Waterschap in actie: ‘Calamiteitenroute schoon water geopend’

Nieuws
Manouk Sloothaak (29), procesleider bij Hoogheemraadschap van Rijnland: 'Meer water inlaten zodat boeren en kwekers niet in de problemen komen.'
Manouk Sloothaak (29), procesleider bij Hoogheemraadschap van Rijnland: 'Meer water inlaten zodat boeren en kwekers niet in de problemen komen.' (Foto: Morvenna Goudkade)

REGIO - De hitte en droogte hebben flink gevolgen voor het waterbeheer in de regio. Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft maandag 18 juli de waterinlaat via de Hollandse IJssel bij Gouda stopgezet, vanwege te zout water. Het water voor het Rijnland-gebied wordt nu aangevoerd via de Oude Rijn bij Bodegraven. Een uitzonderlijke situatie, zegt Manouk Sloothaak (29), procesleider bij het Hoogheemraadschap.

Morvenna Goudkade 

Het gebruik van de zogenaamde ‘calamiteitenroute’ voor schoon water is normaal één keer per tien jaar nodig. Nu was de laatste keer in 2018. “Het gebeurt nu dus vaker, vanwege extremer weer door de klimaatverandering”, zegt Sloothaak, die als relatiemanager voor de Boskoopse Greenport vaak in het gebied is. 

‘Aanjaaggemalen zorgen dat schoon water snel gebied kan bereiken’

“Wat er nu gebeurt, is dat door te weinig neerslag het waterpeil in de Rijn te laag is, waardoor het zoutgehalte in de Hollandse IJssel stijgt. Als dat water wordt binnengelaten, kan het schade aanbrengen aan de natuur en ook aan gewassen van kwekers, telers en boeren. Daarom is besloten de route via Bodegraven te openen. Dat water komt uit de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal en wordt doorgevoerd via de Oude Rijn.” De route vanuit Bodegraven verloopt met speciale aanjaaggemalen, vertelt Sloothaak. “Dat zijn gemalen met veel stuwkracht, zodat het schone water snel het gebied kan bereiken. Die zetten we alleen aan in situaties zoals deze. Wij noemen dit dan ook onze klimaatbestendige route.”

De extreme temperaturen waar we nu mee te maken hebben, zorgen dat oppervlaktewater veel sneller verdampt, weet de procesleider. “Onze waterpeilen zakken daardoor uit, dus moeten we meer water inlaten zodat de boeren in de polders en de kwekers in de Greenport Boskoop niet in de problemen komen.”

‘Meer blauwalg, dus pas op bij het zwemmen’

In tijden als deze is het dus alle hens aan dek bij het waterschap. “Er gebeurt heel veel”, bevestigt Sloothaak. “Er zijn zeker gemalen die we op kantoor kunnen ‘uitlezen’, maar er zijn ook mensen in het veld om storingen op te lossen en gemalen handmatig te bedienen.” Zo’n besluit om de waterinlaat via Gouda te stoppen, wordt niet zomaar genomen. “Er is een calamiteitenorganisatie opgezet, die werkt volgens protocollen en in overleg met andere waterschappen en Rijkswaterstaat”, zegt Sloothaak. “Het heeft namelijk nogal wat gevolgen om stroomrichtingen te veranderen, dat gaat soms gepaard met vaargeboden, dus moet zorgvuldig gebeuren. Het is een noodvoorziening.”

Hoe het nu is met de watersituatie in de regio? “Bij de grote plassen zien we flinke verdamping, zoals in Nieuwkoop, Kaag en Braassem en Reeuwijk. Dat kan effecten hebben op de flora en fauna. Hitte geeft ook meer blauwalg, dus pas op bij het zwemmen.” Voor de boeren is het belangrijk dat het water in de sloten goed blijft, zegt Sloothaak, want het vee dat buiten loopt moet drinken. Ook de kwekers gebruiken het oppervlaktewater, om hun planten te sproeien. “Omdat de teelt veel waarde vertegenwoordigd, is de waterkwaliteit van groot belang. We hebben daarom de peilen maximaal opgezet, dat zorgt voor een extra buffer met het warme weer.”

Of inwoners ook zuinig aan moeten doen met water? Korter douchen? Niet teveel sproeien? “Nou, wij gaan over het oppervlaktewater, niet over het water dat uit de kraan komt, dus over douchen kan ik niks zeggen, haha. Maar zoals als het nu is, kunnen ook particulieren gewoon hun tuin sproeien met water uit de sloot.”