Voor en na ‘de ruwe verstoring’
BERGEN AAN ZEE - Twee weken van herdenken en vrijheid vieren. Twee jaar later dan voorzien gaat eindelijk het programma van start: 75+2 jaar vrijheid. Zaterdag 23 april om 15.00 uur in het Vredeskerkje opent burgemeester Lars Voskuil, omlijst door liedjes van de Mariosingers de periode, waarin het dorp met een tentoonstelling, een route met foto’s, concerten en lezingen laat zien hoe het ooit begon. Hoe de Tweede Wereldoorlog zorgde voor een ‘ruwe verstoring’ (zo noemen de inwoners die tijd) en hoe het nu is. Een werkgroep met vertegenwoordigers van onder meer de Dorpsraad, de Historische Vereniging Bergen, de Vrienden van het Vredeskerkje en de ondernemers werkte eendrachtig aan het programma. Het openingsmoment is voor iedereen vrij toegankelijk. Jaap Stroomer vertelt in ‘zijn’ Prins Maurits, het oudste gebouw van Bergen aan Zee, over het dorp waar zijn grootvader als een van de eersten kwam te wonen en werken. “Een nazaat van pioniers ben ik en onze zoon gaat hier verder, met nieuwbouw.”
“Juist nu herdenken en vrijheid vieren”
Jaap (1950) groeide op waar hij en echtgenote Greet nu het hotel afbouwen om ruimte te maken voor vernieuwing. Vijftig jaar runden ze het hotel, dat ooit begon als café. In 1965 kreeg ‘Prins Maurits’ het aanzien dat het nu heeft. In Hotel Meyer zijn tot en met zaterdag 7 mei dagelijks van 11.00 tot 17.00 uur ruim honderd foto’s te zien. Ze tonen hoe het villadorp gestalte kreeg na de aanleg van de Zeeweg vanuit Bergen, hoe de spoorlijn kwam, hoe de middenstand er floreerde, wat er gebeurde in de oorlog: villa’s afgebroken en een bunkerlinie opgericht op de boulevard. “De villa’s belemmerden voor de bezetter het uitzicht over zee vanuit de toren op Huize Glory. De stenen van de villa’s dienden als bouwmateriaal voor de bunkers. Het puin van de bunkers werd later gebruikt voor wegaanleg. “Niemand wilde die bunkers hier blijven zien, ze stonden symbool voor een ruwe verstoring van iets dat terug moest komen.”
Van tuinbouw naar toerisme
Er kwam deels een nieuw stratenplan. Jaap is positief over het dorp. “De gemeente zorgt er best goed voor, het parkeren is gereguleerd geraakt, dat was destijds hard nodig. De boulevard is vernieuwd, er kwam ander straatmeubilair en, al veel langer geleden, riolering. De onderlinge saamhorigheid is hier groot. Men zoekt elkaar niet zozeer op, maar staat wel voor elkaar klaar.” Jaap vertelt over het Engelse Veld, dat eerst een bos was. “Maar toen kwam de dennenscheerder en is het nu de prachtige en kenmerkende open vlakte. De familie Van Reenen, het burgemeestersechtpaar van destijds, was eigenaar van de grond en het dorp, ze dachten er begin 1900 aan tuinbouw te gaan doen, maar stapten over op toerisme. Dat bracht natuurlijk een enorme verandering. De wederopbouw ging niet zo snel omdat alles hier particulier was, het Rijk wilde daarom eerst niet meebetalen.”
Mijmeren
Er is dus de fototentoonstelling in hotel Meyer. Tot eind oktober is er de fotoroute, panelen met foto’s van de panden die op die plekken stonden. Er zijn korte teksten bij en de route gaat gepaard met een folder. De route is ook te zien op de website bergenaanzee.com. Verder zijn er concerten in het Vredeskerkje: op zaterdagavond 30 april komt het Niki Jacobs Ensemble met de ‘Ballad van Mauthausen’, op de namiddag van 4 mei is er het theatrale concert ‘In de schaduw van het Achterhuis’ door Donna Musica en anderen. Op de middag van 5 mei is er misschien gratis toegankelijke volksmuziek in het Parnassiapark of anders in het Vredeskerkje en op de middag van 8 mei is er de afsluitende lezing door Frits David Zeiler omlijst met muziek door de Groeter troubadour Bert van Baar. Als toetje organiseert de Historische Vereniging een wandeltocht langs de fotoborden met de verdwenen gebouwen. Er is veel weg, er is toch ook veel blijven staan en er is veel bediscussieerde nieuwbouw. Bergen aan Zee is pas net begonnen aan haar tweede eeuw en opent zich in de meimaand als een schelp voor iedereen. Om te mijmeren bij wat er was, om te zien wat er is. Herdenken en vrijheid koesteren.
