‘Mister Buurtkastje’ René Verhoogt in landelijke campagne Mensen Maken Nederland

Toen het eerste buurtkastje van het land vol boodschappen in de voortuin van René Verhoogt stond, keken mensen wel even raar op. “Hé is je koelkast kapot?”, vroeg iemand en de postbode dacht dat hij er voortaan de post in moest doen. Nu zijn ze eraan gewend en staan er door het land heen zelfs 80 kastjes. Het verhaal van René is één van de 100 verhalen die dit jaar gedeeld worden met de campagne Mensen Maken Nederland, vanwege het Nationaal Jaar Vrijwillige Inzet.

Verhoogt moet er nog om lachen, al die buren die kwamen vragen wat dat nou was. De minibieb is inmiddels een bekend fenomeen in de Nederlandse straten, maar die boodschappen? “Ik las vijf jaar terug een artikel over de kastjes in Amerika. Dat leek me nou zo’n goed idee, dat ik besloot zelf ook zo’n kastje neer te zetten. Ik liet er eentje maken, zette hem in mijn voortuin in Purmerend en deed er houdbare producten in.”

Ontmoetingskast

De buurtkastjes hebben meerdere functies. “Allereerst gaat het verspilling tegen. Veel mensen hebben van die producten liggen die ze op de een of andere manier niet gebruiken. Misschien kwam er iets uit een kerstpakket of zijn ze overstapt op een ander merk. Het is zonde om weg te gooien. Daarnaast zijn er veel mensen in Nederland die moeizaam kunnen rondkomen. Zij kunnen gratis een of meer producten pakken die ze nodig hebben. Een blik bonen, pakje maandverband of zelfgemaakte jam van een buurtgenoot: je weet nooit wat erin ligt.” Een mooie bijvangst van het initiatief bleek dat het kastje van René de functie van het koffieapparaat op kantoor bleek te hebben. “Mensen blijven er echt staan voor een praatje. Niet alleen met mij, maar ook met elkaar. Het is een soort ontmoetingskast geworden.” Soortgelijke geluiden hoort René van andere buurtkastplaatsers uit het land.

Kastjescommunity

De beweging die René is gestart, wordt steeds groter. “Via de Stichting SoGoed, zoals het is gaan heten, kunnen mensen een kastje kopen. Ik laat ze op maat maken in een houtwerkplaats van Parnassia hier in de buurt, waar leerplekken voor werkervaring zijn. Er is nu een wachtlijst, maar mensen die niet willen wachten, kunnen natuurlijk ook zelf gaan timmeren of in de kringloopwinkel kijken voor een kastje dat geschikt zou zijn.” In principe mag iedereen producten pakken. “Je ziet dat soms mensen wat halen, dan weer brengen en onderling ruilen. We gaan ervan uit dat mensen die genoeg te besteden als ze iets pakken, ook weer wat anders terugzetten. Zo kunnen anderen die moeilijk rond kunnen komen er ook gebruik van maken. Het voordeel van dat iedereen langs kan gaan, is ook dat er minder schaamte is om langs een kastje te fietsen.

Italiaanse tuktuk

Particulieren en bedrijven weten René inmiddels te vinden als ze een donatie willen doen. “Soms krijgen we zelfs aanbiedingen die simpelweg te groot zijn. Een vrachtwagen vol sap bijvoorbeeld. Ik krijg het thuis niet opgeborgen en de zeven kastjes in Purmerend bieden ook niet voldoende ruimte. Hoe genereus het dan ook is, ik moet soms bedanken.” Maar alles wat wel te doen is, haalt René hoogstpersoonlijk op in zijn Italiaanse tuktuk. Hobbelend door Purmerend haalt hij potten pastasaus, flessen shampoo en pakken koffie op. Alleen alcohol en tabak komen de kastjes niet in. Op sociale media worden de foto’s van de buurtkastjes met liefde gedeeld: tegen een woonhuis aan, midden in een park, naast de kerkdeur, een kastje met kerstverlichting, op palen, wieltjes of hangend aan een muur.

René wordt vaak gevraagd wat nou het succes van de buurtkastjes is. “Ik moest er eerst even over nadenken, maar het is volgens mij gewoon relatief simpel en laagdrempelig.” Voor iedereen die in het nieuwe jaar wat wil betekenen voor een ander en goed wil zijn voor het milieu: zet een buurtkastje neer en sla twee vliegen in één klap. Drie eigenlijk, want je leert ook je buurtgenoten beter kennen.”