Rechten bij overwerk
Indien een werknemer moet overwerken en langer werkt dan het in zijn arbeidscontract overeengekomen aantal uren, welke rechten heeft hij dan? Een werkgever kan zijn werknemer vragen meer uren te werken, bijvoorbeeld omdat een bepaalde klus af moet of omdat er veel zieken zijn. De werkgever kan en mag verwachten dat een werknemer soms overwerkt, maar in de wet is over overwerk niets geregeld en de werknemer is in beginsel tot niets verplicht.
Bij cao, bedrijfsreglement of arbeidsovereenkomst kunnen afspraken zijn gemaakt over verplicht overwerk of opname van gemaakte overuren in tijd-voor-tijd. In dat geval is de werknemer verplicht om over te werken als dat nodig is. Natuurlijk volgens de gemaakte afspraken. Echter wat als het overwerk structureel wordt? In de Arbeidstijdenwet is geregeld hoeveel uren een werknemer maximaal per dag en per week mag werken.
Als een werknemer vaak moet overwerken, dan kan hij zijn werkgever verzoeken om zijn arbeidsovereenkomst aan te passen door uitbreiding van het aantal contracturen. Dat kan door middel van het zogenoemde rechtsvermoeden van arbeidsomvang. Hierbij wordt gekeken naar het aantal uren dat de werknemer de afgelopen 3 maanden gemiddeld heeft gewerkt. Is dat gemiddelde hoger dan de contracturen, dan kan de werknemer aanspraak maken op aanpassing van zijn arbeidsovereenkomst. Indien de werkgever echter kan aantonen dat sprake is van een uitzonderlijke situatie (zoals de coronapandemie), dan kan dat aan toewijzing van een dergelijk verzoek in de weg staan.
Als een werkgever in de arbeidsovereenkomst vastlegt dat overuren niet worden betaald, betekent dit niet dat de werknemer per definitie geen recht heeft op een overwerkvergoeding. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde dat een uitzendbureau overuren van een coördinator moest vergoeden. Het uitzendbureau was met de werknemer contractueel overeengekomen dat hij geen recht op een overwerkvergoeding had, terwijl hij wel redelijkerwijs gehoor moest geven aan oproepen van de werkgever om overwerk te verrichten. De werknemer wilde voor het aantal overuren (gemiddeld 11 overuren per week) alsnog betaald worden en ging hiervoor naar de rechter. Het kwam uiteindelijk tot een hoger beroep, waarin het hof bepaalde dat de werkgever de overuren toch moest uitbetalen (vindplaats: ECLI:NL:GHARL:2020:6861).
Of een werknemer overuren betaald krijgt, hangt dus onder andere af van de afspraken die met de werkgever zijn gemaakt. Deze afspraken zijn echter niet in beton gegoten. Goed werkgeverschap kan meebrengen dat gewerkte overuren dienen te worden vergoed, ondanks een andersluidende afspraak.
Schipper en Lof Advocaten
Astrid Lof
