Allereerste Slotervaart Buurt Fest trapt af met terugblik en hoopt op vervolg
NIEUW-WEST - De herfst begon zaterdag in Slotervaart met een buurtfestijn dat in de loop van het lange feestelijke weekend steeds zonniger weer met zich meebracht. Een voorbode van een warme herfstweek en misschien wel een traditie. De dag, die op tal van locaties in de buurt werd gevierd met muziek, creativiteit, sport en spel, trapte af met een serieuze toon over de veranderende buurt en woningnood.
Shirley Brandeis
Bij zijn eerste kennismaking met de Westelijke Tuinsteden eind jaren zestig was de toen vijftienjarige Fred Martin niet erg enthousiast over de ‘schoenendozenbuurt’. Toch verhuisde hij er als volwassen naartoe, en werd er in 1990 zelfs voor vier jaar dagelijks bestuurder. “Kennelijk is het met wonen in Nieuw-West net als met wijn drinken: dat moet je leren.” Daarna wil je niet anders meer, bedoelde Martin, die zich met zijn stichting De Driehoek al ruim een kwart eeuw inzet om Nieuw-West in het zonnetje te zetten. Hij bevond zich bij de aftrap van het allereerste Slotervaart Buurt Fest in jong gezelschap: cultuurverkenner Jaleesa Clows, columniste Karima Aissaoui en historicus/schrijver Tayfun Balçik. Allemaal vol lof over Nieuw-West. Maar met zorgen over woningnood en gentrificatie, het verdrijven van groepen uit een wijk die zich ontwikkelt tot kapitaalkrachtiger. Clows: “Voor de huidige gezinnen worden in Nieuw-West bijna geen betaalbare woningen meer gemaakt. Voor jongeren is het bijna niet te doen iets te krijgen dat betaalbaar is, Er is iets mis met het beleid..”
Gemengd
Die gentrificatie heeft Slotervaart, en heel Nieuw-West, enorm veranderd afgelopen jaren. Waar mensen er voorheen nog niet dood gevonden wilden worden, komen ze nu af op licht, lucht en ruimte. En op nieuwbouw. Zeker wie zich de rellen van eind jaren negentig op het Allebéplein herinnert, en de erop volgende media-aandacht, ziet hoe zeer het plein is veranderd. En niet alleen het plein, ook de bevolkingssamenstelling. Martin: “In mijn tijd als bestuurder zag ik vrijwel alleen mensen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Nu is het fijn gemengd. Er groeien weer sociale verbanden, die we sinds jaren vijftig en zestig kwijt waren.”
Groen en ruimte
“Als kind merk je weinig van het negatieve beeld over de buurt waar jij fijn buiten speelt,” vertelde columniste Aissaoui. “Ik zag het verschil wel tussen daar en hier. Waarbij ik hier vooral veel groen en ruimte zag. En ook: het is maar wat je gewend bent.” Leeftijdgenoot Clows kan zich hierin vinden. “Hier was altijd wel ergens een fijne buitenspeelplek. En dan al die huizen met tuinen! Die vond ik zo mooi.”
Kennelijk is het met wonen in Nieuw-West net als met wijn drinken, dat moet je leren
Dat fijne wonen gold met de jaren niet voor iedereen. Balçik woonde tot ver in de dertig noodgedwongen bij zijn ouders. Op het podium vertelde hij zaterdag over de verhuizing begin jaren negentig, hij was toen acht, naar Slotervaart. Over het belang van het kennen van de (woon)geschiedenis. Van de strategische concentratie van bepaalde groepen in één wijk, van de verhalen van deze Amsterdammers. “Als kind voelde je wel wat er gebeurde in deze buurt. Pas toen ik een interview van Fred Martin las over de strategie die leidde tot hoe de buurt werd, kreeg ik bevestiging van wat er is gebeurd.”
Vijftienhonderd euro
Iris Dik, een van de organisatoren van het festival en gespreksbegeleider, bevestigde ook uit eigen ervaring dat er veel is veranderd sinds de jaren negentig. “Het is een van de redenen om dit festival, samen met bewoners en lokale organisaties, te organiseren. Iedereen hier heeft de wijk gemaakt zoals die is. Een fijne wijk, want als je het van binnenuit bekijkt, ziet het er anders uit.” Maar ook, aldus Martin: “Sinds de omstreden stedelijke vernieuwing zitten we enorm in de lift. Het wordt hier echt beter.” Maar voor wie, wilde Balçik weten en strekte zijn hand richting nieuwbouw op het Allebéplein. “Vijftienhonderd euro betaal je voor veertig vierkante meter nieuwbouw. Dat kan niet iedereen betalen. Als het er vanbuiten beter uitziet, betekent het niet dat het beter wordt. We moeten goed kijken wat beter is en voor wie.”
Migratiemuseum
Actie is nodig om dat ten goede te keren. Ook in Nieuw-West staan mensen sinds enkele jaren op in de strijd om de woningnood te bedwingen. Balçik is een van de aanvoerders. “Ik voel hiermee weer het harmonieuze gevoel uit mijn vroege jeugd, voordat we in Slotervaart woonden.” Dat gevoel wil hij meenemen in een volgend actiepunt: het oprichten van een migratiemuseum in Nieuw-West. “Al die oudere Surinaamse, Turkse en Marokkaanse bewoners verdienen zo’n museum.” Er werd hevig geknikt op en rond het podium, waar ondertussen het feestgedruis was losgebarsten. Een feest dat een lange aanloop kende, omdat bijna elke actieve bewoner en elke buurtorganisatie in Slotervaart betrokken is. Elkaar weer ontmoeten, leren kennen, verbinden, de buurt vieren, dát was het doel. En dat gebeurde vanaf de zaterdagochtend, met onder andere een buurtontbijt in JaComenius, brood bakken bij Stadskas Jan Toorop en muziekworkshops bij Lola Luid. Tot de late avond, met onder andere cabaret bij de OBA en live muziek bij Ru Paré. Tot maar liefst de volgende zondag met bijvoorbeeld een tajine workshop en striptekenen. Gemist? Dan maar hopen dat met dit Slotervaart Buurt Fest een traditie is gestart.
