Eerbetoon aan drie vermoorde Oostzaanse Joden

Nieuws
Afbeelding
(Foto: Dick de Boer)

OOSTZAAN – Het Holocaust Namenmonument Nederland, twee maanden geleden geopend aan de Amsterdamse Weesperstraat door onze koning, bevat de namen van ruim 102.000 slechtoffers van de Holocaust. Daaronder bevinden zich de namen van drie Joden die in Oostzaan zijn geboren en in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord: David Hagenaar, Rachel Peeper-Hagenaar en Hartog Hagenaar. Op initiatief van Oostzaner Dick de Boer heeft de gemeente Oostzaan deze namen geadopteerd en krijgen ze het eerbetoon dat ze volgens hem verdienen. “Ik denk dat 99% van de Oostzaners hun namen niet kent.”

Dick de Boer heeft iets met familiegeschiedenis. In ieder geval met de geschiedenis van zijn eigen familie, de De Boeren. Hij is al geruime tijd bezig met graven in het verleden en informatie opdiepen om deze familie in kaart te brengen – nogal een klus, want er liepen en lopen nogal wat De Boeren rond.

Namenmonument

Met dezelfde interesse die hij heeft als er weer een verloren De Boer opduikt, las hij in 2019 op Facebook een advertentie over het Holocaust Namenmonument Nederland dat in de maak was. Dit was een inzamelingsactie om het monument te bekostigen, waarbij namen van omgekomen mensen geadopteerd konden worden. Hij surfte naar de website en tikte in het zoekvenster ‘Oostzaan’ in. En toen popten drie namen op: David Hagenaar (geboren: 1-4-1918 te Oostzaan, vermoord: 31-1-1943 te Auschwitz), Rachel Peeper-Hagenaar (geboren: 23-4-1921 te Oostzaan, vermoord: 23-7-1943 te Sobibor) en Hartog Hagenaar (geboren: 8-1-1920 te Oostzaan, vermoord: 4-6-1943 te Sobibor).

De Oostzaner heeft er meteen werk van gemaakt. “Ik heb voormalig burgemeester Rob Meerhof destijds gevraagd of de gemeente Oostzaan de namen van de drie omgebrachte Oostzaanse Joden wilde adopteren, hetgeen ook is gedaan.” 

Eerbetoon

Dick de Boer ziet het als een eerbetoon aan de drie vermoorde Joden die in Oostzaan zijn geboren, drie namen die volgens hem niet direct een belletje in Oostzaan doet rinkelen. “Ik denk dat 99% van de Oostzaners deze namen niet kent, wat ook begrijpelijk is. “Vader Isaac Hagenaar is met zijn vrouw Theresia Winnik en de drie kinderen Emanuel, Anna en Lena in 1914 vanuit Amsterdam naar Oostzaan gekomen, naar het Weerpad B7, vier maanden nadat zijn ouders in dezelfde straat waren gaan wonen. In 1918 was Isaac mede-oprichter én de eerste voorzitter van de Oostzaanse woningbouwvereniging WOV, maar ook zat hij namens de SDAP in de gemeenteraad. Theresia kreeg in Oostzaan nog vier kinderen: Rebecca, David, Hartog en Rachel. Het gezin verhuisde in 1923 naar de Jac. Corneliszstraat B 163 (nr. 19), een nieuw huis van de woningbouwvereniging. De kinderen gingen naar de Kerkbuurtschool: er is een klassenfoto uit 1934 waar Rachel op staat.”

In oktober 1936 gingen Isaac en Theresia Hagenaar volgens Dick met hun drie schoolgaande kinderen terug naar Amsterdam. Volgens een lijst met winkels van joodse eigenaren, opgesteld door de Amsterdamse politie in 1940, had Isaac een poelierszaak aan de Lepelstraat 39 te Amsterdam. Rachel trouwde met Eliazar Peeper en op 12 mei 1943 werd hun zoon Arnold Peeper geboren.

Westerbork

Dick: “Met uitzondering van Lena en Rebecca zijn alle hierboven genoemde personen vermoord. Vanuit Westerbork zijn zij op verschillende transporten naar de vernietigingskampen gebracht. De trein deed er drie dagen over om op plaats van bestemming te komen. Binnen een half uur na aankomst werd men vergast. Op 29 januari 1943 vertrok een transport met 659 personen, onder wie David Hagenaar, vanuit Westerbork naar Auschwitz, waar het op 31 januari 1943 aankwam. David overleed 31 januari 1943, 23 jaar oud. Op 1 juni 1943 vertrok een transport met 3.006 personen, waar onder Hartog Hagenaar, vanuit Westerbork naar Sobibor, waar het op 4 juni 1943 aankwam. Hartog overleed 4 juni 1943, 23 jaar oud. Op 20 juli 1943 vertrok een transport met 2.209 personen, waar onder Rachel Peeper-Hagenaar en haar pasgeboren zoon Arnold Peeper, vanuit Westerbork naar Sobibor, waar het op 23 juli 1943 aankwam. Rachel en Arnold zijn overleden op 23 juli 1943, respectievelijk 22 jaar en 2 maanden oud.

Afbeelding
Afbeelding