Asielzoeker David slaagt ondanks tegenslagen met vlag en wimpel voor examens

Algemeen
'Gezien de omstandigheden waaronder David moet leven, is zijn prestatie extra knap', aldus docent Jack Keijzer.
'Gezien de omstandigheden waaronder David moet leven, is zijn prestatie extra knap', aldus docent Jack Keijzer. (Foto: Theo Annes)

HEERHUGOWAARD – De zestienjarige David Sargsyan heeft onlangs zijn vmbo-diploma behaald. Op zich is dat misschien niets bijzonders zou je zeggen, er zijn zoveel jongeren die geslaagd zijn voor hun examens. Maar de prestatie van David is niet te vergelijken met die van de meeste van zijn leeftijdsgenoten. Hij is nog geen zes jaar in Nederland en woont met zijn moeder en vier jaar oudere broer in het asielzoekerscentrum in Heerhugowaard. Zijn economiedocent Jack Keijzer is onder de indruk van de toewijding die David heeft laten zien. “Wij hebben echt geen flauw benul onder welke omstandigheden deze jongen leeft.”

De meesten van ons houden het nog geen week vol in een azc

De datum waarop hij met zijn moeder en broer naar Nederland kwam staat in Davids geheugen gegrift: 8 september 2015. Over het lot van zijn vader is weinig bekend. “Ik weet alleen dat hij in Rusland zit. Maar ik heb al bijna zes jaar niks van hem gehoord”, vertelt David in vlekkeloos Nederlands. Waarom het gezin hun vaderland Armenië moest achterlaten, weet hij niet. “Toen we ons land ontvluchtten was ik nog geen tien jaar. Ik heb het weleens gevraagd aan mijn moeder, maar ze wil het niet vertellen. Ze wil ons niet belasten met haar zorgen. Van de buitenkant lacht ze, maar ik zie haar vanbinnen huilen; ik weet dat zij het er heel moeilijk mee heeft.”

‘Ik leer snel’

Ook voor David en zijn broer was het niet eenvoudig om hun land achter te moeten laten en in een heel nieuw land, met een taal en een cultuur die je niet kent, opnieuw te moeten beginnen. Van Nederland wist David niet veel. Hij kende alleen een aantal Nederlandse voetballers. Net als alle andere asielzoekers kwam hij ons land binnen via Ter Apel. Na korte periodes in Budel en Venlo kwam hij terecht in Heerhugowaard. In de taalklas van de Regenboog leerde hij de Nederlandse taal, waarna hij op de Pater Jan Smitschool zijn basisschool afrondde. In 2017 kwam hij op het Johannes Bosco terecht. “Ik leer snel”, zegt hij over het ogenschijnlijke gemak waarmee hij zijn weg vond op school. Zijn leraar Jack Keijzer kan dat beamen. “Het taalgebruik in mijn vak, economie, is toch een beetje wollig, maar hij pakte het razendsnel op.” Keijzer kende Davids achtergrond helemaal niet. “Ik dacht, die zit hier al heel lang. Tot ik vorig jaar van zijn mentor, meneer Janse, zijn verhaal hoorde. Sindsdien proberen we, binnen de mogelijkheden die we hebben, rekening te houden met zijn thuissituatie.”

Douchen in Arnhem

De kern van zijn verhaal is dat David al bijna zes jaar in het asielzoekerscentrum leeft, in dagelijkse onzekerheid en hopend op een Nederlands paspoort. Momenteel is het gezin Sargsyan in afwachting van hun hoger beroep. Een besluit moet binnen nu en een half jaar vallen. “Al die onzekerheid levert veel zorgen op”, vertelt hij. Omdat zijn broer fysieke problemen heeft, heeft David de rol van vaderfiguur op zich genomen. Waar hij kan, ondersteunt hij zijn moeder. Hij wil haar niet meer stress geven dan ze al heeft. Met zeven anderen wonen ze op een kamer. Er is nooit rust. “Ik kan niet leren thuis”, bekent hij. “Vaak doe ik dat pas ’s avonds laat, buiten. Douchen kan ook niet in het azc, dat doen we eens in de twee weken bij vrienden in Arnhem.” De dure treinkaartjes moeten worden betaald van het weekbudget van in totaal 90 euro, zodat er weinig overblijft voor eten of kleding. Zijn broer en hij zouden dolgraag een baantje zoeken om wat extra geld te verdienen, maar omdat ze geen papieren hebben kan dat niet.

‘Stapelen’

Die erbarmelijke leefomstandigheden zetten Davids schoolprestaties in een ander perspectief. Jack: “Wat ik zo bijzonder vond: David was al geslaagd, maar wilde toch een herexamen economie doen omdat zijn cijfer lager uitviel dan hij gewend was. Ik merkte aan de antwoorden die hij had gegeven al dat hij met zijn hoofd ergens anders zat, dat hij zorgen had. Hij belde me vervolgens zelf op om te vragen om een herkansing. Dat heb ik nog nooit meegemaakt; de meeste leerlingen boeit het allemaal niet zo, als ze maar geslaagd zijn. Maar hij wilde zelf aan de bak voor een hoger cijfer.” Het toont Davids ambities: later wil hij een eigen onderneming, net zoals zijn vader dat had in Armenië. Tenminste, als hij geen profvoetballer kan worden. Na de vakantie gaat hij eerst ‘stapelen’, een niveau hoger doorleren op het Johannes Bosco, zodat hij straks aan een vervolgopleiding kan beginnen.

Steun aan geloof

Maar zonder een permanente verblijfsvergunning of een paspoort gaat dat allemaal niet door. De komende maanden zijn dan ook cruciaal. David hoopt vurig dat het lot hem en zijn familie gunstig gezind is. Hij vertrouwt daarbij ook op zijn christelijke geloof, dat hem veel houvast biedt. Ook Jack Keijzer hoopt met David mee. “Wij hebben echt geen idee hoe het eraan toegaat binnen een azc. Deze familie leeft al 2.200 dagen tussen hoop en vrees, onder mensonterende omstandigheden. Ik vind het echt te gek voor woorden dat het zo lang moet duren voor deze mensen duidelijkheid hebben. Ga er zelf maar eens zitten, onder dezelfde voorwaarden. Dat houden de meesten van ons nog geen week uit. Daarom ben ik ook zo enorm trots op wat David heeft laten zien. Hij heeft zijn diploma dubbel en dwars verdiend!”

Docent Jack Keijzer mag David het goede nieuws vertellen: hij is met vlag en wimpel geslaagd voor zijn diploma.