Kunst en koffie in de bieb: “Voor mij is kunst net zoiets als ademen”

Door Shelley Zuizewind

Molenaar: “Ik heb mij altijd al geïnteresseerd voor kunst. Na mijn pensioen- ik was leraar Nederlands en vervolgens plv rector op het Waterlant College (het huidige Bernard Nieuwentijt College) ben ik mij meer en meer gaan verdiepen in de kunst. Ik gaf wat lezingen voor de KBO (seniorenorganisatie) en heb vorig jaar een aantal lezingen gegeven in PX Volendam over Bijbelse thema’s.” In vier presentaties nam Molenaar het publiek mee in het Bijbelverhaal aan de hand van historische kunst. “Men kon vroeger niet lezen en schrijven, beelden daar moesten ze het mee doen. Op die manier werden de (Bijbelse) verhalen verteld. Interessant als je het dan hebt over bijvoorbeeld “De Ark van Noach”. Heeft deze nu echt bestaan? Of is het bedacht door de schilder? Dit zet men aan het denken…”

Niet een waarheid

Dat is ook wat er wordt gedaan tijdens de bijeenkomsten van Kunst en Koffie. Vragen stellen, denken en discussie voeren over de kunst. “Ja er wordt zeker veel gediscussieerd tijdens de bijeenkomsten. Ik zelf kijk vooral naar schilderijen en vraag mij dan af waarom hebben ze dit thema op deze manier uitgebeeld. Ik probeer vragen te stellen…wat ziet men in het schilderij? Wat vinden ze ervan? Overigens is er natuurlijk niet zoiets als een één waarheid, vandaar ook die discussie. Ik laat iedereen zelf een oordeel vellen”, vertelt Molenaar.

Haarspeld Spaander

Kwakman houdt tijdens haar presentaties ook zeker ruimte voor discussie, al vindt de kunstenares van onder andere keramische kunst het moeilijk haar enthousiasme te beteugelen en te stoppen met praten als ze eenmaal begint, over bijvoorbeeld de Spaander collectie. “Enige tijd geleden sprak ik over hoe Volendam een Kunstenaarskolonie werd. Daar is zoveel moois over te vertellen. Ik vind het heel moeilijk om dat allemaal in een uurtje te behandelen.” Kwakman was gedurende 20 jaar conservator van de kunstcollectie van Hotel Spaander en weet behoorlijk veel leuke verhalen omdat ze daar ontzettend veel over uitgezocht heeft. “Het verhaal over de tekeningen van kunstenaar George Hering van de haarspelden is erg leuk. Er hangen in de herberg van Spaander twee visitekaartjes onder elkaar waar een haarspeld zeer waarheidsgetrouw op getekend is. De Duitse schilder Georg Hering had een oogje op een van de 7 dochters van Spaander; Pauline. Dit liet hij merken aan haar vader Leendert Spaander door de haarspeld van Pauline exact na te tekenen op zijn visitekaartje. Had de man in die tijd zo’n haarspeld van de dame in zijn bezit, dan wilde dat zeggen dat die dame een oogje op de heer had laten vallen. Kunstenaar Willy Sluiter tekende daarop ook een haarspeld op het kaartje van Leendert Spaander zelf. De boodschap hiervan was: jij houdt ook wel van de vrouwtjes he Leendert…!” Ook sprak Kwakman over het ontbreken van vrouwen in de geschiedenis van de kunst. “Dat maakt mij echt boos. Ze waren er wel hoor, natuurlijk wel. Ze zijn alleen niet genoteerd. Dat is toch vreselijk oneerlijk…”

Verborgen verhalen

Het zijn vaak de (verborgen) verhalen om de kunst heen waarom de beelden zo interessant zijn vindt Molenaar. Tevens de grapjes in de kunst kan hij ook waarderen. “Volgende week dinsdag bespreek ik het thema ijsgezichten en winterlandschappen. In de zestiende en zeventiende eeuw was er een kleine ijstijd. Vele schilders hebben dit goed en mooi uitgebeeld. Bijvoorbeeld Hendrik Avercamp, hij kon erg verdienstelijk schilderen en kon goed leven van de verkoop van zijn werk. Zijn familie schilderde ook, oorspronkelijk kwam hij uit Kampen maar Avercamp verhuisde naar Amsterdam voor de schilderkunst. Na tien jaar vestigde hij zich weer in Kampen. Hij heeft leuke grapjes in zijn schilderijen verwerkt; dan zie je opeens twee mannetjes met hun blote kont op de plee zitten, of een dame die voorover valt op het ijs en in haar blote billen is afgebeeld. Ook Jan van Beerstraaten schilderde mooie ijsgezichten evenals Pieter Bruegel, die meer bekend is bij het grote publiek. Ik zal mijn presentatie starten met muziekstukken van de Franse componist Lully en de Engelse componist Purcell , zij schreven een muziekstuk waarin gebibberd werd van de kou. Erg passend bij dit thema!”

Snel volgeboekt

De thema bijeenkomsten zijn de afgelopen perioden steeds snel volgeboekt. Zowel Kwakman als Molenaar vinden het jammer dat er vanwege corona steeds maar plek was voor weinig mensen. “We waren al blij dat het even goed door kon gaan, maar een groep van 12 is best klein. Gelukkig kunnen we weer naar 20 man vanaf nu”, zegt Kwakman.

“Ook als je nog nooit in een museum bent geweest ben je welkom, juist als je nog nooit in een museum was!”

Iedereen welkom

Molenaar: “Het zijn veel verschillende mensen die onze Kunst en Koffie ochtenden bezoeken maar veelal is het publiek wel al bovengemiddeld geïnteresseerd in kunst en gaat dan ook al regelmatig naar musea.” Kwakman: “De activiteit is met name opgestart voor senioren , maar iedereen is welkom, ook als je nog nooit in een museum bent geweest, juist als je nog nooit in een museum bent geweest ben je van harte welkom!”

Programma

Na de presentatie van Molenaar over ijsgezichten (dinsdag 22 februari) staat de presentatie van Kwakman op het programma over kunst in de kerken in Volendam. (dinsdag 29 maart) “Daar is zoveel over te vertellen, zowel over de architectuur als over de beelden, de kruiswegstaties en glas in lood in de kerk. Heel veel werk om uit te zoeken maar zo ontzettend leuk. Ook behandelt Kwakman komende periode nog de kunst die achter de voordeuren in Volendam wordt gemaakt.

Talentvolle amateurs

“We hebben zoveel talentvolle amateurkunstenaars, te veel om in een uur te behandelen. Daarom zal ik vooral die Volendammer kunstenaars behandelen die van het klassieke pad afwijken en een geheel eigen stijl hebben ontwikkeld in mijn bijeenkomst zo tegen de zomer. Wees welkom. Aanmelden kan via de website van de bibliotheek!”