Gemeenteraadsverkiezingen: de laatste kans om de zwevende kiezer over de streep te trekken
OOSTZAAN - Het derde en laatste verkiezingsdebat vond afgelopen zaterdag plaats in de raadzaal van het gemeentehuis. Burgemeester Polak kon niet er niet bij aanwezig zijn omdat hij in Wormerland zijn steun en bijstand betuigde aan de vluchtelingen uit Oekraïne die daar in de sporthal worden opgevangen. Om de solidariteit tot uitdrukking te brengen, wordt er voorafgaand aan de vergadering een ogenblik stilte gehouden en klinkt het volkslied van Oekraïne. Een kippenvelmoment. Dan opent voorzitter Merel Kan de vergadering die bedoeld is om de zwevende kiezers alsnog over de streep te trekken.
door Barbara van Wijk
Het eerste onderwerp is: Zelfstandigheid van Oostzaan. Kan Oostzaan de huidige situatie handhaven? De standpunten van de vijf partijen die deelnemen aan dit debat ontlopen elkaar op dit onderwerp nauwelijks. In feite is iedereen in principe voor de optie van zelfstandigheid, en ook voor de optie ‘eerlijkheid’ naar de inwoners toe. Iedereen heeft hart voor het dorp. Niemand juicht bij het idee om ingelijfd te worden bijvoorbeeld bij Amsterdam of Zaandam.
Betere samenwerking
De PvdA gáát voor een betere samenwerking met Wormerland. Op instigatie van de PvdA is er een werkgroep ingesteld die gaat onderzoeken of een betere samenwerking mogelijk is. GroenLinks benoemt de zaken waar Oostzaan trots op is, die zijn toch maar in zelfstandigheid allemaal gerealiseerd: de sportaccommodaties, de culturele activiteiten, de ruimtelijke ordening, het groen en nog vele andere diensten, maar als Oostzaan de alsmaar oplopende kosten niet meer in de hand kan houden, zal er wellicht toch een andere keuze gemaakt moeten worden.
Daarmee is de VVD het eens. Deze ziet Oostzaan in dát geval verworden tot een buitenwijk van Amsterdam, of (als we onder Zaandam komen te vallen), dan zit het er dik in dat Oostzaan dáár de underdog gaat worden. Daar wil de VVD liever niet aan denken en ze zal dan ook alles uit de kast halen om dát te voorkomen. Bovendien wijst de VVD erop dat Oostzaan ‘getrouwd’ is met Wormerland, dat heeft aangegeven te willen investeren in deze samenwerking. Er is een nieuwe directeur en daar is veel hoop op gevestigd. “We kunnen niet zomaar afhaken, het gaat om miljoenen, dat kan gewoon niet.”
Kort maar krachtig
Het CDA is kort maar krachtig. Ook deze partij wil het liefst zelfstandig blijven, mits het financieel haalbaar is. Het CDA vindt het jammer dat D66 het punt van zelfstandigheid zo somber inziet. “Heeft u de moed verloren?” maar dáár gaat D66 niet mee akkoord, “als we het niet kunnen betalen, moeten we aan de rem trekken. Wanneer komt de grens in zicht? We stevenen af op een failliete gemeente!”
Uiteraard wil ook D66 liever zelfstandig blijven, maar er zitten helaas niet veel duiten meer in de kas van de algemene reserves. Hoe kun je zelfstandig blijven als de financiën niet op orde zijn? D66 waarschuwt: zelfstandigheid is een middel, geen doel. De mogelijkheden voor zelfstandigheid zijn beperkt. CDA wil oproepen om te knokken voor de zelfstandigheid. “Al zijn ze beperkt, maar dan is er toch nog een mogelijkheid...”
Op de vraag wat een failliete gemeente inhoudt, antwoordt de PvdA: dan wordt het dorp een Artikel 12- gemeente. Dan bepaalt de provincie de uitgaven en inkomsten, de OZB gaat omhoog tot het maximum. Dat is niet denkbeeldig. Er is een financieel probleem, het wordt een heel moeilijke opgave.
Hoe is deze situatie zo ontstaan? Het CDA noemt de onenigheid in de ambtelijke organisatie een bedreiging voor de zelfstandigheid. Door die onenigheid vertrok een groot deel van de medewerkers. Dat kostte handenvol geld. Veel externe hulp moest worden ingeschakeld. CDA moet er niet aan denken dat Oostzaan zijn zelfstandigheid zal verliezen. VVD weerlegt deze verklaring van het CDA, dit klopt niet. Het heeft te maken met de stemverhouding. Oostzaan legt het als kleinere gemeente altijd af tegen de meerderheid van Wormerland. Daar moet iets aan gedaan worden. “Wij zijn gewoon krachtig voor onszelf opgekomen!” VVD roept de nieuwe raad op om iets te doen aan de stemverhouding.
Het behoud van de Grote Kerk en het witte kerkje komt ter sprake. GroenLinks is blij met de gelden die beschikbaar zijn gekomen om goed onderzoek te doen naar behoud van de Grote Kerk. Uit het rapport, waarin dat onderzoek resulteerde, blijkt dat er voldoende mogelijkheden zijn voor het voortbestaan van dit gebouw. Er zijn concrete plannen om de kerk meer richting dorpshuis te ontwikkelen.
