Meer dan 80 portretten in de verzetsheldenbuurt
NIEUW-WEST - Net voor de zomer werd een bijzonder project in de verzetsheldenbuurt in Slotermeer afgerond. Meer dan tachtig straten en bruggen rondom de Burgemeester de Vlugt- en Burgemeester Vening Meineszlaan zijn door Geef Straten een Gezicht, een initiatief van Paul Fennis, voorzien van een portret en korte biografie van hun naamgever. Stadsdeelvoorzitter Emre Ünver, oud-dagelijks bestuurder Ronald Mauer en nog enkele betrokkenen kregen een rondleiding. “Je ziet nu echt de mens erachter”.
Shirley Brandeis
De mensen een gezicht geven. Dát is het doel van Paul Fennis met zijn initiatief, dat hij in 2013 in zijn eigen straat in stadsdeel West begon. Meer bewoners leek het wel wat, een toelichting op hun straatnaam. Want wie was Amerigo Vespucci, waarom heet de Korte Blekersstraat zo en wat deed Albert Cuyp, die we vandaag de dag vooral kennen van de markt? Begin 2020 ging Fennis na een akkoord vanuit de buurt via het Buurtbudget en een zegen van het stadsdeel aan de slag in Slotermeer. Deze wijk werd kort na de Tweede Wereldoorlog gebouwd. De straten kregen namen van mensen die in de periode 1940-1945 moedig in opstand kwamen tegen de nazi’s. Op Reina Prinsen Geerligs na waren het allemaal mannen. Dit werd enkele jaren geleden een beetje rechtgetrokken door het stadsdeel; de nog naamloze bruggen werden naar vrouwelijke verzetsstrijders genoemd.
Uiterst donkere periode
Op een enkele na (vanwege het missen van een portret) kregen al die straten en bruggen de afgelopen twee jaar een gezicht. Westerpostjournalist Shirley Brandeis schreef de biografieën voor de zesentachtig panelen, die aan muren of op staanders zijn geplaatst. Samen geven de verhalen een beeld van dappere mensen in een uiterst donker periode. Verhalen over mensen die onderduikers hielpen, over mensen die in februari 1941 opriepen tot staken, die een aanslag op het Bevolkingsregister beraamden en pleegden, die artikelen schreven voor illegale kranten of die kinderen uit de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg smokkelden. De Theodorus Dobbestraat, de Hester van Lennepbrug, het Arthur Meerwaldtpad en al die andere Slotermeerse locaties laten nu dat verhaal zien.
Bij bewoner Gerrit stilstaan bij Pierre Coronel en Jan Janzen (geheel links oud-bestuurder Ronald Mauer en stadsdeelvoorzitter Emre Ünver)
Tijdens een rondleiding met stadsdeelvoorzitter Emre Ünver en enkele andere betrokkenen werd letterlijk en figuurlijk stilgestaan bij de afsluiting van een van de bijzonderste projecten die Fennis ooit heeft mogen uitvoeren. “Het is een eer om deze mensen een gezicht te geven.” De aanwezigen beaamden dat tijdens de tour. “Je ziet nu echt de mens erachter”.
Fennis en Brandeis lieten tijdens hun rondleiding onder andere zien dat de Van Gilsestraat drie portretten heeft, voor de vader en zijn zoons, dat Willem Arondeus in zijn laatste woorden zijn homoseksualiteit aanhaalde en vertelden bij Joop IJisberg hoe mooi de (vanwege corona klein gehouden) onthulling in 2021 met de familie van deze verzetsstrijder was. Bij het portret van Pierre Coronel kwam bewoner Gerrit, die eerder toestemming gaf het portret aan zijn huis te hangen, het bezoek even gedag zeggen. Ook het portret van Jan Janzen mocht aan zijn huis, aan de zijkant, in uiteraard de naar deze verzetsman genoemde straat.
Historisch besef
Waardig, zo omschreef Ünver de portretten in Slotermeer. Fijn vindt hij het dat hierdoor meer mensen inzien dat ze in een bijzondere buurt wonen. “Toen ik hier net werkte, merkte ik dat niet veel mensen bij Plein ’40-’45 de connectie met de Tweede Wereldoorlog maken. Daar wilden we iets mee. Zo zijn we 5 mei de afgelopen jaren uitgebreider gaan vieren. En zo wilden we dat deze portretten er kwamen.” Portretten van, aldus de stadsdeelvoorzitter, mensen die bereid waren het grootst mogelijke offer te brengen. “In woorden en zeker in daden en de meesten hebben hun leven daarvoor opgeofferd.” Hij benadrukte het belang van het hebben van historisch besef. Ünver: “Juist voor de nieuwe generatie. Want als deze verhalen verloren gaan, neemt de kans dat we het opnieuw beleven toe.”
Blij is Ünver, die tot zijn verbazing op school in de jaren tachtig er niet over leerde, met de aandacht voor lessen over de Tweede Wereldoorlog op scholen vandaag de dag. Onder andere het project ‘Oorlog in mijn Buurt’ draagt daar in Nieuw-West aan bij. “Ik zie wat dat soort projecten bijdraagt. Door kinderen in gesprek te laten gaan met bewoners die de oorlog hebben meegemaakt. En die kinderen dan dat verhaal door te laten geven, zoals op 4 mei hier bij het monument aan de Haarlemmerweg.” Zolang we over deze mensen en hun daden praten, leven ze nog een beetje, besloot hij de rondleiding, waarbij hij geëmotioneerd de biografie bij het portret van Joop IJisberg las. “Die brief aan zijn vrouw, aan zijn kinderen… Dat persoonlijke offer, dat raakt mij enorm.”
Geef Straten een Gezicht ontving voor de verzetsheldenbuurt bijdragen vanuit het Buurtbudget Slotermeer Noordoost, van woningbouwvereniging de Alliantie en woningstichting Rochdale. Zie www.geefstrateneengezicht.nl od www.facebook.com/Geefstraten.
