Burgemeester Ten Bruggencate tijdens Preek van de Leek: ‘Accepteer verschillen en wees gastvrij’

door Ed Bausch

“Een echte leek staat hier voor u,” zei ze over zichzelf aan het begin van haar preek. “Niet religieus opgevoed, niet religieus geworden. Wel gewend aan speeches of debatten. Maar dit is van een andere orde.” Ze drukte ermee uit dat het haar best had beroerd, het toeleven naar de Preek. Maar dat ze uiteindelijk wel het onderwerp had gevonden dat haar zo na aan het hart ligt: vrijheid, en dan wel in de vorm van wederkerigheid, van de één tot de ander, van de ander tot de één.

Leren van naturalisaties

Ze sprak over vrijheid en dat de drang daarnaar van alle tijden is en dat het besef daarover bij haar en vele anderen groter werd door de recente gebeurtenissen op het wereldtoneel, waaronder de oorlog in Oekraïne. Ze zei ook dat ze heel veel leert van de naturalisatieceremonies, als ze nieuw-ingezetenen verwelkomt in Heiloo. “Leren van waar die mensen vandaan komen, hun vluchtweg, hun passie als ze voor de liefde van land zijn gewisseld. Dat is ook vrijheid.”

Bedreiger en bedreigde

Ze sprak ook over de tijd, noem het een tijdperk, van polarisatie, waar we midden in zitten. Over de felheid van woorden en meningen, soms uitmondend in bedreigingen. “Ja, het is je vrijheid van meningsuiting, zeker, maar tot welke grens? En hoe denk je als bedreiger over de vrijheid van de bedreigde?” Zo komt ze tot de wederkerigheid aan het aspect vrijheid. “Vrijheid om jezelf te kunnen zijn en gastvrijheid te bieden aan de ander en dat dan wederkerig.”

De ene A is de andere niet

Eenvoudig is het niet altijd, om jezelf te zijn en om ook aansluiting te vinden in de wereld, stelde ze. “Het maakt uit of je geboren bent in Alkmaar, zoals ik, of in Afghanistan. Het maakt uit of je rollend door het leven gaat, zoals mijn broer, of lopend. Het maakt helaas uit met welke kleur je bent geboren. Iedereen kan zich wel eens of een leven lang onzeker voelen over iets, zich buitengesloten voelen. Ik vind dat een meneer die graag zijn vingernagels groen verft gewoon boodschappen moet kunnen doen.”

Leren van broer

“Ik groeide op aan een pleintje, in Oudorp. Er was spel, altijd spel. Je kon zijn wie je was. Later op school waren er natuurlijk wel groepjes, ook dat is van alle tijden, maar groepjes zijn toch vaak grote minderheden, je moet het altijd in perspectief zien. Ik mocht, nog op het gymnasium in Alkmaar, meedoen aan een internationale conferentie. Een enorme leerschool. Wat heb ik veel geleerd van de genetische pech die mijn broer had, waardoor hij al jong gehandicapt raakte. Wat ben ik trots op hem, hoe hij kan leven, in een huis van de Raphaëlstichting. Ja, de antroposofische kant daarvan spreekt mij aan, die kan mij erg relativeren in mijn werk.”

Ganzenpoten met zwemvliezen

De burgemeester benoemde dat pas in 2061 haar opvolger op bezoek zal gaan bij de viering van het zestigjarig huwelijk van een man met een man, of een vrouw met een vrouw. “Pas in 2001 is zo’n huwelijk bij wet geregeld, en in heel veel landen niet eens.” Haar motto in de Preek, in haar dagelijkse doen en laten is: “Accepteer verschillen en wees gastvrij ten opzichte van de ander en hoop dat het wederkerig is. Ooit at ik uit beleefdheid, toen ik in China werkte, ganzenpoten met de zwemvliezen er nog aan. Ik begreep hoezeer de Chinezen hun best deden om hun gastvrijheid ook uniek te maken.” Ze gaf ook het voorbeeld van een appelboom en een kersenboom. Kersen zijn klein, appels groter. Vraag niet aan de kersenboom om kersen als appels te maken.”

Haar Preek was een warm pleidooi voor ‘not losing face’: “Bewaar je eigen gezicht, maar graag wel met de open blik naar de ander.”