Religieuze functie
VVD wijst erop dat de kerk zijn religieuze functie blijft behouden, maar het centrum wordt aantrekkelijker door een bruisend aanbod van culturele activiteiten: filmavonden, tafelen, high tea, tentoonstellingen, enzovoort. Complimenten aan de Stichting Vrienden van de Kerk. CDA verschilt hierover niet van mening met de VVD. Er kan van alles gedaan worden in de kerk voor de inwoners, de kerk is geweldig en moet gebruikt worden, het is ook mogelijk om toeristen aan te trekken. De kerk zou opgenomen kunnen worden in een toeristische route. Prachtig.
Wordt de kerk geen concurrent van het theater en de horeca? Dat ziet de VVD niet, de activiteiten versterken juist het bruisende centrum. CDA is het daarmee eens en is erg blij met de restauratie en hij is het eens met de ontwikkelingen daaromheen.
Welke functie heeft de Kunstgreep over 10 jaar? GroenLinks ziet de toekomst hoopvol tegemoet: nog meer voorstellingen en nog intensiever gebruik. Dynamischer dan ooit. PvdA zegt dat de theaterfunctie geslaagd is, de verenigingen maken er goed gebruik van. De zaal functioneert. De verhuur gaat moeizamer. GroenLinks is blij met alle activiteiten die samen met de kerk worden georganiseerd. Klassieke muziek, concerten en dergelijke. samen met de horeca versterken zij elkaar.
VVD wil meer burgerparticipatie, inspraak van de bewoners. Zoals bij de keuze van de groenvoorziening bij de Glazenmaker het geval was. Ook kreeg zij een brief van een zevenjarig jochie die pleitte voor een speelplek. Dát soort burgerinitiatieven vindt zij belangrijk. GroenLinks wil burgers meer zeggenschap geven; niet aan de achterkant, maar aan de voorkant. CDA staat hier ook voor. Jammer dat corona een stoorzender was, maar “we gaan keihard naar de burgers luisteren.”
Culturele waarde
D66 geeft aan dat het voor deze partij belangrijk is dat de culturele waarde van het dorp behouden blijft. “We hebben zoveel specifiek-Oostzaanse items: de Oostzaner Jol verdwijnt helaas, de hoge bruggetjes over de wegsloot, er zijn er nog maar een stuk of vier à vijf, dit zijn ook cultuurelementen die behouden moeten blijven. Deze zaken kunnen ook in goed erfgoedbeleid benoemd worden. PvdA vindt burgerparticipatie prima, maar wil ook rekening houden met het algemeen belang.
CDA houdt een pleidooi voor bibliotheek. Het lezen gaat op scholen ook niet goed. Leraren hebben veel hooi op hun vork. “Laten we onze schouders onder het lezen zetten.” Met het formuleren van een degelijk erfgoedbeleid kan zij het eens zijn. “Ook de oude begraafplaats moet daarin opgenomen worden. Er zijn veel vrijwilligers, laten we daar wat aan doen.” VVD zegt dat op de graven eigendomsrechten rusten. Nabestaanden zijn zelf verantwoordelijk voor de graven ook als er gaten in de graven vallen.
Hart van de gemeente
GroenLinks: “De bieb moet het hart van de gemeente zijn.” D66 herinnert eraan dat de bieb twee jaar geleden door de raad om zeep geholpen is. “We kunnen dat wel weer terugdraaien en opnieuw beginnen.” PvdA zegt altijd al gestreden te hebben voor een goeie bieb, maar de huidige coalitie heeft de bieb zijn nek omgedraaid. De leesvaardigheid loopt terug. Triest dat er geen boeken kunnen worden uitgeleend. Wie is er voor uitbreiden en moderniseren van de bieb? Alle partijen zijn vóór!
Bouwen op vaders erf. Wie is ervoor? Alle partijen zijn het erover eens: dat moet kunnen, waarbij D66 voorwaarden wil stellen. VVD zegt dat de provincie vaak niet akkoord gaat, maar door gesprekken verandert dat langzamerhand. GroenLinks vindt het zot als mantelzorgers daar geen toestemming voor zouden kunnen krijgen. De woningnood is hoog, wat we kunnen, moeten we doen. CDA merkt op dat elk huis dat achter een ouderhuis gebouwd wordt van de wachtlijst af gaat. D66 is het wel eens met deze vorm van mantelzorg, maar kijkt ook naar de toekomst. Situaties veranderen en daarom moeten er voorwaarden aan verbonden worden. Bijvoorbeeld: geen erfscheiding. Regelen van eigendomsverhoudingen. PvdA is het hiermee eens. “Gewoon doordouwen en dingen voor elkaar krijgen!” Maar: er is verschil tussen mantelzorgwoningen en gewone woningen voor starters.
Sociaal domein
Een vraag uit de zaal: een laagdrempeligere inloop is gewenst. Eventueel ergens anders, maar mensen durven niet naar het gemeentehuis te komen. Thuisbezoek zou een oplossing kunnen zijn. CDA vindt de afstand tussen Evean en de mensen is te groot. De communicatie tussen gemeente en mensen is niet goed. Mensen worden de dupe door verkeerde aansturing en communicatie moet verbeteren. De inspreekster zegt dat er eenenveertig vrijwilligers klaar staan om te helpen.
