Stages beroepsonderwijs tijdens crisis: “Deze situatie is ook wel een uitdaging”

Maaike is student Persoonlijke begeleider in de gehandicaptenzorg, haar stage loopt ze bij Breidablick maar daar raakte in haar eerste week een verzorger besmet en ging alles in lockdown en quarantaine. “Ik heb amper meegelopen”, vertelt ze. “Het is gewoon moeilijk om in deze situatie een band op te bouwen met je cliënten. Je ziet ze te weinig. Daarnaast boek je ook weinig vooruitgang in het doen van handelingen, omdat er weinig tijd is voor begeleiding.”

Geen ervaring opbouwen

Dat laatste merkt ook Ashley. Ashley studeert Verpleegkunde en was net haar stage begonnen bij de Stichting Wonen en Zorg toen er een uitbraak kwam. “Als je bepaalde handelingen niet doet, kun je er ook geen ervaring in opbouwen. Een band met de bewoners had ik al wel, omdat ik voor mijn stage ook in het huis werkte en veel mensen al kende. Maar toen ik na de eerste lockdown terug kwam waren er zes of zeven bewoners van de twaalf overleden.”

Zorg naar school halen

“Toen vorig jaar veel kennismakingsstages voor eerstejaars niet door gingen hebben we op school direct een alternatief programma samengesteld”, vertelt docent Dick Sentenie. “We organiseerden workshops en we hebben de zorginstellingen op school uitgenodigd. Het ziekenhuis, de GGD, wijkverpleging, fysio, Gehandicaptenzorg, GGZ en verpleeghuiszorg. en daarnaast werden ook ouderejaars ingezet. Dat ging erg goed.”

Groter netwerk

De school ging direct actief bezig om de half jaar stages in januari te regelen. Dick: “En dat was ook gelukt. We hebben zelfs ons netwerk kunnen uitbreiden omdat we ook op zoek gingen naar nieuwe instellingen. Wat ook hielp is dat de SBB wat soepeler is geworden in de accreditatie van bedrijven en dat de studenten zelf hard in de weer waren om een stageplek te bemachtigen. Dat het voor Ashley en Maaike, en ook anderen, toch anders liep is pure overmacht. Als de opdrachten en stage-uren dit jaar in de knel komen, proberen we daar volgend jaar een oplossing voor te vinden. In het beroepsonderwijs is het verplicht om een bepaald aantal uren beroepspraktijk te volgen, dat hoort er nu eenmaal bij.”

Risicovol

Voor deze half jaar-stageperiode is er geen alternatief programma. “Al zullen we zeker aanpassingen doen als het langer gaat duren. Maar hier moeten we het nu mee doen. Alle studenten houden hun stage-consulent goed op de hoogte van onderbrekingen. In het ziekenhuis lopen de stages overigens wel gewoon door. En het blijft risicovol natuurlijk. Je kunt thuis ook iemand besmetten. Dat is hier zeker aan de orde geweest, we houden goed vinger aan de pols. Wanneer het jonge studenten betreft overleggen we ook met ouders.”

Ashley is die situatie wel gewend omdat ze al op zaterdag in het restaurant werkzaam was. “Ik weet hoe het er normaal is, en ik was erbij toen er steeds meer mensen ziek werden. Het moeilijkst vind ik te zien hoe de bewoners zelf hun huisgenoten missen, omdat ze op hun kamer moeten blijven en er geen activiteiten zijn. Maar tegelijk is deze situatie ook wel een beetje een uitdaging omdat je gelijk leert hoe je ermee moet omgaan.”

Maaike beaamt dat. “Het is eigenlijk ook heel leerzaam.” Zelf is ze wel wat voorzichtig, uit angst haar ouders te besmetten. Maar deze week krijgen zij en Ashley, vanwege hun werk in de zorg, hun vaccinatie, daarna kunnen ze wat meer ontspannen. Maar toch, zegt Dick Sentenie: “Dit is natuurlijk een enorme vuurdoop voor de studenten, in deze stressvolle omstandigheden terechtkomen als eerstejaars. Maar ze gaan er prima mee om!”

Beroepsopleidingen worstelen met stageplaatsen

Door corona komen veel beroepsopleidingen zo knijp te zitten met de verplichte stages dat sommige de noodklok luiden. De branches toerisme, recreatie, sport, handel, winkelbedrijven, en horeca liggen helemaal of praktisch stil waardoor de scholen creatieve oplossingen proberen te zoeken. Simulaties op school, stages in vakantieparken etc. Maar dan nog zijn er branches waar er geen uitwijkmogelijkheden zijn waardoor studenten vertraging oplopen.

Stages belangrijk

“Terwijl het zo belangrijk is”, geeft Wendy Oorthuis, manager Marketing Communicatie & Werving van het Regio College, aan. “Wil je over drie jaar goede mensen in je bedrijf, dan moeten die nu worden opgeleid. We merken bijvoorbeeld in het toerisme dat door de omstandigheden nu minder studenten hierin zijn geïnteresseerd. Ze zien de huidige problemen in de branche, maar vergeten dat de wereld er over een paar jaar weer heel anders uitziet en ze dan met deze opleiding heel goede vooruitzichten hebben.”

Niet diplomeren

Ook in de kinderopvang en basisscholen is er weinig ruimte omdat men hier erg terughoudend is. Daardoor zijn er studenten die hun examenopdracht niet kunnen uitvoeren en dus niet diplomeren. “Studenten van verschillende zorgopleidingen worden nu ingezet bij het vaccineren bij de GGD, dan kunnen ze nog in ieder geval één facet van het vak helemaal onder de knie krijgen. Maar dan nog missen ze de ervaring in andere.”

Creatieve oplossingen

“De studenten moeten praktijkervaring opdoen”, zegt Wendy. “Gelukkig proberen veel bedrijven mee te denken in creatieve oplossingen voor onze studenten. Daarnaast proberen we bedrijven enthousiast te maken die niet eerder met stagiairs hebben gewerkt. De belangen zijn tweeledig natuurlijk. De mbo-student die een goede opleiding wil volgen, en de bedrijven en instellingen die ook over een aantal jaren graag goed gekwalificeerd personeel willen hebben. We moeten het met elkaar doen.”