Avondklokrellen: naar huis omdat de moeder van ‘die en die’ dat zegt

‘Het is rustig vanavond,” meldt een vrouw bij binnenkomst aan de Jan de Louterstraat. Het pand op de hoek met het Jan de Louterpad is deze dagen een verzamelpunt voor buurtmoeders geworden. Er is een vroege dienst om vijf uur en een latere om zeven uur. Voor de regenachtige avonden zijn er regenjassen te leen. Ook roze. “We willen continu in het straatbeeld aanwezig zijn,” zegt Amal Bouchtab, coördinator voor de avonden. Aan vrijwilligers geen gebrek. De een neemt de ander mee, die weer iemand kent die vast ook mee wil doen. Alles om de rust in de wijk te bewaren.

Brandbom

Bouchtab: “Wat in Osdorp gebeurde, was pijnlijk en gevaarlijk. Pijnlijk omdat we onze jongeren vertegenwoordigd zagen bij rellen. En gevaarlijk; ik stond vlak bij een brandbom die afging.” Fatimzahra Baba, coördinator van het Amsterdamse vrouwennetwerk, had haar net aan de telefoon toen ze een knal hoorde. Baba: “Dat was paniek. Een knal, geen gehoor. De ME stond op het punt om aan te vallen. Het waren lange minuten voor ik wist dat Amal veilig was.” Wat in Osdorp gebeurde deed alle moeders pijn, vertellen de moeders vlak voor we op pad gaan. “We moeten andere ouders helpen hun kinderen thuis te krijgen. Weg van de rellen.” Ook vertegenwoordigers van moskeeën en jongerenwerkers waren na de beruchte avond dagen op de been om verwachte ongeregeldheden op Plein ‘40-’45 te voorkomen. In overleg met de politie lopen de moeders in bepaalde straten iedere avond hun ronde.

Galto

Deze avond is dat de Burgemeester de Vlugtlaan. Tijdens de tweede shift is het ook rustig. Overbodig voelen de moeders zich niet. Inmiddels is bekend dat er toezicht is. En of het nu politieagenten of buurtmoeders zijn die de meeste indruk maken, laten we in het midden. Maar de vrouwen kennen hun kracht. Baba: “We zijn moeders, kennen vaak de moeders van de jongens. ‘Het is goed galto’, zeggen ze dan. Dat betekent ‘tante’, een Marokkaanse naam voor iemand die je moeder kent. En dan gaan ze naar huis, omdat wij dat zeggen.” Op de laan hangen her en der jongeren. Duidelijk niet op rellen uit, toch wordt een praatje gemaakt. Om de sfeer erin te houden, om eventuele oplopende spanning weg te nemen. “Alles goed?” Alles is goed, antwoorden de jongens. Ze beloven voor de avondklok ingaat naar huis te gaan. Ze weten dat de moeders op straat zijn als dat niet gebeurt. En die moeder is de moeder van ‘die en die’. Daar wil je geen heibel mee.

Pijn in mijn hart

Om klokslag negen uur is het stil in Slotermeer. De vrouwen halen herinneringen op aan een week eerder, toen de sfeer onrustig was. Hoe daadkrachtig Halima een jongen aansprak. “Zoon, wat doe je hier op straat? Ga naar je moeder. Ik ben ook een moeder. Als mijn zoon hier zou staan en het zou verkeerd gaan, zou dat pijn doen in mijn hart.” Hij ging naar huis, zijn vrienden ook. Baba zucht: “Dat kwam zo van binnenuit. Wij menen dit als moeders.” Mooi vindt ze hoe de buurt als totaal reageert op de aanwezigheid van de vrouwen. “Ondernemers juichen dit initiatief toe. Zij hoeven niet te vrezen voor plunderingen. Sommigen gaan meelopen. Tien jaar geleden zouden ze misschien nog denken: wat doen die vrouwen hier? Dit is een begin. De vrouwen zijn opgestaan. Zij kunnen nog zoveel meer, zij kunnen verbinden. Als mens en als coördinator van het vrouwennetwerk rondom de burgemeester is het mijn doel deze vrouwen in beweging te krijgen. Door ze aan het netwerk te verbinden en hun kennis en kracht in te zetten voor hun buurt en stad.”

Peter wel

Het smaakt duidelijk naar meer. Bouchtab: “Eigenlijk is dit het moment om het tij te keren.” Baba knikt. “Voor de rellende jongeren was dit de manier om hun stem te laten horen. Omdat ze niet weten hoe dat anders te doen. Ze denken in hindernissen en niet in mogelijkheden. Logisch, want hun klasgenoot Peter vindt nog altijd met gemak een stageplek. Heet je anders, wordt het lastiger. En zonder stageplek kun je je opleiding niet afronden.” Voor nu is de winst een veilige buurt. Baba: “Laatst zwaaide een bewoner uit het raam en gaf een handkus naar de moeders. Mensen voelen zich veilig. De moeders voelen zich gewaardeerd en nodig. Een van hen noemde dit haar therapie. Dat mooie gevoel en alle inzet moeten we vast houden. Ook na corona.”

Shirley Brandeis