Portretten van Oekraïense vluchtelingen: Hoe pak je je leven op in Haarlem

Algemeen
Uiterst rechts Marina, naast haar dochter Zhenia.
Uiterst rechts Marina, naast haar dochter Zhenia. (Foto: Willem Brand)

HAARLEM - Een normaal leven leiden als Oekraïens gezin, hoe doe je dat? Marina, haar man Alieiev, haar dochters Darynka (18), Zhenia (16) en zoontje Makar (5) wonen in een appartement van het Ambassador hotel. Haarlems Nieuwsblad bezoekt voor een portretserie Oekrainers die in Haarlem hun leven proberen op te bouwen.

Marina grijpt terug naar traditionele schilderkunst

De grootouders wonen nog aan beide kanten wonen net buiten Kyiv. “Het gaat goed met ze. We bellen ze vaak per video. Soms valt het licht uit, gelukkig zijn de winkels nog open en hebben ze genoeg te eten.”

Marina Alyeyeva en haar dochter Zhenia ontmoet ik in de Stookkamer, waar Marina schilderles geeft aan vijf vrouwen. Sinds ze in Nederland zijn, is Marina gaan schilderen en workshops gaan geven. Het blijkt een goed recept om stress en zorgen even opzij te zetten.

Het gezin

Het is bijzonder dat ook de vader heeft kunnen vluchten. Zhenia: “Dat mocht omdat het gezin uit drie kinderen bestond. Als mijn zus 18 jaar was geweest, had hij moeten achterblijven.” Zhenia zit op de Internationale Schakelklas terwijl ze ook nog werkt aan het eindexamen van haar middelbare school. De oudste dochter zit op de Willem de Kooning Academy in Rotterdam. Darynka treedt in de artistieke voetsporen van haar grootvader. Marina: “Mijn man werkt online als accountant voor een grote firma in Oekraïne. Ik ben gedoken in de traditionele schilderkunst.”

Levensboom met magische betekenis

Elke dinsdagmorgen verzint Marina een opdracht voor haar cursisten. Vandaag staat de levensboom op het programma. Als voorbeeld heeft Marina een levensboom met bessen van de kalina, de Gelderse roos, geschilderd met twee hanen. Marina: “Voor ons heeft de boom een magische betekenis. Boven zit een bloem, die verwijst naar God of het hiernamaals. Hanen en paarden daaronder zijn beschermengelen en staan voor energie en kracht. Wanneer in een familie een dochter wordt geboren, plant men een kalina. Bij een jongen wordt een eik geplant.” De voor vertaling aanwezig Oekraïense Viktoria vertelt dat de bessen goed zijn tegen koorts en hoge bloeddruk.

De positieve energie van de Oekraïense cultuur

Oekraïne behoorde decennialang tot de Sovjet-Unie. Marina: “In de jaren dertig van de vorige eeuw vond Lenin ons een te onafhankelijk volk. Twee miljoen mensen zijn toen door hongersnood gestorven omdat Rusland al ons graan inpikte. Na de val van het communisme werd het land op 24 augustus 1991 onafhankelijk. Marina: “De Russen proberen naast vernietiging van huizen, fabrieken, scholen en ziekenhuizen ook onze cultuur en taal kapot te maken. Ik ben me gaan verdiepen in onze folklore omdat die ons positieve energie geeft.” Zhenia, die geneeskunde wil gaan studeren: “Mijn moeder geeft zo ook een signaal dat onze cultuur niet is verbonden met die van de Russische.”

De toekomst van het gezin is ongewis. Marina: “Veel van onze vrienden zijn nog daar. Maar voor Makar is het beter dat we hier blijven. De komende vijf jaar is er voor hem geen toekomst in Oekraïne.” 

Dankzij donaties via Haarlem4Ukraine heeft een ziekenhuis in Dnipro dat te kampen had met stroomuitval een generator gekregen. Hulp blijft nodig! Doneren kan via NL70 RABO 0190106670 Stichting Haarlem4Ukraine.

Afbeelding