Sint Nicolaas en Juliana

Sint Nicolaas is de heilige van de zeevaarders en van aan de zeevaart verbonden beroepsgroepen, zoals prostituées, maar bovenal van kinderen. Dat laatste vond de weduwe Klaasje Reinders waarschijnlijk ook toen ze de parochiekerk van Bergen in 1501 een altaar voor de heilige Sint schonk. Het kwam in de Noordkapel, de noordelijke dwarsbeuk, voortaan de Sint Nicolaaskapel. Elke dinsdag moest een ‘bekwaem’ priester op het altaar een mis celebreren voor de ziel van haar overleden echtgenoot. Bij haar overlijden vermaakte zij landerijen aan de kerk, op voorwaarde dat de dinsdagse mis bleef, maar nu ook voor haar eigen zielenheil en dat van haar ouders, schoonouders en nakomelingen. Dat eindigde in 1574, toen de kerk tijdens de Opstand verwoest werd. De noordkapel bleef behouden en vormde tot 1959 het sluitstuk van de Ruïnekerk. Maar toen de protestanten de afgeknotte koorkerk in gebruik namen, was het gedaan met de heilige Nicolaas en zijn altaar en werd Sint Nicolaaskapel weer Noordkapel. In de zeventiende eeuw kocht koopman Anthonis Studler van Zurck de Heerlijkheid Bergen en bouwde in de Noordkapel een grafkelder, afgesloten door een hek met classicistisch houtsnijwerk. Met het overlijden van zijn kleinzoon Willem Lodewijk van Nassau-Bergen werd het de grafkelder van de Heren van Nassau-Bergen (1700). Met de naam Nassau komt Juliana in beeld. Zij opende in 1961 de in 1959 gerestaureerde en met een travee uitgebreide kerk. Bij zijn rondleiding aangekomen bij de Noordkapel sprak burgemeester de Ruiter: ‘Ja, daar ligt nog verre familie van u, mevrouw, nazaten van prins Maurits.’ ‘Maar hoe kan dat dan, burgemeester? Maurits was toch niet getrouwd?’ ‘Ja, mevrouw, maar hij had wel kinderen’, antwoordde de Ruiter. Waarop de koningin haar rechterwijsvinger heen en weer bewoog en op schalkse toon riep ‘O,o,o, ook toen al!’

Idzard van Manen