Biografie over oom Bernard, pastoor die werd vermoord door het Japanse keizerlijke leger
HAARLEM - De Haarlemse onderzoeksjournalist Marianne Visser van Klaarwater overhandigt op 13 september haar boek ‘Waarom zouden we bang zijn?’ in Baarn aan Henk te Maarsse, de emeritus bisschop van Madang (Papoea-Nieuw-Guinea). Het is een zoektocht naar haar oom Bernard van Klaarwater, die pastoor was van de Frances Xavierparochie op Manus, een eiland in de Bismarck Archipel en daar op 18 maart 1943 samen met 49 geestelijken en tien burgers op gruwelijke wijze werd vermoord door het Japanse keizerlijke leger.
Mijn oom werd in 1943 in Papoea-Nieuw-Guinea vermoord
Bernard van Klaarwater was de broer van haar vader. Marianne ontving in 2020 van haar neef Freek van Klaarwater een boodschappentas vol brieven die Bernard in de loop der jaren aan de familie had geschreven. Marianne: “Op 29 januari 1939 schreef hij zijn allerlaatste door mijn familie ontvangen brief. Hij stond erin stil bij de vroegere kannibalennatuur van de Papoea’s. Kannibalisme en stammenstrijd beheerste tot de jaren 1920 het leven van de bewoners van Papoea-Nieuw-Guinea en maakten de Bismarck Archipel levensgevaarlijk. Door het verkondigen van Gods liefde bracht de missie beschaving en vrede.”
In 1913 had bisschop Louis Couppé twee priesters naar de op Manus gelegen plaats Papitalai gestuurd. Maar de daar wonende Papoeastam stond niet open voor het geloof. Couppé stuurde de priesters in 1916 naar Bundralis. Daar stichtten ze de Sint Frances Xavierparochie. Van 1923 tot 1943 was Bernard van Klaarwater de pastoor van Bundralis. Als kind was Marianne onder de indruk van de zwarte lange baard en het ronde brilletje van haar oom. Overal bij de familie hing zijn portret. “Wat is er met hem gebeurd?’ vroeg zij. Niemand wist het. Tot die ene brief van het Vaticaan begin jaren ’80.
In 1933 realiseerde pastoor Bernard samen met Papoea’s de bouw van de kerk. Hij schreef: ‘Dat zoveel verschillende stammen, gewoon elkaar te belagen en te bevechten, zo broederlijk hebben samengewerkt, is zeker een van de mooiste overwinningen die de godsdienst hier tot nu toe te boeken heeft’ Marianne: “Hij begreep de Papoea’s vanuit zijn hart. Eigenlijk zou mijn oom en andere geestelijken van de missiepost de Nobelprijs voor de Vrede postuum toegekend moeten krijgen.”
Geïnspireerd door zijn brieven schreef Marianne de biografie van haar oom. Het verhaalt ook over de missie sinds 1844/1881 en over het geloofsleven van de Papoea’s. Marianne: “Mijn diepgelovige oom zag de missie niet als een actie om zielige heidenen te redden. De Papoea’s zag hij als zijn gelijken van wie hij kon leren.”
Het boek is vanaf 13 september voor € 20,50 te koop in de boekhandel.
