Heerhugowaard financieel gezond; Langedijk kruipt omhoog op BDO-ranking

Algemeen
Zal de nieuwe gemeente Dijk en Waard klimmen op de BDO-ranking?
Zal de nieuwe gemeente Dijk en Waard klimmen op de BDO-ranking? (Foto: Archief)

HEERHUGOWAARD/ LANGEDIJK - Uit de nieuwste benchmark van BDO, gemeten over het jaar 2020, scoort de voormalige gemeente Heerhugowaard op financieel gebied het rapportcijfer 8. Langedijk behaalde een 6, maar boekte wel een plekje winst ten opzichte van de vorige meting. De meting werd gedaan voordat beide gemeenten met elkaar fuseerden tot Dijk en Waard.

Jaarlijks buigt adviesbureau BDO zich over de vraag: ‘Hoe is het gesteld met de financiële positie van gemeenten?’ Voor een antwoord op die vraag legt BDO alle 355 Nederlandse gemeenten langs de financiële meetlat, op basis van de gepubliceerde jaarrekeningen van 2020. Heerhugowaard staat in de nieuwste ‘Financiële Stresstest’ op de 28e plek in de categorie ‘gemeenten met 50.000 tot 100.000 inwoners. Langedijk staat op de 126e plek in de categorie 25.000 tot 50.000 inwoners.

De meting werd gedaan voordat Langedijk en Heerhugowaard met elkaar fuseerden. Voormalig wethouder financiën van de gemeente Langedijk, Jasper Nieuwenhuizen, komt in de rapportage aan het woord. Hij legt uit waarom Langedijk een lage solvabiliteit, negatieve structurele exploitatieruimte en een hoge belastingratio kent. “Dat heeft te maken met het verleden. Lange tijd waren we een groeigemeente met een voorzieningenpeil dat qua kostenniveau niet bij de grootte van de gemeente paste. Om de kwetsbaarheid te verminderen, hebben we een aantal maatregelen genomen. We hebben bijvoorbeeld gemeentegrond overgedragen aan sportverenigingen en zijn precariobelasting gaan heffen. Maar de kern is toch dat het genereren van eigen middelen voor een gemeente erg lastig is en dat de bijdrage vanuit het Rijk structureel te laag was.” 

‘Fusie noodzakelijk vanuit financieel oogpunt’

Volgens Nieuwenhuizen was de fusie met Heerhugowaard noodzakelijk vanuit financieel oogpunt. “Ik constateer een aantal bedreigingen voor gemeenten: cybersecurity en ondermijning bijvoorbeeld. Als kleine zelfstandige gemeente hadden wij die nooit het hoofd kunnen bieden zonder inhuur van dure externe mensen. De uitdagingen van morgen vragen om schaalvergroting.” Nieuwenhuizen, die het stokje inmiddels heeft overgedragen aan Falco Hoekstra, gaat er vanuit dat Dijk en Waard in een volgende editie van de BDO-benchmark beter scoort dan Langedijk nu. “We zullen samen ons best moeten doen om in de komende jaren in het middensegment uit te komen, maar we hebben de potentie om naar de top te groeien. Belangrijker vind ik het dat we gaan uitblinken in excellente dienstverlening naar onze inwoners. Daar scoren we nu niet al te best op. Dienstverlening door overheden is geen vrije markt, waarbij inwoners naar een andere dienstverlener kunnen overstappen. Vaak heeft dat tot gevolg dat de service slechter wordt. Ik vind dat je als overheid de verwachtingen juist moet overtreffen. Dat is dus een belangrijk thema de komende bestuursperiode.”

‘Geen slecht jaar’

“2020 was in financieel opzicht voor veel gemeenten geen slecht jaar”, verklaart BDO. “Het positieve resultaat van alle gemeenten gezamenlijk was € 4,6 miljard terwijl dit in 2019 nog € 747 miljoen verlies was. Het resultaat is grotendeels te verklaren doordat 44 gemeenten profiteerden van de verkoop van Eneco-aandelen ter waarde van € 4,1 miljard. Naast deze winnaars zijn er echter ook verliezers. Nog steeds 36 procent van de gemeenten sloot af met een tekort. De onderlinge verschillen tussen de 355 gemeenten zijn dan ook groot. Het positieve resultaat was vooral het gevolg van incidentele voordelen. Verdere verschraling van gemeentelijke voorzieningen ligt nog steeds op de loer, terwijl de uitdagingen veel groter worden. De 355 gemeenten verwachten
dit jaar gezamenlijk een tekort van één miljard euro.”

Complete BDO-rapport

Meer weten of het onderzoek van BDO en wat dat betekent voor Heerhugowaard en Langedijk? Hier kun je het complete BDO-rapport opvragen