Column HVB februari

De ‘vergeten Oorlog’

Algemeen
De herdenking in 1999 bij het Russenmonument in Bergen
De herdenking in 1999 bij het Russenmonument in Bergen Foto: Regionaal Archief Alkmaar/FO207481/H. Brouwers

Op 27 augustus 1799 landden 7000 Engelsen bij Callantsoog. De volgende dag veroverden ze Den Helder waar twee weken later 20.000 man Russische troepen, hun bondgenoten, zich konden ontschepen. Het doel was om snel Amsterdam te bezetten, waarna de rest van het land vanzelf zou volgen, stadhouder Willem V weer aan de macht zou kunnen komen en Nederland daarmee uit de Franse invloedssfeer zou zijn gehaald. Dat liep echter volstrekt anders. De Bataafse (Nederlandse) en Franse troepen boden taai weerstand, mede geholpen door de vele sloten, bruggen en dijken. Dat de bevolking niet stond te juichen, was ook een tegenvaller. Na twee bloedige veldslagen, eerst in Bergen (rondom de Ruïnekerk) en daarna in Castricum, kwam de opmars volledig vast te zitten. En met de winter in aantocht zaten de Engelsen en Russen klem want het eten voor hun militairen en dieren moest van overzee worden aangevoerd. De Bataven en Fransen voelden er van hun kant niets voor om zo’n grote vijandelijke troepenmacht in Noord-Holland te laten overwinteren. De partijen gingen daarom over tot onderhandelen waarna de Engelsen en Russen eind november roemloos weer vertrokken. Het resultaat: circa 20.000 doden, gewonden en vermisten, het land kaalgevreten en veel huizen stuk geschoten. Zijn er ooit wel eens op Nederlandse bodem zo veel slachtoffers gevallen in zo’n korte tijd? Ook zal het altijd wel een raadsel blijven waarom de agressors zonder herstelbetalingen mochten vertrekken, hoewel veel geruchten de ronde deden. Kans gemist om de bevolking schadeloos te stellen. U leest er alles over in het boek ‘Invasie 1799’ waarin de strijd van dag tot dag wordt gevolgd, gebruik makend van heldere routekaartjes.

Deze ongekend heftige periode uit de geschiedenis van ons land wordt de ‘Vergeten Oorlog’ genoemd omdat er weinig of geen aandacht aan wordt geschonken in de geschiedenisboeken. Bijgaande foto (Regionaal Archief Alkmaar/FO207481/H. Brouwers) toont de herdenking in 1999 bij het Russenmonument in Bergen in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de strijdkrachten van Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland.

Theo de Graaf, februari 2022