Bijzondere Open Deuren op het Gulden Winckelplantsoen

Shirley Brandeis

“Deze is mooi!” Diane Elshout wijst naar een van de kunstwerken in het paviljoen dat elke woensdag tot en met zondag vanaf twee uur open is voor bezoek. ‘Hoeveel draden heeft weefsel nodig om een weefsel te zijn?’ luidt de begeleidende tekst. “Een beetje filosofisch is het wel, hè.” De bezoeker die het nodig heeft, kan rekenen op een enthousiaste uitleg van Elshout, een van de drie kunstenaars van Moving Arts Project. Voor de Westerpost: “Het is een uitspraak van een van de mensen die we hebben geïnterviewd. Hoeveel verbindingen hebben we nodig om een samenleving te zijn, vroeg hij zich af. Een hele diepe mooie vraag, waar we allemaal mee bezig zijn. Want weet je, die verbinding in de samenleving is helemaal niet vanzelfsprekend en staat erg onder de druk.”

Ben jij normaal?

De uitspraak kwam van een van de huishoudens die het collectief Moving Arts Project, dat naast Diane Elshout bestaat uit Noud Verhave en Janine Toussaint, afgelopen tijd sprak. Vijftien huishoudens, een goede dwarsdoorsnede van Amsterdam, die zich bloot gaven, al zijn ze in de uitkomst van beeldende kunstwerken, citaten en statistieken geanonimiseerd. En die met hun uitgesproken gedachtes de bezoeker aanzetten tot het voor zichzelf beantwoorden van diezelfde vragen. Denk aan: ‘Word jij gewaardeerd?’, ‘Voel jij je thuis?’, ‘Heb jij vertrouwen in de samenleving’, ‘Ben jij normaal’. De Westerpost gaat meteen nadenken. Elshout luistert graag. De kern, legt ze later uit, van de projecten die Moving Arts Project uitvoert, gaat om de vraag hoe mensen deelnemen aan de samenleving. “Dat wordt beïnvloed door waar je bent geboren, de plek die je inneemt, de territoria waarin je je begeeft.” Alles brengen ze samen in bijzondere projecten die vragen oproepen én (kunnen) beantwoorden. Elshout en collega-kunstenaars zijn graag je gids, het luisterend oor ook, en er is koffie, thee en een koekje.

Tekst loopt onder de foto door.

Noud Verhave vult de lekkende communicerende potten aan.

“Deze is populair!” roept Elshout bij een reeks van potten aan touwtjes. Grappig, denken we. Maar er zit natuurlijk een diepere laag in. “Als je met elkaar in contact komt, is het belangrijk dat je dat doet vanuit gelijkwaardigheid. Niemand is hoger of lager dan jij. Dat is hier verbeeld als een soort communicerende vaten.” Potjes van verschillende grootte zijn het (“want wij zijn ook allemaal verschillend”), die met elkaar in verbinding staan en zo op gelijk niveau proberen uit te komen. Ze lekken. “Dat hoort zo. In de maatschappij lekken dingen ook weg, gaat de aandacht niet altijd naar waar het naartoe moet gaan. We moeten het dus bijvullen. Symbolisch, want communiceren vergt ook onderhoud.” We krijgen een koptelefoon op bij het orgel. Geen gewoon orgel (uiteraard), maar het orgel van de samenleving. Met onder elke toets een uitspraak uit een interview, waar je als luisteraar niet anders kan dan knikken of schudden met je hoofd. Even verderop staat een van de boombeelden, die je kijk op de samenleving bevragen. Het kunstzinnige resultaat van de interviews; de vragen zijn ook door honderden andere bewoners ingevuld.

Vergrootglas

‘Een allesomvattende kroniek over samenleven en erbij horen’ is de allesomvattende ondertitel van Open Deuren. De titel verwijst naar de deuren die voor de kunstenaars (naast die van Moving Arts Project, werkten nog enkele andere kunstenaars mee) werden geopend én door de open deuren die ze tegenkwamen in de gesprekken. Denk aan eerlijkheid, kansengelijkheid en solidariteit. Maar die niet zo vanzelfsprekend zijn als we denken dat ze zijn. Elshout: “Met Open Deuren wordt een vergrootglas op de samenleving gelegd. Wordt gekeken naar waar mensen zich gezien voelen en waar het schuurt.” En dat roept vragen op. Vragen die je zelf mag beantwoorden. Of gewoon over je heen mag laten komen, terwijl je je laat meevoeren.

Drie voorstellingen

Meer zien? Komend weekend wordt het mini-museum een tijdelijk theater. Op vrijdag 17 juni om 19:30 uur, zaterdag 18 juni om 19:30 uur en zondag 19 juni om 16:30 uur is er op het Gulden Winckelplantsoen de theatervoorstelling De Grote OPEN DEUREN Show met live muziek, dans en spoken word. Een vrolijke show over de achtbaan die samenleven heet. Om samen naar te kijken. Advies: 16-plus. Tickets zijn online te koop op www.movingartsproject.nl/opendeuren en kosten €11,20 (€3,70 met Stadspas, CJP of Seniorenpas).