier maar liefst 75 bijzondere paddenstoelensoorten zoals de roze vezeltruffel en de olieboltruffel (in mei 2019 aangetroffen in de Schoorlse bossen, meldde de Nederlandse Mycologische Vereniging). Zo is er ook de bruine eikenpagevlinder en zijn er zeldzame vogels als de kruisbek, een vogel die afhankelijk is van de zaadkegels van de dennenbomen. En de bijzondere korstmossen, miljoenen rode bosmieren en nog veel meer. De status van Staatsnatuurmoment is plotsklaps verdwenen toen de duinen onderdeel werden van Natura 2000. We zijn door de provincie gevraagd om mee te denken over het nieuwe beheerplan dat in 2020 in moet gaan, maar vrezen dat de boskap er weer prominent in komt te staan. Door dat Staatsnatuurmonument ontstond het idee de Schoorlse Duinen tot Nationaal Park Schoorlse Duinen te maken en Groen Erfgoed als onderdeel van het Cultureel Erfgoed. Adviserend ecoloog Bert Maes heeft het plan al omhelsd. Allereerst is het nodig dat de bossen op de Monumentale Bomenlijst van gemeente Bergen komen, geregistreerd door de Bomenstichting en er een aanvraag voor Groen Erfgoed wordt ingediend. Dat is gebeurd, maar vervolgens moeten provincie en Staatsbosbeheer (SBB) dit plan ondersteunen. Het Nationaal Park moet voor iedereen toegankelijk zijn. Het schijnt dat SBB en provincie al plannen hadden om delen van de Schoorlse Duinen voor publiek te sluiten en dat kan niet de bedoeling zijn. Net als het leunen van gemeente en provincie op de stikstofverwijdering uit de duinen. Dit zou nodig zijn om daarmee woningbouw mogelijk te maken. We weten dat er veel te weinig woningen zijn voor jonge mensen in deze omgeving. Dus de nood is hoog, maar de rekenmethode waarmee ze de woningbouw willen uitruilen tegen boskap klopt totaal niet. Het Schoorlse Duingebied bestaat voor een groot gedeelte uit open duin. Op minder dan de helft staat bos. Bos met open plekken en grote zandkuilen. De Duinstichting heeft een compromis gesloten met de provincie voor de kap van een klein gedeelte van het Van Steijnbos. Door die kap ontstaan zandvlakten en verstuivingen, grijze duinen met gras en andere korte vegetatie. Witte duinen bieden volgens de beheerders een goed leefplek voor spinnetjes en de mierenleeuw, waar de tapuit op af zou kunnen komen, maar er zijn vossen en dus kijken de holenbroeders wel uit. In de oktober-uitzending van het tv-programma Vroege Vogels vertel ik aan presentator Menno Bentveld over de beleving van het wandelen in de Schoorlse Duinen en dat ik op de twee uur durende wandeling door het Baaknolbos maar zes mensen tegenkwam. ‘Lopen in dat bos was haast een spirituele ervaring,’ zei ik tegen Menno. Ik kan iedereen zo’n wandeling aanraden, goed voor lichaam en geest. Maar dat kan ook in het Frederiksbos, het Leeuwenkuilbos en het Van Steijnbos.