De kunst van het kunst kijken

Alleen al het bezoek aan een museum was voor mij bijzonder. Het is namelijk niet bepaald mijn hobby. Toch heb ik me er enkele keren aan gewaagd. Zo ging ik met mijn ex, een fervent kunstliefhebster, wel eens naar een museum. Best mooi wat er binnen allemaal hing en stond, maar meestal boeide het me allemaal niet zo en anders ultrakort. 

In het Rijksmuseum was ik nog niet eerder geweest. Wachtend om naar binnen te mogen heb ik het schoorvoetend aan mijn vriendin bekend, onder de voorwaarde dat dit onder ons zou blijven. 

Mijn idee was het trouwens niet, die Vermeertentoonstelling bezoeken. Het was mijn vriendin die twee kaarten had kunnen regelen en daar wilde ze met mij naar toe. Ja, wat doe je dan? Dan ga je mee. Zelfs ondanks het nachtelijke uur. Voor ons gold een tijdslot dat om kwart over twaalf afliep. Voor mij was dat ver na bedtijd. Normaliter begin ik rond tien uur in de avond al te knikkebollen. ‘Inzakkertje, pap?’ roepen mijn kinderen dan, als ik dat tenminste nog meekrijg. 

Johannes Vermeer was natuurlijk een meesterschilder, al had ik geen flauw idee waarom, want ik kende zijn werk niet. Maar potverdikkies, wat een belevenis. Bij het zien van de eerste schilderijen werd ik bijna ondersteboven geblazen – klaarwakker was ik. Magnifiek hoe hij speelde met licht en schaduw, hoe hij diepte creëerde en subtiele details weergaf. Maar wat mij echt raakte was de uitgebeelde gemoedstoestand van de personages, de sfeer van de setting, de vragen die een enkele blik, gezichtsuitdrukking of lichaamshouding bij me opriepen. 

De geograaf, die, met een passer doelloos in zijn hand, mijmerend door het venster staart, zonder iets te zien. Waar denkt hij aan?

Het meisje dat geconcentreerd een brief leest. Woorden die er bij haar inhakken, dat blijkt uit alles. Maar welke boodschap moet ze tot zich nemen?

Of de dame die van haar dienstmeid een zojuist afgeleverde brief krijgt aangereikt. Een brief met een geladen inhoud. Ze weten het allebei en de spanning tussen de twee is voelbaar. Wat speelt hier precies?

Je weet het niet, maar er daagt iets en het blijft hangen. Dat besefte ik in een flits toen ik halverwege naar een volgend schilderij liep. Toen begreep ik de betekenis van kunst.

Het was zo bij elkaar een ervaring die naar meer smaakt. De kunstliefhebber die misschien ergens diep in mij heeft gesluimerd is wakker geworden. Op naar Frans Hals, Van Gogh en Rembrandt. Ook zij konden geloof ik best leuk schilderen.