Hagenaar schrijft boek over zelfdoding: ‘Ik bleef er mee rondlopen’

Door Magda de Vetten

Een man wiens vader van een flat sprong. Een vrouw van wie de broer zich voor een trein wierp. In Robs boek komen mensen aan het woord die in duisternis gedompeld werden door de zelfdoding van een geliefd iemand. En ze vertellen hoe er weer licht kwam aan het einde van de tunnel. 

Depressief

De vader van Rob beroofde zich meer dan veertig jaar geleden van het leven. “Het was voor mij een donderslag bij heldere hemel”, herinnert hij zich. “Ik wist niet dat hij depressief was. De verhoudingen met mijn moeder en zus zijn na zijn dood vertroebeld. Achteraf gezien had gezinstherapie misschien kunnen helpen. Maar daar was geen sprake van.”

Waarom dit boek? “Ik bleef met de dood van mijn vader rondlopen”, antwoordt Rob. “Ik had het gevoel dat ik er iets mee moest. Toen kreeg een vriendin het plan om boeken uit te geven die mensen zouden helpen. Bij mij viel het kwartje. Ik zou het verhaal van mijzelf opschrijven en van anderen.”

Taboe

“Ik wil er graag mensen mee helpen”, vervolgt Rob. “Zodat ze weten wat ze kunnen verwachten. Zelfdoding is nog steeds een taboe. Je krijgt vaak verkrampte verhoudingen. Nabestaanden vinden het moeilijk om over de zelfdoding te praten omdat ze niemand willen schockeren. En hun omgeving weet niet goed hoe ze moeten reageren: erover beginnen of niet. Dan houden mensen hun pijn binnen, zonder dat er een uitlaatklep is.”

Schuldgevoel

Voor de achterblijvers voelt het verlies door zelfdoding anders dan het overlijden van een dierbare door een ernstige ziekte, weet Rob. “De schaamte, het schuldgevoel. Een vrouw vertelde dat haar vader vlak voor hij uit het leven stapte, contact met haar zocht. Zij, toen een pubermeisje, reageerde kribbig. ‘Het is mijn schuld’, zei ze later tegen haar moeder. Nee, zei die. Het is mijn schuld!”

Niet mee rondlopen

Robs boodschap aan nabestaanden: “Blijf er niet mee rondlopen. Laat het niet door etteren. Mensen denken dat ze het verlies wel vanzelf verwerken, maar ze komen allemaal de man met de hamer tegen. Wat hen helpt? Er is niet één manier. Je moet zelf uitvinden wat jou helpt. Maar ga er wel mee aan de slag.”

Weer gelukkig worden

“Een vrouw in mijn boek was haar dochter verloren. Ze ging actief op zoek naar antwoorden: hoe had het zover kunnen komen? Ze ontdekte onder meer dat er depressie voorkwam in de familie van haar en haar man. Dat maakte een einde aan de chaos in haar hoofd. Het bracht rust. Een ander richtte een stichting op voor nabestaanden. En weer een ander is lotgenoten gaan begeleiden. Het is een optimistisch boek. Ook na zelfdoding van een dierbare kun je weer gelukkig worden.”

Slotstuk

Loopt Rob er nu niet meer mee rond? “De zelfdoding van mijn vader is natuurlijk niet helemaal afgesloten. Het is de vraag in hoeverre dat kan, met zo’n ingrijpende gebeurtenis. Maar het gevoel dat ik er iets mee moet, heb ik niet meer. De interviews met lotgenoten waren een soort slotstuk van de verwerking.”

Beroofd van het leven - Geluk vinden na zelfdoding van een dierbare, Elena Publishing, €22,-.

Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: bel gratis 0800-0113