Toen & nu: de Ringspoordijk tussen West en Nieuw-West

Algemeen
Richting nieuwbouwwijk Slotermeer, 1953.
Richting nieuwbouwwijk Slotermeer, 1953. (Foto: Collectie Stadsarchief Amsterdam)

NIEUW-WEST - De Woutertje Pietersestraat linksvoor lijkt haast naakt op deze foto uit 1953, waar het nog niet verscholen achter de winkels aan de Bos en Lommerweg ligt. In de verte zien we aan de rechterkant een rijtje Aireywoningen van de toen vrij nieuwe woonwijk Slotermeer. Ervoor, goed kijken, zien we twee stukken dijk. De dijk waar vroeger heerlijk op gesleed kon worden, weet de Westerpost nog uit de jaren zeventig.

Shirley Brandeis

De dijk is ouder dan de wijken eromheen. Erik Swierstra noemt op de website van Het Geheugen van West jaartallen van twee eeuwen terug. Wie de details wil weten, kijkt even op die informatieve, nostalgische site. Lang verhaal kort hier: er moest een Ringspoordijk komen, de bouw ervan begon in de jaren dertig van de vorige eeuw, maar werd door de crisis en de oorlog die volgden niet voltooid. De jaren daarna had men andere prioriteiten: wederopbouwen, woningen bouwen. En daar waren de Westelijke Tuinsteden! Na Bos en Lommer (dat half af was gebouwd voor de oorlog) schoten achtereenvolgens in de jaren vijftig Slotermeer, Geuzenveld, Slotervaart, Overtoomse Veld en Osdorp uit de grond. De nog nooit gebruikte dijk moest op tal van plekken doorgraven worden om de wijken te ontsluiten, zoals hier vanaf Bos en Lommer richting Slotermeer. Slotermeer werd een half jaar voor deze foto, op 7 oktober 1952, door koningin Juliana officieel geopend met optocht, plaquette-onthulling en een koninklijk bezoek aan een gewone-mensenhuis.

Roken en vrijen

Een paradijs voor het spelende kind waren de nog niet voltooide nieuwbouwwijken. Met veel braakliggend land, rijke natuurgebieden met kwelders en kikkerpoelen, en vooral die dijk om vanaf te rollen met step of te glijden met slee. Een plek waar je fantastisch verstoppertje kon spelen tussen het hoge riet en ook hutten kon bouwen. Waar je, zodra buitenspelen met vriendjes hangen met vrienden werd, verscholen kon roken of vrijen of kon crossen met je brommer. Google ‘herinneringen Slotermeer’ en je ziet prachtige mijmeringen voorbijkomen.

Einde dijkpret

Met de verlenging van de Bos en Lommerweg (hier vooraan op de foto van nu) en de aanleg van de Burgemeester De Vlugtlaan (op de foto in de verte te zien) werd de wijk drukker, voller en dichter bebouwd. Nu zien we ook veel nieuwbouw. Links, met oranje raamkozijnen, het gebouw Scala uit 2008. Ertegenover de 58 meter hoge, scheve New Kit uit 2012, dat genoemd is naar het nummer ‘New Kid in Town’ van The Eagles en verwijst naar de kerk verderop die in de volksmond de Kolenkit heet.

Tekst loopt onder de foto door.


De Ringspoordijk gezien vanaf de Bos en Lommerweg richting Station De Vlugtlaan. (Foto: Brandeisfotografie)

Meer naar voren zien we aan de rechterkant de Bos en Lommerschool, nieuwbouw uit 2017. Ook anders dan in 1953 is Station De Vlugtlaan, waarvan de bouw in de jaren tachtig van de vorige eeuw het einde betekende van de dijkpret. Maar dat wel tot 2001 een snelle verbinding opleverde met de trein richting Schiphol (inclusief NS Station met winkeltjes) en sinds nu met het zuid(oost)elijke deel van de stad met de metro.

Handtekeningenactie

Bijna had de voorgrond op de foto, de Kolenkitbuurt, bij stadsdeel Nieuw-West gehoord. In 2010 kwam er een fusie om zo grotere en vooral minder stadsdelen te vormen. Slotermeer en alle andere Westelijke Tuinsteden gingen samen verder en het stukje Bos en Lommer buiten de ring kon er wel bij, vond de gemeente. Kolenkitbewoners die vreesden dat het stempel Nieuw-West hun huiswaarde zou aantasten en dat de buurt één van de vele achterstandswijken in de ‘monsterdeelraad’ Nieuw West zou worden, protesteerden. “Ook historisch gezien horen we bij Bos en Lommer en dus bij West,” voelde men. Honderden handtekeningen werden aan toenmalig burgemeester Job Cohen aangeboden. Het stukje stad, alhoewel voorbij de snelweg gelegen, werd bij het toen zeker nog beter klinkende stadsdeel West getrokken.

Verwensing

De meest recente foto is inmiddels ook al wat verouderd, want inmiddels is de Bos en Lommerweg opgeknapt en vergroend. De entree richting Slotermeer is hiermee ook weer een beetje mooier geworden. En de buurt wordt gewilder, merken we aan de stijgende huizenprijzen ook daar. Buiten de ring, lange tijd haast een verwensing voor menig Amsterdammer, is het wonen en recreëren nog niet zo slecht, lijken steeds meer mensen te ontdekken. Wie de Westerpost leest of gewoon vertoeft in Nieuw-West, weet dat er genoeg moois te zien is, leuks te doen is en dat het vooral een enorm groen gebied is. En dat in een stad.