Ook derde RIVM-onderzoek laat zien: ‘Meer gevaarlijke stoffen in IJmond dan elders in Nederland’

Na het eerste depositieonderzoek in 2020 heeft het RIVM aanbevolen om gedurende enkele jaren de hoeveelheid depositie van PAK (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) en metalen in de IJmond herhaaldelijk te meten om inzicht te geven in de mogelijke trends van deze neerslag. Daarop heeft het RIVM in opdracht van de provincie Noord-Holland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een tweede onderzoek uitgevoerd in het voorjaar van 2022 en een derde in het najaar van 2022.

De resultaten van het onderzoek in het najaar van 2022 laten zien dat net als in de vorige twee onderzoeken in de IJmond meer PAK en metalen neerslaan dan elders in Nederland. De metingen laten verder een wisselend beeld zien, waarschijnlijk ten gevolge van weersomstandigheden en variaties in de uitstoot (emissie) van bronnen op het terrein van Tata Steel en elders in de IJmond. Alleen voor ijzer is een significante daling van de meetwaarden te zien. Vanwege het wisselende beeld en de onzekerheden kan het RIVM geen uitspraak doen over een af- of toename van de emissies van PAK en metalen als gevolg van de bedrijfsactiviteiten van Tata Steel sinds de metingen in 2020. Om trends en ontwikkelingen in de neerslag van stoffen te kunnen vaststellen moeten de depositiemetingen over langere tijd meerdere malen worden herhaald.

De provincie concludeert op basis van het rapport dat de afgelopen jaren er geen meetbare verbetering is vast te stellen in de depositie (neerslag) van grof stof in de leefomgeving in de IJmond. Hoewel het goed mogelijk is dat de getroffen maatregelen en uitgevoerde acties in relatie met Tata Steel wel tot vermindering van emissies (uitstoot) hebben geleid, is dit nog niet terug te zien in de depositiemetingen van grof stof op leefniveau. De provincie wil hier nu juist resultaten zien. De provincie vindt dat het rapport opnieuw de noodzaak bevestigt om vast te houden aan de, zo mogelijk versnelde, uitvoering van maatregelen op het terrein van Tata Steel, die gericht zijn op een merkbare en meetbare verbetering van de directe leefomgeving.

De provincie blijft daarop onverminderd stevig inzetten. Zij heeft sinds de start van het ‘Programma Tata Steel 2020-2050 Samenwerken aan een gezondere en veilige IJmond’ diverse maatregelen opgelegd en acties uitgevoerd om de emissies vanaf het terrein van Tata Steel te verminderen en de kwaliteit van de leefomgeving in de IJmond te verbeteren. Op 21 maart 2023 heeft de provincie besloten om te starten met de procedure voor een projectbesluit voor het project Heracless-Groen Staal van Tata Steel. Dit is de eerste stap in de procedure naar het verkrijgen van alle benodigde besluiten en toestemmingen voor deze eerste fase van de verduurzaming naar Groen Staal. Met het project Heracless-Groen Staal wordt, naast de reductie van CO2, ook een volgende stap gezet in een bijdrage aan de reductie van emissies naar de omgeving van Tata Steel. Daarmee past dit project bij de provinciale ambitie voor een gezondere leefomgeving in de IJmond.

De provincie gaat de komende tijd in gesprek met onder andere het RIVM en ministerie van IenW over vervolgonderzoek. De keuze en wijze van voortzetting van depositiemetingen gebeurt in samenhang met onder meer het nog te verschijnen advies over het luchtmeetnet en het rapport over de invloed van Tata Steel Nederland op de gezondheid van omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving (Proof of Concept), dat in het voorjaar 2023 door het RIVM wordt gepubliceerd. Op dinsdagavond 4 april is een informatiebijeenkomst in Beverwijk waar het RIVM een toelichting geeft op het rapport. De gedeputeerde van de provincie Noord-Holland en wethouders van de IJmondgemeenten zijn aanwezig om een reactie te geven en vragen te beantwoorden.