‘Alle paddenstoelen kun je eten, maar vaak slechts één keer’

OOSTZAAN/LANDSMEER – Het Twiske leent zich uitstekend voor een prettige wandeling. Onbekommerd dolen over verharde en onverharde paden, langs weilanden en water, omgeven door bomen en struiken. Maar hoe leuk is het om je daarbij te laten leiden door een gids die je van alles over de natuur kan vertellen? Redacteur van het Kompas voegde zich bij de deelnemers van een herfstwandeling van het IVN Twiske onder leiding van natuurgids Henk Strijker. 

Even was er wat nachtelijke onrust in huize Strijker. Henk kon de slaap niet vatten, want hij had tot zijn schrik geconstateerd dat ergens in een online aankondiging van de wandeling een foutje was geslopen. In plaats van parkeerplaats 9 was parkeerplaats 19 als verzamellocatie vermeld. Een miniem tikfoutje, maar in een dergelijke groot gebied – Het Twiske heeft de omvang van duizend voetbalvelden – maakt het nogal een verschil. Om te voorkomen dat wandelliefhebbers verdwaasd naar hun gids moeten zoeken is hij meteen uit zijn bed gesprongen en heeft hij een corrigerend mailtje naar de deelnemers gestuurd. Toen kon hij eindelijk rustig slapen.

Bevredigend alternatief 

Henk Strijker (70) oogt dan ook fris en monter als hij de deelnemers die hij door Het Twiske gaat voeren opvangt. Hij heeft er zin in. Want hij mag dan al veertig jaar natuurgids bij het IVN zijn en talloze rondleidingen hebben gehouden, aan gedrevenheid en enthousiasme heeft hij nog niets ingeboet. Ooit had hij zich voorgenomen boswachter te worden. Het is er niet van gekomen, maar zijn huidige rol biedt een meer dan bevredigend alternatief.

“Ik ben Henk, ook voor de kinderen”, stelt hij zichzelf voor, en daarmee legt hij meteen een drempel neer zo hoog als een gemillimeterd grassprietje. Het is de start van een even leerzame als ongedwongen wandeling door dit gevarieerde gebied, waar natuurbeleving en recreatie dwars door elkaar heen lopen. Helemaal samen gaat dat niet altijd. Struinend door hoog gras komen we een wielrenner tegen – wat valt hier in vredesnaam te wielrennen? – die zijn lichtgewicht racefiets tegen een boom zet. Henk wijst hem er vriendelijk maar streng op dat fietsen in dit gebied niet is toegestaan. Of hij daar voortaan rekening mee wil houden. De wielrenner kijkt betrapt, maar is blij dat het slechts bij een waarschuwing blijft. 

De belangen gaan niet altijd samen

Even verderop moet Henk het zelf ontgelden: hij leidt de groep over een ruiterpad en dan komt er net een dame op een paard aan; vanaf haar zadel bijt ze Henk toe dat dit toch echt een ruiterpad is. “We moet toch een keuze maken”, probeert Henk nog, maar de dame loopt hooghartig door. In Het Twiske gaan de belangen niet altijd samen. De stichting Hart voor Het Twiske, dat officiële Natura2000-gebied wil behoeden voor overnachtingen, festivals en andere verstoringen van flora en fauna, zal het kunnen beamen.

Stevige, kronkelende takken

Ook Henk is begaan met de natuur in Het Twiske. En weet er heel veel over te vertellen. Over de winterkoning bijvoorbeeld, die zijn familie al ratelend waarschuwt voor indringers. Over onkruid dat… niet bestaat. “Dat zijn planten die op plekken groeien waar wij dat niet willen.” Over die ene es, die als moederboom te boek staat, die met zijn stevige, kronkelende takken naar de hemel reikt. Over de vele soorten paddenstoelen die zich nu helaas vanwege de aanhoudende droogte nog amper laten zien. 

Maar Henk laat je de natuur ook beleven. Hij deelt blaadjes watermunt rond om ze te laten ruiken, plukt oranje duindoornbessen om ze te laten proeven, tovert speciaal voor de kinderen die meelopen een rietblad om in een zeilbootje. Het Twiske heeft een rijke natuur, en al je zintuigen kun je laten meegenieten. Maar voorzichtigheid is wel geboden. Ook dat leert een wandeling met Henk Strijker als gids. Schotse Hooglanders? Ongevaarlijk, als je ze maar met rust laat. Lijsterbessen? Verwerk ze eventueel in een smakelijke jam, maar stop ze niet ter plekke massaal in je mond. Je darmen zullen anders meteen protesteren. En al die paddenstoelen die straks toch echt opkomen? Zijn ze eetbaar? “Alle paddenstoelen kun je eten,” stelt Henk. “Maar vaak slechts één keer.”