Aanpoten op houtakker: ‘Die bomen groeien door’

Morvenna Goudkade

Zo’n vijftien mannen en vrouwen zijn zaterdag neergestreken op een smalle strook met geboomte, tussen de kwekerijen aan het Reijerskoop. Deze zogenaamde houtakkers, ook wel windakkers genoemd, dienen van oudsher om het gewas op de kwekerijen tegen harde wind te beschermen. Het is het werkgebied van de Stichting Houtakkers Boskoop. 

De kenmerkende langgerekte smalle boompercelen worden tegenwoordig gezien als cultuurhistorisch erfgoed. Veel houtakkers zijn in de loop der tijd verdwenen, wat er nog is moet behouden blijven, vindt de stichting. Daarom wordt met een aantal vrijwilligers maandelijks een werkdag georganiseerd, waarbij onderhoud wordt uitgevoerd. 

Bart Hoogenveen (55) staat paraat met de kettingzaag. “Dit is de derde werkdag op deze houtakker. We hopen hem vandaag af te krijgen”, zegt de kweker, zelf groot liefhebber van cultuurhistorie. Ook voorzitter Kees van der Kooij (81) uit Hazerswoude is van de partij, net als medebestuurslid Hans Snabel (68). De groep heeft net even koffiegedronken in een werkschuur en gaat nu weer aan de slag. Het is mooi dat er zo’n grote opkomst is, vindt Van der Kooij. “Door corona heeft ons werk de afgelopen anderhalf jaar een tijd stilgelegen. Je merkt dat er achterstallig onderhoud is. Wij kunnen wel stoppen, maar die bomen groeien door.” 

Flink aanpoten dus op de houtakker. Gerda Pouw (67) werkt samen met echtgenoot Peter (69). “Wij hebben in januari onze kwekerij verkocht en zijn daarna dit gaan doen. We vinden het leuk om bezig te zijn buiten.” Dat vindt ook Léon ter Horst (53) uit Waddinxveen. Hij is nieuw, vertelt hij. “Dit is mijn tweede keer. Waarom ik hier ben? Het is goed om een stukje historie te behouden en ik wil graag actief bezig zijn.” De gezelligheid wordt ook geroemd. Het is een sociaal gebeuren, zo met elkaar. De deelnemers, mannen en vrouwen, komen uit de hele regio: behalve Boskoop, ook uit Alphen, Hazerswoude, Waddinxveen en Gouda. 

Alphenaar Henk-Jan Habermehl (76) is al jarenlang deelnemer aan het groenonderhoud. De voormalige wethouder van Alphen vertelt dat de groep zo’n 42 jaar geleden begon. “We zijn gestart uit natuuridealisme. Op een gegeven moment is de groep opgesplitst in een Alphense en een Boskoopse groep. We hadden namelijk een heel groot werkgebied. In Alphen heet het tegenwoordig Vrijwillig Landschapsbeheer, aangesloten bij het IVN, en in Boskoop de Stichting Houtakkers Boskoop.” Habermehl was in november, bij de vorige werkdag, nog op het Boskoopse Reijerskoop aan het werk. “Ik wissel het een beetje af. Het is belangrijk om de houtakkers te onderhouden”, zegt de oud-wethouder. “In het verleden werd dit door de kwekers zelf gedaan. Nu hebben de houtakkers eigenlijk geen functie meer, de gewassen zijn niet meer zo hoog. Maar het heeft een grote cultuurhistorische waarde. Zonder dit onderhoud verwilderen de houtakkers, de bomen mogen niet te hoog worden, want dan kunnen ze in de slappe veenbodem makkelijk omwaaien en de halve kade meenemen.” 

Boskopers Wil van den Hoven en Wout Wegerif werken intussen gestaag door op de houtakker. “Ik heb sinds mijn veertiende al interesse in de natuur”, zegt Van der Hoven. “Ik help ook bij Staatsbosbeheer. Ik wil graag mijn bijdrage leveren.”