Nieuw-West toen & nu: het August Allebéplein

Algemeen
 Het August Allebéplein anno 2021.
Het August Allebéplein anno 2021. (Foto: Brandeisfotografie)

NIEUW-WEST - De Westerpost moest zuchten toen de bom in 1998 barstte en het August Allebéplein in Slotervaart landelijk nieuws werd. Liever bericht ze over gezelliger buurtnieuws. De rellen kregen ‘gelukkig’ voldoende aandacht in andere media en de lokale krant kon zich fijn richten op de betere toekomst van het plein en de buurt.         

Op de foto van het Stadsarchief uit 1971 zien we dat er met de jaren veel veranderd is op het plein dat in de Westerpost dus veelal op positieve wijze in het nieuws kwam. Ook als het, onvermijdelijk toch als krant, over de rellende jeugd ging. Toenmalig stadsdeelvoorzitter Henk Goettsch bleef het optimistisch inzien. Van bendevorming wilde hij niet spreken. “Dan denk ik aan situaties zoals in Hill Street Blues. Dat hebben we hier niet. Dit hier zijn lage uitingen van puberaal gedrag dat heel ver gaat.”

Harde kern

Maar er moet iets gebeuren, was de stemming van de stadsdeelraadvergadering eind vorige eeuw. En toen volgden jaren van plannen en kleine en grotere ingrepen. Het was de tijd van de immense stedelijke vernieuwingsoperatie, dus zo’n plein, daar kon ook wel meteen worden ingegrepen. Het werd vooral een rommelige tijd. De raad stemde in met een nieuw winkelcentrum aan de Postjesweg (dat plan werd het uiteindelijk niet), bioscoop Cinema sloot de deuren en na diverse andere incidenten kwam er een mediastop vanuit de raad, terwijl huilende winkeliers hun beklag deden op AT5. Een harde kern probleemjongeren bleef lange tijd het eerste waar je aan dacht bij het horen van de naam August Allebé.

Gepland in Zuid

En dat voor een plein dat bij de oplevering nog stond voor licht, lucht en ruimte, het motto waarmee Cornelis van Eesteren de Westelijke Tuinsteden (nu bekend onder de naam Nieuw-West) had bedacht. Een plein genoemd naar schilder August Allebé (1838-1927), die zijn naam in 1920 al aan de plek langs de Apollolaan gaf waar nu het Hilton Hotel staat. Het geplande plein daar in Zuid kwam er nooit, dus kwam de naam beschikbaar voor nieuwbouwwijk Overtoomse Veld in een buurt waar verschillende straten naar kunstenaars werden genoemd.

Heintje Davids

Met de tijd veranderde de bevolkingssamenstelling; de eerste generatie bewoners werd ouder, arbeidsmigranten en hun gezinnen uit Turkije en Marokko kwamen er wonen, kinderrijk bleef de buurt altijd. De rust keerde deze eeuw terug. Er werd meer gepraat met elkaar, er kwam justitie in de buurt, een buurthuis, een werkcampagne, Marokkaanse vaders surveilleerden samen met de politie, jongerenwerk zorgde voor meer sport- en spelactiviteit in de buurt, maatschappelijk werkers trokken de buurt in en er werd kritisch gekeken naar de herinrichting van het plein.

Tekst loopt onder de foto door


Het August Allebéplein anno 1971. (Foto: Stadsarchief/Dienst Ruimtelijke Ordening)

Staatssecretaris Johan Remkes, momenteel bekend als formateur van een regering die maar niet gevormd gaat worden, kwam in 2002 om de tijdelijke impuls van verbeteringen (meer winkels, meer parkeerplaatsen, een goedkope supermarkt, bewonersondersteuning) toe te juichen. Wachten op een groter uitwerkingsplan, daar was geen tijd voor. Dan zou het plein doodbloeden. Toch schoof ook het korte termijnplan door van de ene naar de andere raadsvergadering. De Westerpost schreef nog menig artikel waarin de term ‘tijdelijke investeringsimpuls’ veelvuldig voorkwam. Het pleinplan werd gekscherend met Heintje Davids vergeleken.

Gentrificatie

En al is sindsdien veel veranderd (nieuwbouw, nieuwe basisschool, een buurtcommissie, studentenwoningen) en is het prima toeven op het August Allebéplein, af is het nog niet anno 2021. Vele plannen werden bedacht en verdwenen weer. Er kwam een bewonersactiegroep ‘Plein Allebé Nee’, later gewijzigd in de meer meewerkende naam ‘Plein Allebé JA!’, vanwege de enorme geplande hoogbouw en het kappen van bomen. Men werd het over één ding eens: het plein moest het kloppend hart van de buurt worden. Maar niet volgebouwd met nog maar weinig pleinruimte. Het moest er groen en gezellig blijven, een echt plein voor de buurt. De tijden zijn zo veranderd dat zelfs de term gentrificatie al is gevallen. Duurdere woningen, meer voorzieningen, een meer diverse bevolkingssamenstelling en het groeiende besef dat het niet zo ver buiten de ring is, maken de wijk populairder. Van nieuwbouwwijk naar verloederde naoorlogse wijk naar best een leuke buurt om te wonen. Dat is mooi.