Gemeenteraad Medemblik zorgt voor deining in West-Friese politiek

Nieuws

Steeds meer taken van de gemeente worden uitgevoerd in Gemeenschappelijke Regelingen (hierna GR’n) van soms meer dan twintig gemeenten. De kosten van zulke regelingen bepalen vanaf 2015 voor meer dan 50% de begroting van de gemeente Medemblik. De gemeenteraad van Medemblik besloot in de vergadering van 5 juni dat zij meer grip wil hebben op dat geld. De gemeenteraad vindt elkaar in een gemeenschappelijke ambitie: ze willen meer sturing op de samenwerkingsverbanden in de regio (GR’n). Er is zeker reden tot zorg. Van alle samenwerkingsverbanden hadden alleen de GGD, de Milieudienst en de RUD hun stukken op orde, zij leverden op tijd bij de gemeenteraad hun jaarrekening en begroting in. De overige voldeden zonder voldoende toelichting niet aan hun verplichtingen. En dat is bijna ieder jaar hetzelfde liedje. De grootste zorg van de raad is dat onze inwoners dus steeds meer risico lopen om de rekening gepresenteerd te krijgen. Daarnaast hebben wij zorgen dat de GR’n niet of onvoldoende de voordelen voor de inwoners realiseren waarvoor wij ze in het leven hebben geroepen.
Reden voor de Raad om een duidelijk signaal af te geven met een breed gedragen amendement en een aantal breed gesteunde moties. Dit heeft de raad in meerderheid besloten op een gezamenlijk initiatief van CDA, D66, Gemeentebelangen, GroenLinks, VVD en met ondersteuning van BAMM, PWF, PW2010:
1.   Een negatieve zienswijze afgeven over de jaarrekening en begroting van de GR’n die onvolledige of geen stukken hebben ingeleverd;
2.   Aandringen op de verplichte stukken en de kaders die al eerder gesteld zijn in de raad van Medemblik (december 2013) en uitleg waarom dit niet is gebeurd;
3.   Indien aandringen geen effect heeft, besluiten om voortaan mogelijk de betalingen op te schorten;
4.   Meer inzicht en verplichte tussentijdse rapportages op zowel de doeltreffendheid (realiseren doelen en voordelen voor inwoners) als de doelmatigheid van de GR’n (beheersing kosten);
Deze maatregelen zijn het logische gevolg van een eerder unaniem aangenomen motie geïnitieerd door de VVD en GroenLinks, van december 2013. Toen heeft de raad al een aantal kaders meegegeven aan het College om mee te nemen naar de besturen van de GR’n. Met het amendement en de moties die nu zijn aangenomen willen we het nieuwe College een extra steun in de rug meegeven bij het brengen van deze boodschap. Het College pakte de handschoen op en ondersteunde de door de raad gekozen aanpak. De raad wil net als het College weer het gevoel krijgen dat de regelingen van ons allemaal zijn. Wij beseffen dat alleen via samenwerking met de andere gemeenten effecten bij de Gemeenschappelijke Regelingen kans van slagen hebben. Daarom is het belangrijk om nú dit signaal af te geven. Op 25 juni komen namelijk alle gemeenteraden in West-Friesland bij elkaar om te praten over deze GR’n en willen we een oproep doen om hierin samen op te trekken en samen met elkaar meer rendement en effect uit onze GR’n te gaan halen.
Daarom:
1. Is ook besloten om alle gemeenten in de regio per brief op te roepen hetzelfde te doen. Zowel via de colleges als onderling via rechtstreekse contacten van de raadsleden van onze partijen gaan we ons verhaal de komende weken toelichten;
2. Gaan wij onze visie, inzichten en ideeën bespreken in de komende gemeenschappelijke raadsbijeenkomsten eind juni en in september.
Er is in de raadsvergadering van 5 juni een steen in de vijver gegooid. In de ogen van de PvdA, die de aanpak niet steunde, zelfs een rotsblok. Hopelijk zorgt het voor deining en kunnen we er samen voor zorgen dat de voordelen van samenwerking in de raden weer vaker de boventoon gaan voeren!

Indieners

CDA: Anita Wakelkamp; VVD: Andrea van Langen; Gemeentebelangen: Luiten Plekker; D66: Arja Kapitein* en Groen Links: Ria Manshanden.
* Woordvoerder, te bereiken via 06-26611666 of via arja.kapitein@quicknet.nl.
Hieronder meer technische achtergrondinformatie
Aanleiding
Op de agenda van de Raad en eerder de commissies staat het onderwerp: “Zienswijzen jaarstukken en begroting Gemeenschappelijke Regelingen”, (agendapunt C4). Van de 10 GR’n hebben slechts drie tijdig een volledige jaarrekening en een volledige begroting aangeleverd. De Raad van Medemblik heeft de afgelopen jaren herhaaldelijk haar ongenoegen geuit over het te laat inleveren van deze verplichte stukken.
Waarom

De Raad heeft het budgetrecht, in gewoon Nederlands de Raad geeft het geld. Indien het een taak is die de gemeente zelf uitvoert is het College verantwoordelijk voor de uitvoering. Het College kan niet meer geld uitgeven dan de Raad beschikbaar stelt. Bij een Gemeenschappelijke Regeling is de bestuurlijke situatie zo dat het Algemeen Bestuur (bestaande uit wethouders / burgemeesters van de aangesloten gemeenten) de uitgaven goedkeuren. De rekening gaat naar de Raad. De Raad kan wel een zienswijze indienen (bijvoorbeeld de kosten mogen niet omhoog) maar als het Algemeen Bestuur meer uitgaven goedkeurt dan moet onze gemeente en wij dus die kosten wel betalen.
Tenslotte

Gemeenschappelijke Regelingen worden aangegaan op vrijwillige basis (bijvoorbeeld OP/Maat of DeSOM). Sommige Gemeenschappelijke Regelingen worden door de Rijksoverheid verplicht (bijvoorbeeld de Veiligheidsregio). Vooral bij de laatste soort Gemeenschappelijke Regelingen is de sturing op de uitgaven noodzakelijk omdat er in sommige gevallen meer geld naar de organisatie gaat en minder naar de uitvoering.
Om dit te voorkomen is het van belang dat de raad voldoende informatie beschikbaar krijgt om haar controlerende taak te kunnen uitvoeren.
Officiële opstellers

Amendement 1: Ria Manshanden, GroenLinks.
Motie 2: Andrea van Langen, VVD.
Motie 3: Anita Wakelkamp, CDA.
Motie 4: Arja Kapitein, D66.