Wekelijkse column Stadsdeelbestuur
De Joodse geschiedenis van Noord
Afgelopen vrijdag werd de razzia bij de fabriek Hollandia Kattenburg herdacht. Op 11 november 1942 werden de 367 Joodse werknemers samen met hun familieleden weggevoerd. In totaal werden die dag 826 mensen gedeporteerd. Slechts acht daarvan keerden terug.
Door Esther Lagendijk
Struikelstenen
De afgelopen tijd is er gelukkig groeiend aandacht voor de Joodse geschiedenis van Noord. Zo zamelde bewoonster Vera van de Vogelbuurt geld in voor een vijftal struikelstenen (stolpersteine) in de Havikslaan. Enige weken geleden werden ze geplaatst. Stolpersteine (bedacht door de kunstenaar Gunter Demnig) zijn kleine gepersonaliseerde messing plaatjes. Deze worden in de stoep gelegd voor woonhuizen van waaruit de bewoners door de nazi’s zijn gedeporteerd. Je struikelt er als het ware over, op weg naar werk of winkel.
Nieuw luikje van de Noordse geschiedenis
Dat de Vogelbuurt een Joodse buurt was, was mij en velen anderen niet bekend en zo werd voor mij een nieuw luikje van de Noordse geschiedenis geopend. Niet ver uit de buurt, op de Laanweg, was er bijvoorbeeld tijdens de oorlog een Joodse school gevestigd en veel medewerkers van het Joodse Hollandia Kattenburg woonden in de nabijheid van de fabriek in de huidige IJpleinbuurt.
Alleen al op de Havikslaan woonden 24 Joodse mensen die de oorlog niet overleefden. Een vijftal jonge kinderen uit de straat werden gered via de crèche die tegenover de Hollandse Schouwburg gevestigd was en waar helden als Henriëtte Pimentel kinderen wegsmokkelde ter voorkoming van hun deportatie en vermoedelijke dood.
Nooit vergeten
Opmerkelijk dat de aandacht voor Joods Noord altijd erg beperkt is gebleven. In de diverse boeken met bijvoorbeeld Joodse adressen uit de oorlog wordt Noord opvallend weinig vermeld. Daarom wil ik, samen met erfgoedorganisaties, zoals Historisch Centrum Amsterdam Noord, dit verleden laten herleven en in kaart laten brengen.
Opdat wij, juist in onze rumoerige tijd, waarin uitsluiting, discriminatie en ongelijke behandeling op de loer liggen, nooit vergeten wat er gebeurd is in de Tweede Wereldoorlog. Dat een regime waarbij miljoenen mensen werden vermoord vanwege hun afkomst, zomaar kon ontstaan en ons land kon bezetten. Dat wij leren van onze eigen geschiedenis en opdat straks alle weggevoerde Joodse bewoners van de Havikslaan een struikelsteen krijgen.
Het budget voor de eerstvolgende steen is al ingezameld door buurtbewoners, een ontroerend mooi gebaar.
Column Stadsdeelbestuur
Column Stadsdeelbestuur
Column Stadsdeelbestuur
Column Stadsdeelbestuur
Column Stadsdeelbestuur
