Een eindejaarsuitkering een verworven arbeidsvoorwaarde?
Mag u als werknemer gebruik maken van een leaseauto of keert u als werkgever jaarlijks een vergoeding uit aan uw werknemers en zijn hier geen voorwaarden aan gesteld? Dan bestaat er een kans dat deze rechten uitgroeien tot verworven arbeidsvoorwaarden.
Een verworven arbeidsvoorwaarde is een recht dat een werknemer verkrijgt op basis van gewoonte. Dit ontstaat omdat partijen langere tijd zo hebben gehandeld. Deze manier van handelen wekt bij een werknemer het vertrouwen dat hij van dit recht uit mag gaan en kan worden gezien als uitwerking van het vertrouwensbeginsel.
In een recente uitspraak heeft het Gerechtshof te Den Bosch bepaald dat het gebruik van een leaseauto door een werknemer in dat geval niet heeft geleid tot een verworven arbeidsvoorwaarde (ECLI:NL:GHSHE:2021:3082). Het hof bepaalde dit omdat de werkgever in kwestie meerdere malen had gecommuniceerd dat het verstrekken van de leaseauto aan voorwaarden was gebonden.
Omdat geen concrete toetsnormen bestonden voor het aannemen van een verworven recht heeft de Hoge Raad zes gezichtspunten geformuleerd om te beoordelen of een gevolgde gedragslijn leidt tot een tussen partijen geldende arbeidsvoorwaarde.
De zes gezichtspunten zijn als volgt:
- De inhoud van de gedragslijn;
- De aard van de arbeidsovereenkomst en de positie die de werkgever en de werknemer jegens elkaar innemen;
- De lengte van de periode gedurende welke de werkgever de desbetreffende gedragslijn heeft gevolgd;
- Hetgeen de werkgever en de werknemer in verband met deze gedragslijn jegens elkaar hebben verklaard of juist niet hebben verklaard;
- De aard van de voor- en nadelen die voor de werkgever en de werknemer uit de gedragslijn voortvloeien;
- De aard en de omvang van de kring van werknemers jegens wie de gedragslijn is gevolgd.
Uit deze punten blijkt dat ervan uitgegaan moet worden dat hetgeen partijen over en weer van elkaar mochten verwachten een invulling aan de gedragslijn geeft. Dit betekent dat een werkgever hier voorzichtig mee om moet gaan. Geeft u als werkgever jaarlijks een bonus, maak dan duidelijk aan uw werknemer dat dit gebeurt uit vrijgevigheid of als (eenmalige) beloning waaraan voorwaarden zijn verbonden. Een verworven recht kan niet altijd worden voorkomen, schriftelijke voorwaarden kunnen hierin een uitkomst bieden.
Astrid Lof
Schipper en Lof Advocaten
