“Er zijn mensen die beginnen de week met nul en hebben een gezin’
AMSTERDAM - Het was voorjaar 2020 toen Nederlanders hals over kop de gekste dingen gingen hamsteren omdat ze niet wisten wat corona ging brengen. Er was een run op de supermarkten. Zoiets als toiletpapier was bijna niet meer te krijgen. Maar wat als je geen geld hebt om te hamsteren? Ineens zag Carleen de Lange de armoede in haar buurt. Ze besloot producten te gaan inzamelen voor mensen die het niet kunnen betalen. Vandaag de dag geeft Stichting Veerkrachtig Betondorp hulp aan buurtgenoten op verschillende vlakken.
Carleen de Lange is genomineerd voor Amsterdammer van het Jaar.
Corona geeft dan weliswaar geen problemen meer, maar de hoge gasprijs en de inflatie zorgen ervoor dat veel mensen in de buurt toch een beroep op Carleen en haar stichting doen. “Er zijn mensen die beginnen de week met nul en hebben een gezin. Wij kijken naar wat er bij mensen binnenkomt aan inkomen en wat ze aan schulden hebben. Voor ons is 40 euro per week is de grens, maar heel veel mensen zitten er onder.”
Stellingkasten gevuld
In mei 2020 begon Carleen het winkeltje in de gang van Sociaal Kapitaal Amsterdam (SKA). Van vrienden kreeg ze stellingkasten die gevuld werden met producten. Ze was drie dagen open. Bij de reformwinkel op het Beukenplein ging ze mensen vragen om een product voor haar mee te nemen. Het was de enige plek in de buurt waar ze mocht staan. Bij de grote supermarktketens was ze niet welkom. “We stonden bij de reformwinkel, maar mensen namen producten mee van de Lidl, omdat die veel goedkoper zijn”, glimlacht ze. Ook Stichting Blije Buren (genomineerd voor Amsterdammer van het Jaar 2016, red.) het Rode Kruis en de Voedselbank steunden het nieuwe initiatief in de buurt.
Inmiddels heeft Carleen ander onderdak gevonden, bij Stichting Al Maarif, een ontmoetingscentrum voor Nederlands-Marokkaanse gezinnen aan het Zuivelplein. Het stadsdeel betaalt de huur voor deze ruimte. De stellingkasten daar bevatten veel producten: “We hebben een kast met producten voor het ontbijt, een pastakast met kruiden, blikjes groente gedroogde bonen, zonnebloemolie en azijn, een kast met koffie, thee, limonade en eentje met vuilniszakken tot en met tampons. Groente, fruit en kaas wordt ook geschonken. Brood krijgen we van Bakkerij De Lekkernij.” Alle kasten zitten achter slot en grendel, één keer per week, op vrijdag, worden ze geopend voor klanten.
Maaltijden
Inmiddels zijn de activiteiten en het netwerk van de stichting uitgebreid. Zo worden er twee dagen per week maaltijden uitgedeeld, voorheen gedoneerd door Archipel en nu van Life & Style. Ook vrienden koken dikwijls voor de stichting en Soep Langs de Lijn levert soep. Er worden complete huizen ingericht van vloer tot en met kleding. “Dat doen we voor mensen die niks hebben en op een kale vloer zitten. Hier in het dorp wordt gerenoveerd en als er een vloer uit een huis wordt gehaald leggen wij die in een ander huis weer neer. Daarbij krijgen we hulp van de Buurtkringloop in de Javastraat. We hebben een mooi netwerk waar we regelmatig mee uitwisselen.”
Schrijnend
De verhalen die Carleen te horen krijgt zijn vaak schrijnend. “Laatst vertelde iemand met trots dat ze 300 euro had bespaard omdat ze steeds tapwater haalde uit de kraan op de Brink. Kinderen die jarig zijn gaan niet naar school, zodat ze niet hoeven te trakteren. Laatst heb ik twee tweedehands jassen gekocht voor een vrouw die geen winterjas had. Mensen hebben niks en nodigen niemand meer uit. Ze raken in een sociaal isolement. Het raakt niet aan de werkelijkheid van mensen die het wel goed gaat dat ze in een dergelijke situatie verzeild kunnen raken en daarom kunnen ze het zich niet voostellen. Maar het kan iedereen overkomen, door scheiding of ontslag of wat dan ook. En de gemeente kijkt alleen maar tot de voordeur. Bedragen om schulden af te betalen zijn vaak geleend. Er wordt niet gekeken of mensen kleding of spullen kunnen kopen. Armoede roept grote stress op bij mensen. Door al die problematiek zien ze niet hoe ze eruit kunnen komen. Ze hebben vaak psychische klachten, zijn geïsoleerd en eenzaam. Doordat mensen naar onze winkel komen, raken ze met elkaar in contact, ze komen eerder voor een praatje en ze komen elkaar tegen in het dorp.”
Luisterend oor
Het vrijwilligerswerk beperkt zich niet tot de winkel en mensen voorzien van dagelijkse behoeften, kleding en meubels. Carleen wordt ook regelmatig thuis gebeld door mensen die een probleem hebben met de huisarts, een woningcorporatie, een luisterend oor nodig hebben en zo meer. Ik ben goed in organiseren, heb een helikopterview en ben goed in dingen oplossen. Je gooit er een kwartje in en er komt altijd een oplossing uit. Kan niet bestaat niet”, zegt ze resoluut. Soms wordt het voor haar ook te vermoeiend en dan maakt ze duidelijk dat ze even offline is.
Betondorp
Volgens Carleen zou elke buurt een sociale winkel moeten hebben zoals die in Betondorp. Ze krijgt aanvragen van buiten het dorp, ze slaat ze niet af, maar ze wil zich het liefst beperken tot Betondorp. Dat komt ook doordat ze zelf weinig energie heeft en snel moe is. Ze noemt het een beperking. Toch vindt ze telkens de energie om zich dagelijks even bezig te houden met reilen en zeilen van de stichting. “Er zijn veel mensen opgestaan om mee te helpen. De kracht zit hem erin dat ik heel goed kan organiseren. Het zware werk laat ik dan ook aan anderen over.” Inmiddels bestaat de organisatie uit zo’n twintig vrijwilligers.
Niet rond kunnen komen
Toch zijn er zorgen over de toekomst. Over of ze nog wel subsidie krijgt of producten uit haar netwerk mag blijven ontvangen. Hoe moet het dan verder met mensen die het niet rond kunnen komen. Ze vindt dat de gemeente tekortschiet. “Als je wil dat mensen zelfstandig worden dan moet je participatie stimuleren, geen pleister geven maar vertellen hoe ze met het mes moeten omgaan.” Stemmen voor de Amsterdammer van het Jaar kan tot 14 mei via: www.amsterdammervanhetjaar.nl.
Stemmen op de genomineerden voor Amsterdammer vna het Jaar 2021 kan nog tot zaterdag 14 mei via: www.amsterdammervan het jaar.nl.
