Helft van de jongvolwassenen ervaart psychische klachten

Algemeen
Stress en gevoelens van eenzaamheid nemen toe onder jongvolwassenen.
Stress en gevoelens van eenzaamheid nemen toe onder jongvolwassenen. (Foto: Stockfoto)

REGIO - De helft van de jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) in Noord-Holland-Noord ervaart psychische klachten. In vijf jaar tijd is het aantal jongvolwassenen met psychische klachten bijna verdubbeld. Daarnaast is veel stress, eenzaamheid en gedachten over zelfdoding te zien bij deze groep. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022, een grootschalig landelijk onderzoek uitgevoerd door alle GGD’en, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). 

Tussen april en augustus 2022 deden ruim 5.000 jongvolwassenen uit onze regio mee aan dit online vragenlijstonderzoek. De resultaten van dit onderzoek geven aan dat de mentale gezondheid van jongvolwassenen zorgelijk is en dat meer actie écht noodzakelijk is. 

Psychische klachten vooral bij vrouwen 

De helft van de jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord ervaart psychische klachten. Vrouwen hebben hier vaker mee te maken dan mannen. In de meeste gevallen gaat het om lichte klachten, een kleiner deel heeft matige of ernstige klachten. Sinds 2017 neemt het aantal jongvolwassenen met psychische klachten toe. 

• In 2017 had ruim één op de vier jongvolwassenen psychische klachten: dit betekent bijna een verdubbeling van het aantal jongvolwassenen met psychische klachten in vijf jaar. 

• Bijna één op de vijf jongvolwassenen voelt zich vaak tot voortdurend beperkt in het dagelijks leven door psychische klachten. 

• Bijna een derde van de jongvolwassenen heeft in het jaar voorafgaand aan het onderzoek een enkele keer tot heel vaak over zelfdoding gedacht. Ook dit percentage is fors gestegen; in 2019 had 18% gedachten over zelfdoding. 

Opvallend is dat jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord minder vaak psychische klachten en gedachten over zelfdoding hebben dan landelijk. 

Stress onder jongvolwassenen neemt toe 

Vier van de tien jongvolwassenen ervaart vaak of heel vaak stress: bijna twee keer zoveel vrouwen als mannen ervaren (heel) vaak stress. In alle leeftijdscategorieën (16 en 17 jaar, 18 t/m 20 jaar en 21 t/m 25 jaar) ervaren jongvolwassenen ongeveer even vaak stress. Het aantal jongvolwassenen dat stress ervaart is afgelopen jaren toegenomen: in 2017 voelde iets minder dan 30% zich (heel) vaak gestrest. School of studie, werk en de eisen die jongvolwassenen aan zichzelf stellen, worden genoemd als belangrijke bronnen van stress. 

Jongvolwassenen voelen zich vaak eenzaam 

Bijna twee derde van de jongvolwassenen is eenzaam en ruim een kwart voelt zich ernstig eenzaam. Vrouwen, jongvolwassenen van 16 en 17 jaar en praktisch opgeleide jongvolwassenen voelen zich het vaakst eenzaam. Zowel ernstig emotionele eenzaamheid (27%) als ernstig sociale eenzaamheid (22%) komen voor onder jongvolwassenen. Emotionele eenzaamheid uit zich in het gemis aan relaties met een hechte band, terwijl sociale eenzaamheid het gemis is aan contacten met vrienden, familie en kennissen. Sinds de eerste regionale monitor in 2017 is de eenzaamheid onder jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord toegenomen van 44% tot 61% nu. Jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord zijn minder vaak eenzaam dan gemiddeld in Nederland. 

Alcoholgebruik hoger dan in rest van het land 

Acht op de tien jongvolwassenen heeft de afgelopen maand alcohol gedronken. Mannen en vrouwen drinken even vaak alcohol. Na een lichte daling in het alcoholgebruik tussen 2017 en 2021 is het afgelopen jaar het alcoholgebruik vrijwel gelijk gebleven. Twee van de drie minderjarige jongvolwassenen (16 en 17 jaar) hebben de afgelopen maand alcohol gedronken. In vergelijking met Nederland drinken jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord vaker alcohol. Ook het percentage zware alcoholdrinkers is in Noord-Holland-Noord hoger dan landelijk. 

Impact van de coronaperiode op jongvolwassenen 

Op basis van dit onderzoek is niet te zeggen in welke mate psychische klachten onder jongvolwassenen een gevolg zijn van de coronaperiode. Wel blijkt dat deze periode zeker impact heeft gehad op een groot deel van deze groep inwoners. Bijna twee derde van de jongvolwassenen had extra hulp of steun nodig tijdens de coronaperiode, vaak omdat zij niet lekker in hun vel zaten. Jongvolwassenen die kampen met psychische klachten, eenzaam zijn en/of het moeilijk vinden stressvolle gebeurtenissen te doorstaan, gaven vaker aan hulp of steun nodig te hebben. Acht van de tien jongvolwassenen vonden dat hun leven negatief beïnvloed was door de coronaperiode. De helft hiervan vond dat de coronaperiode uitsluitend een negatieve invloed had op zijn of haar leven. 

Over de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 

Sinds 2017 doet GGD Hollands Noorden periodiek onderzoek naar de gezondheid en het welzijn van jongvolwassenen in de regio. In 2022 is voor het eerst een grootschalig landelijk onderzoek uitgevoerd onder jongvolwassenen. Tussen april en augustus 2022 hebben alle GGD’en, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen uitgevoerd onder jongvolwassenen van 16 t/m 25 jaar. In totaal hebben bijna 70.000 jongvolwassenen verspreid over heel Nederland de online vragenlijst ingevuld. 5.038 jongvolwassenen uit Noord-Holland-Noord deden mee aan dit onderzoek. De jongvolwassenen zijn geworven via advertenties op sociale media en via offline kanalen. Ter verdieping en om de resultaten beter te begrijpen, voert GGD Hollands Noorden komende maanden een kwalitatief onderzoek uit middels focusgroepen. 

Netwerk GOR 

De GGD’en voerden de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 uit in het kader van het Gezondheidsonderzoek COVID-19 (officieel de integrale gezondheidsmonitor COVID-19). Hierbij wordt samengewerkt met GGD GHOR Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw is namens het ministerie van VWS opdrachtgever van de monitor. Het onderzoek is bedoeld om de fysieke en mentale gezondheidseffecten bij jongvolwassenen, als gevolg van de coronacrisis, inzichtelijk te maken. Resultaten van de monitor vormen een basis voor het adviseren en ondersteunen van lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS bij beleidsvorming. 

Het rapport Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 Noord-Holland-Noord is te downloaden via de Gezondheidsatlas van GGD Hollands Noorden. Hier zijn ook de rapportages van de voorgaande Gezondheidsmonitors Jongvolwassenen uit 2017, 2019 en 2021 te downloaden. Medio april verschijnen de gemeenterapporten van de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022. 

Denk jij aan zelfdoding? Neem dan 24/7 gratis en anoniem contact op met 0800-0113 of chat op 113.nl.