‘Wie brokkelt er mee in de melk?’
HEILOO - Het is zeker geen straf om een goed uur door te brengen met Mart Brouwer de Koning. En het mocht ook wel langer duren, want hij sleept je boeiend mee in zijn gedachten. Hij praat makkelijk, vragen stellend, vooral nuancerend en soms wat feller (op zijn Mart’s dan, dus dat valt wel mee).
Nieuwsblad Heiloo zocht hem afgelopen woensdag op nu zijn afscheid nadert als voorzitter van de afdeling Kennemerland-Zaanstreek van de Land en Tuinbouw Organisatie LTO. De boerderij (op Landgoed Ter Coulster en in de Boekel) is overgenomen door twee van de vier kinderen van Mart en Fia Brouwer de Koning. Mart (Heerhugowaard, 1952) blijft raadslid voor het CDA in de gemeenteraad van Heiloo, zijn derde termijn. En wie weet wat hij nog eens aanpakt. “Een televisiekijker was ik nooit, daarom had ik tijd voor bestuurswerk. En als je iets oppakt moet je het ook echt goed doen.”
Door Ed Bausch
Mart Brouwer de Koning stopt als voorzitter van ‘zijn’ LTO
Liefst 60 jaar woonde hij op ‘Ter Coulster’ in Heiloo. Zijn vader kon het land pachten toen Mart twee jaar was. Hij ging van de Lagere Landbouwschool in Stompetoren naar de Middelbare aan de Bergerweg en volgde later nog allerlei cursussen. Je kunt wel zeggen, dat hij een hele episode kan overzien. “Veranderingen zijn van alle tijden. Maar soms zou je bijvoorbeeld wel eens willen, dat iemand wil aannemen dat een weidevogel heus niet in ieder willekeurig weiland een nest zal maken. De vogel weet dat een weiland omzoomd met bos veel vijanden bevat, zoals vossen, ooievaars, kiekendieven, nu ook de wolf.”
Hij wil er maar mee zeggen dat het een niet zonder het ander kan. Dus wat hij, en nu zijn zoons, aan vogelbeheer niet kunnen realiseren op hun land in het Ter Coulster Bos doen ze wel in de Boekel. Natuurlijk en van harte. ”Natuur en landbouw, natuurbeheerders en boeren worden nu vaak zo makkelijk tegenover elkaar gezet. Maar veel gezonder en voor beide partijen met veel meer rendement zou het zijn als je samen optrekt en kijkt waar je elkaar kan versterken. Als je alleen al begint met stroken naast elkaar te leggen, natuur naast veeteelt of landbouw. De boer, wil die echt meer biologisch gaan boeren, heeft meer grond nodig en dat kan op die manier.” Een voorzitter moet in de ogen van Mart het vermogen hebben om te voelen wat een ander voelt. “Dan ben je al een eind op weg om in ieder geval in gesprek te zijn.”
Landbouwcommissaris Sicco Mansholt wist het ooit zeker: Nederland heeft de beste grond voor veeteelt. Dus mocht, moest de sector groeien. Latere leiders zagen en zien het anders, Mansholt op zijn oude dag zelf ook. “Nou, ook boeren begrijpen de veranderingen. Maar schuif niet alles op het bordje van de boeren. Die willen ook gewoon net als iedereen in ons land een boterham met beleg en die willen heus meewerken aan veranderingen. Maar alleen maar met het vingertje naar hen wijzen. Je moet ook de spagaat willen zien, waarin boeren terecht zijn gekomen.” En daar heeft Mart zich, als geboren verbinder, de blaren voor op zijn tong gepraat. “Maar er zijn tegenwoordig wel heel erg veel partijen die denken iets in de melk te brokkelen te hebben. En de grond gratis weggeven aan natuurorganisaties….Zou dat nou echt iets bijdragen, kosten besparen?”
Een kwart eeuw was Mart voorzitter van ‘zijn’ LTO-afdeling, met leden uit de veeteelt en bollenteelt. “Sturing geven en erop zien dat er uitvoering wordt gegeven aan besluiten
Zo vooral zie ik de rol van voorzitter. En ik ben nooit op de stoel van de ondernemer gaan zitten, hoewel ik zelf ook op die stoel zat.”
‘Nu hebben we stikstof’
In die 25 jaar zag hij de discussies heen en weer gaan en altijd wees hij intern en extern op nuancering. “Destijds (jaren ‘80 vorige eeuw) hadden we de zure regen, toen was het lang stil. Nu hebben we de stikstof. In de tussentijd had de politiek wel duidelijker kaders mogen stellen.” Hij laat tijdschriften zien van de voorgangers van de LTO: de thema’s zijn zo actueel als het maar kan.
“In je eentje bereik je niks. Daarom is een organisatie als de LTO zo nuttig, ook voor jonge agrariërs. En reken maar dat het ministerie ons serieus neemt. Het is de Egmondse Marjolein Pepping, dochter van een bollenteler, die verder mag in de voetsporen van Mart. “Ik heb haar zelf gepolst en ze zei ja.”
Over een paar weken laat Nieuwsblad Heiloo de zonen van Mart en Fia eens aan het woord, over het concrete boeren van nu, met getallen en cijfers, met alle aandacht voor de natuur. Ze konden in het bedrijf van hun ouders stappen, omdat Mart en Fia Brouwer de Koning hard hebben gewerkt, in alle openbaarheid.
