45 jaar Stadsherstel Den Haag: ‘Verzamelaar van gebouwen met een verhaal’
Stadsherstel Den Haag en Omgeving werd opgericht in 1977 en viert het 45-jarig bestaan met verschillende activiteiten die deels voor iedereen toegankelijk zijn. Sinds de oprichting is er een hoop veranderd, zegt directeur Lilian Kusters.
Door Gerard van den IJssel
Stadsherstel koopt verwaarloosde monumenten en beeldbepalende panden, om deze daarna te restaureren en een passende bestemming als woon- of werkruimte te geven. In de beginjaren werden met name woningen en winkelpanden in het centrum gered van de sloop. “Delen van het oude Haagse centrum zouden er heel anders hebben uitgezien zonder Stadsherstel”, zegt Lilian Kusters, die ruim een jaar geleden directeur werd van de organisatie. “Destijds wilden we paal en perk stellen aan de sloperswoede. Nu is ons verhaal veel breder. We richten ons steeds meer op panden met een bijzondere geschiedenis die de moeite waard zijn om bewaard te worden. Behalve redder zijn we nu ook verzamelaars van historische gebouwen met een verhaal.”
Bierdepot
Als voorbeeld noemt Kusters het voormalige bierdepot De Drie Hoefijzers aan de Zwetstraat dat al gefaseerd verbouwd is tot appartementen en een bakkerij. “We zorgen dat de huurders de geschiedenis van het pand ook kennen. Zodat ze zich meer verbonden voelen met de plek. Als je weet wat het betekent, ben je er ook voorzichtiger mee.” In het oude koelhuis van de Bredase bierbrouwer achter het Rijswijkseplein zit nu de Lekker Brood Bakery. Het laatste deel van het industriële complex, de voormalige paardenstal, wordt verbouwd tot lofts.
Indisch erfgoed
Met de alsmaar oplopende huizenprijzen en een tekort aan vaklui, waardoor de kosten voor de verbouwingen ook stijgen, wordt het voor Stadsherstel de komende jaren zeker niet makkelijker om nieuwe panden aan te kopen en te restaureren. “Zonder de gunfactor komen we nergens”, zegt Kusters, die hoopt dat met name de gemeente vaker eerst aan Stadsherstel denkt als er panden op de markt worden gebracht. “Den Haag kent veel soorten erfgoed, bijvoorbeeld religieus en industrieel erfgoed. Ook Indisch erfgoed vinden we belangrijk. We gaan steeds meer kanten zien van die geschiedenis, waardoor er ook meer panden zijn met een historische betekenis. Die verhalen moeten ook verteld worden en dan niet alleen met de grote overheidsgebouwen zoals het Ministerie van Koloniën maar bijvoorbeeld ook met de pensions waar KNIL-militairen met hun gezin verbleven als ze naar Nederland waren gekomen”, zegt de directeur, die architectuurgeschiedenis en rechten studeerde, “Dat soort panden noem ik ‘verborgen monumenten’ die vanwege hun stedenbouwkundige of architectuurhistorische waarde tot nu toe voorbij gelopen zijn, maar toch een belangrijk verhaal vertellen.”
QR-codes
Ondertussen laat ze de oude én nieuwe monumentenschildjes zien die op alle panden van Stadsherstel worden geschroefd. “Later dit jaar komen daar QR-codes bij, waarmee mensen op hun smartphone informatie over het pand kunnen opzoeken. Zo geven we de geschiedenis op de plek zelf meteen door.”
Fotowedstrijd
De lustrumactiviteiten ter gelegenheid van het 45-jarig bestaan zijn de komende maanden deels openbaar. Zo komt er een fotowedstrijd, waaraan iedereen kan meedoen. Tijdens Open Monumentendag op 10 september zijn er verschillende openbare lezingen. Op 3 november wordt een lustrumbijeenkomst gehouden voor genodigden. In december gaan medewerkers van Stadsherstel en de Vereniging Monumentaal Erfgoed gastlessen geven op middelbare scholen om ook de jeugd bewust te maken van de waarde van erfgoed en de belangrijke rol van Stadsherstel daarbij in Den Haag.
