De natuur in om kolibries visueel te vangen
CASTRICUM - De bevlogen Castricumse vogelaar, bioloog en schilder Michel van Noort is gefascineerd door kolibries. Hij vertelt graag over de vogeltjes, die al schilderachtig zijn van zichzelf: “De kleurenpracht komt door lichtbreking. Zelf hebben kolibries weinig pigment. Als ze in een verborgen hoekje zitten, ontbreken de kleuren en zien ze er donker uit.”
Door: Loen van Gulick
Voor Michel van Noort is het maken van een schilderij van een kolibrie, méér dan het schilderen alleen. Hij beschrijft de vier fases die voor hem de cirkel rond maken: “Het begint met op pad gaan, de natuur in. Als bioloog kan ik daar al enorm van genieten. Dan het fotograferen, dat is nog een hele kunst. Vervolgens naar de tekentafel. Ik maak momenteel veel aquarellen, maar werk ook met potlood en met olieverf. Ondertussen zoek ik informatie op over de vogels die ik vastleg. Dit hoort voor mij als één geheel bij elkaar.”
Colombia
De Castricumse bioloog Michel van Noort geeft les op het Clusius College. Voor het bewonderen en fotograferen van zijn geliefde kolibrie, vliegt hij echter ver uit. “Kolibries leven in Noord-Amerika, ook wel Canada, en in Midden en Zuid-Amerika. Zelf heb ik een lange periode in Colombia gewoond en gewerkt, mijn kinderen zijn daar geboren. Het is mijn tweede thuis, ik keer er nog nog graag naar terug.”
Een Colombiaanse kolibri (Aquarel van Michel van Noort)
Een kolibrie keert steeds terug naar dezelfde bloem
Het is goed dat Michel in Colombia een vaste stek heeft, want dit blijkt ook voor kolibries het geval te zijn. “Kolibries volgen een vast patroon. Mijn zwager heeft een huis in de bergen, zijn tuin staat vol struiken en bloemen. Als een kolibrie eenmaal een bloem heeft bezocht, zal hij daar regelmatig naar terugkeren.”
Razendsnelle vleugelslagen
Is het dan een kwestie van wachten bij die bloem, om de perfecte foto te schieten? “Nee, het is niet zo simpel, het blijft moeilijk! De vogels zijn niet zo stipt als mensen, ze volgen geen klok. En ze zijn razendsnel. Door de rappe vleugelslagen hoor je de kolibrie aankomen, een beetje als het zoemen van een bij. Dan is het meteen opletten, want voor je het weet zijn ze weg. Op weg naar meer nectar. Door de 50 vleugelslagen per seconde en het hartje dat op hoge snelheid klopt, hebben ze veel voeding nodig. Gelukkig hebben ze een trucje. De nectar hoeft niet urenlang door het verteringsstelsel, maar wordt vrijwel direct opgenomen als brandstof.” En door!
De vluchtige beestjes zijn moeilijk vast te leggen. (Foto: Michel van Noort)
Snoepen van bloemen
De snavel van een kolibrie is aangepast op de bloemensoort waar hij van snoept. Sommige hebben korte snavels, andere hele lange. Er is ook een soort met een lange kromme snavel. “Daarmee kan die soort van heliconia’s eten, dat is een wilde bananensoort. Een andere kolibriesnavel past niet in die bloem.”
Binnenkort exposeert Michel in de Tuin van Kapitein Rommel. Wat leuk is, is dat Michel het cirkeltje ook daar rond zal maken, door te midden van zijn aquarellen ook een lezing over kolibries te geven. “Wist je dat kolibries die hoog in de bergen leven, elke nacht een soort winterslaap houden?” vervolgt Michel zijn verhaal over het mystieke vogeltje, “Op 3000 meter hoogte kan het in de tropen gewoon vriezen. Een kolibrie in de Andes houdt een zogenaamde ‘torpor’, waarbij zijn hartslag en temperatuur ‘s nachts drastisch omlaag gaan. En in de ochtend, dan komt hij als het ware weer tot leven!”
Expositie
Nieuwsgierig geworden naar de aquarellen en de verhalen over het soms achteruitvliegende vogeltje? Nog even geduld. De aquarellen reizen samen met de maker eerst nog even naar Colombia voor een expositie aldaar. Wanneer beiden weer op Hollandse grond geland zijn, zullen de data van expositie en lezing in de Tuin van Kapitein rommel te vinden zijn in deze krant.
De snavel zegt iets over het voedingspatroon. (Aquarel van Michel van Noort)
