Nauwelijks woningen in Oostzaan voor de vele wachtenden
OOSTZAAN - De politiek staat voor moeilijke keuzes, niet in het minst waar het gaat om de huisvesting van urgente woningzoekenden. Teun Flens (CDA) spreekt zich hierover uit omdat hij te doen heeft met de schrijnende gevallen, want het water staat vele woningzoekenden tot aan de lippen. Er zijn gewoon geen woningen voor de vele wachtenden die al jarenlang op de woninglijst staan.
Er zijn weliswaar plannen voor woningbouw, jawel, plannen voor ongeveer honderd huizen, maar dat zijn niet enkel huurhuizen of sociale woningbouw. Die plannen zijn er al jaren, maar het schiet maar niet op, en gesteld dat die huizen er wel op korte termijn zouden komen, is dat dan dé afdoende oplossing? Voor het Oostzaanse woningprobleem zeker niet. Voorlopig zijn dit inbreidingsplannen, op de plekken waar nog enigszins gebouwd kan worden. Als die vol zijn, wat dan?
Ook dit jaar legt het Rijk, net als elk jaar, de verplichting op aan alle gemeentes om pro rata naar het aantal inwoners, een percentage statushouders te huisvesten. Voor Oostzaan gaat het in 2021 om veertien statushouders, van wie er nu zeven zijn ondergebracht. Voor de andere zeven wordt nog naarstig naar een oplossing gezocht.
Huisvestingsverplichting
Flens vertelt dat in voorgaande jaren de huisvestingsverplichting werd afgedwongen door nalatige gemeentes een boete op te leggen van maar liefst € 1.800,00 per maand per niet-geplaatste asielzoeker. Maar wethouder Bonenkamp heeft dit nog niet meegemaakt. “Het zal zo’n vaart niet lopen. Als het op 1 januari niet gelukt is om iedereen onder dak te krijgen, wordt de gemeente eerst hierop aangesproken. De boete geldt pas als er helemaal geen beweging in zit, maar in het eerste half jaar zijn er in onze gemeente al zeven vergunninghouders ondergebracht.”
De wethouder geeft wel aan dat vrijwel alle gemeenten in het land hier grote moeite mee hebben. Er komen maar heel weinig geschikte woningen beschikbaar. Daar komt bij dat de bevolking de statushouders doorgaans weliswaar een warm hart toedraagt, maar waar het om verdeling van de woonruimte gaat, wordt het draagvlak al wat smaller. Natuurlijk hebben deze mensen urgentie, maar dat geldt ook voor mensen die jarenlang op de wachtlijst staan, en voor jongelui die zelfstandig willen gaan wonen, voor gescheiden mensen die vaak noodgedwongen samenwonen en nog veel meer mensen. Hoe kom je tot een eerlijke verdeling? Wie bepaalt wie het urgentste is?
Schrijnende gevallen
Teun Flens zit met de handen in het haar. “Er is nauwelijks doorstroming op de huizenmarkt. Mensen met redelijk hoge inkomens blijven wonen in sociale woningen waarin ze al jaren wonen, en dat begrijp ik ook.” Hij roept al jaren: waarom worden leegstaande bedrijven, kantoorpanden, winkelpanden en dergelijke niet geschikt gemaakt voor (tijdelijke) opvang van asielzoekers? Dit woningprobleem raakt Teun Flens. Hij gunt de statushouders allemaal wel een woning, maar de schrijnende gevallen binnen de Oostzaanse gemeenschap zeker ook.
Maar het probleem wordt nóg groter. Door de enorme toestroom vanuit Afghanistan heeft de overheid een extra druk gelegd op de gemeenten. In de regio Zaanstreek-Waterland moeten bovenop de jaarlijks verplichte aantallen, nog eens driehonderdvijftig mensen extra gehuisvest worden. Bonenkamp zucht eens diep. “En dát terwijl de provincie ons verbiedt om huizen te bouwen op door ons voorgestelde plekken. Wij hebben een tegenvoorstel gedaan, want het is niet de bedoeling dat de toch al weinig beschikbare huizen allemaal naar de statushouders gaan. Onder onze eigen inwoners is de nood ook vaak erg hoog. Wij willen een eerlijke verdeling maken.”
Gastgezinnen voor vergunninghouders
In 2019 zette de Stichting Takecarebnb zich in om vergunninghouders te laten logeren bij gastgezinnen. Zij startte een actie om Oostzaners te motiveren om als gastgezin te fungeren voor deze mensen. “Wie een of meer kamers over heeft, zou kunnen overwegen om een medemens die helemaal niets meer heeft voor drie maanden op te nemen in zijn of haar woning.” De stichting heeft goede ervaringen met zo’n constructie, er blijken hechte vriendschappen te ontstaan tussen de mensen onderling. Mensen die eenzaam waren fleurden helemaal op. De statushouders kunnen op die manier ook sneller inburgeren en kennismaken met de Nederlandse cultuur en gewoonten van binnenuit. “Zo snijdt het mes aan twee kanten!”
Wethouder Bonenkamp weet dat zich destijds, in 2019, drie gastgezinnen hebben aangemeld. “Daar waren we blij mee, maar tot nu toe heeft er geen match plaatsgevonden. Het probleem is namelijk dat de statushouders, na drie maanden bij een gastgezin te hebben gewoond, dan weer elders geplaatst moeten worden en het liefst in dezelfde gemeente in een eigen woning… Tja, en daar ligt het probleem.” Want om die mensen na drie maanden terug naar het asielzoekerscentrum te sturen is ook geen optie, want hun bed daar is dan aan anderen vergeven.
Takecarebnb worstelt ook
De stichting Takecarebnb worstelt met hetzelfde probleem. En dit speelt niet alleen in Oostzaan, dit speelt in het hele land. Welke functie heeft deze organisatie dan nog? “Wij focussen ons op de begeleiding van de mensen. Als zij leven en wonen bij Nederlandse gastgezinnen, dan integreren ze sneller, ze leren de taal sneller en beter en de woonomgeving maken ze zich eigen: waar zijn de winkels, hoe gaat het hier met openbaar vervoer….dat soort dingen. Dat is dus een groot voordeel, maar de huisvesting na drie maanden, daar gaat de gemeente over, daar hebben wij geen zeggenschap over.” En zo is de cirkel weer rond.
BvW
