Gemeentes slaan handen ineens: jonge geesten rijpen voor verandering
BERGEN/HEILOO - Zitten leraren te wachten op nog meer werk? Nee. Staan ze open voor een urgente verandering? Ja, eigenlijk wel. Twee gemeentes die de handen ineenslaan. Misschien een derde erbij, Uitgeest. Het geeft iets aan van het gevoel voor urgentie. Woensdag waren het de Bergense wethouders Erik Bekkering (duurzaamheid) en Antoine Tromp (onderwijs) die namens hun collega’s uit Heiloo in een zaal met uitzicht op de Milieustraat van Heiloo de contouren lieten schetsen voor een reuzenstap. “Aan de basis beginnen met duurzaamheid: “In het basisonderwijs.”
DOOR: ED BAUSCH
“Verbieden wat je niet kunt hergebruiken”
Hun medewerkers hadden gepeild bij 24 basisscholen in de gemeentes Bergen en Heiloo en daar veel enthousiasme aangeboord. Vanuit Schoorl, De Egmonden, Bergen en Heiloo had een aantal van hen de kostbare woensdagmiddag opgeofferd om naar het plan te luisteren. “We moeten stoppen met kopen en weggooien. Hergebruiken en repareren. Een vorm van maakonderwijs kan de jonge geesten rijp maken voor de urgente noodzaak tot verandering.” Een citaat van de Amerikaanse folkzanger Pete Seeger uit de zeventiger jaren vormde een van de illustraties bij de presentatie: ‘Als je iets niet kunt repareren, herbouwen, recyclen moet het worden verboden, uit productie genomen.’ Oftewel stoppen met steeds maar van die spullen maken, waarvoor de aarde van haar grondstoffen moet worden beroofd. Stoppen met spullen en dieren over de aarde slepen. Het zijn harde boodschappen, die echter steeds luider klinken, al heel lang. Net als in veel andere gemeentes zijn ook de bestuurders in Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo, de Buch-organisatie, intensief bezig met afval. De lijn is duidelijk: “We moeten het niet meer over afval hebben, maar over spullen die opnieuw grondstof worden voor producten.” Maar: gaat het wel ver genoeg? Moet je niet gewoon stoppen met al die dingen maken en ze over grote afstanden heen en weer vliegen?
Grotere stappen
Dweilen met de kraan open. Daar moeten we mee stoppen. Om in te lopen op de tijd. Dus zijn de gemeentebesturen gaan kijken naar het onderwijs. Als daar de geesten worden rijpgemaakt voor verandering, voor een heel andere blik op spullen en hoe je ermee kunt omgaan: Zou je dan uiteindelijk niet veel sneller resultaat boeken met ingrijpen in de manier waarop we de wereld, onze eigen omgeving vervuilen? Ook al is het een wereldprobleem: als iedereen dichtbij huis de nodige stappen zet, dan zet de wereld een hele grote stap, en sneller, veel sneller dan het nu gaat.
Schaapsherder erbij
Stel nu dat op basisscholen een vorm van maakonderwijs wordt gerealiseerd, ‘circulair maakonderwijs’, dus met hergebruik, met opbouw van respect voor spullen, met aanleren van materiaal- en reparatiekennis. Dat kinderen al jong leren wat de waarde van dingen is. Dat onderzoeken Esther Keijser en Wytske de Man, namens de gemeentebesturen. En het was woensdag de aankondiging van een landelijke primeur: in januari start een proef op een viertal basisscholen met een andere omgang met wol en textiel. Later met hout, metaal. De schaapsherder van de kustgemeentes, Marijke Dirkson, schilderde de mogelijkheden van de wol van haar schapen. De wereldberoemde viltkunstenares Claudy Jongstra wordt erbij gehaald. Andere denkers, andere makers, die de inspiratie moeten leveren om anders om te gaan met grondstoffen, spullen, vervoer. De victorie begon woensdag in Heiloo, in een zaaltje met uitkijk op de dappere mannen en vrouwen van de Milieustraat. Esther Keijser: “Uiteindelijk moet je op een Milieustraat je inkopen kunnen doen. Repareren en hergebruiken als levenshouding.” De feestelijke hapjes na de presentatie waren honderd procent anders dan anders. Maar wel heerlijk. Verandering kan!
