Levensverhalenproject zoekt schrijvers en vertellers in Nieuw-West

Algemeen
Elk jaar worden weer minstens tien levensboeken feestelijk gepresenteerd.
Elk jaar worden weer minstens tien levensboeken feestelijk gepresenteerd. (Foto: Pr)

NIEUW-WEST - ‘Groene zeep en rösti’, ‘Het leven is veel te kort’, ‘Een gezegend mens’. Het zijn titels van levensverhalen van senioren in Nieuw-West. Afgelopen jaar volgden schrijvers bij de ESAN, de Energieke Senioren Amsterdam Nieuw-West, een cursus levensverhalen schrijven, waarbij zij gekoppeld werden aan een verteller. Deze maand worden tien koppels met hun boek in het zonnetje gezet. Nieuwe vertellers en schrijvers kunnen zich nu aanmelden voor de volgende ronde.

Shirley Brandeis

Een feestje is het elke keer. Met live muziek en hapjes en met vooral veel vrolijke genodigden; de schrijvers en ‘hun’ vertellers. Niet zelden ontstaat er iets bij dit koppel, dat elkaar maandenlang geregeld spreekt. “Ik heb meer aan mijn schrijfster en dit boek gehad dan aan alle therapeuten in mijn leven,” aldus een verteller. “Mensen kunnen op deze leeftijd reflecteren,” vertelt projectleider Joke Veldkamp van de ESAN. “Je kunt samen met je schrijver verbanden leggen, rode draden ontdekken. Die schrijvers, allemaal vrijwilligers, leiden we daarvoor op. Het contact dat zij geregeld hebben met andere schrijvers, tijdens cursussen en thematische bijeenkomsten, is daarbij ook waardevol. Het is niet niks om iemands levensverhaal te mogen opschrijven. Het is ook een eer.” Veldkamp spreekt uit eigen schrijverservaring. Enkele boeken kwamen de afgelopen jaren voort uit haar pen. “Het is prachtig vrijwilligerswerk.”

Hart volgen

Dat vindt ook Wendela Gronthoud, een van de schrijvers bij het ESAN-project. “Ik had zin om naast mijn werk, in een behoorlijk pittige functie, iets te ‘doen’. Iets anders dan steeds maar vergaderen en in de piepzak zitten of de gemeente weer bereid zou zijn om te subsidiëren.” Haar echtgenoot moedigde haar aan haar hart te volgen en toen kwam het project van de ESAN op haar pad. “Een geweldig project en ook nog eens in mijn buurt.” Over wat haar aantrok in het project: “Iedereen heeft een verhaal en sommige mensen hebben daarvoor een platform. Maar er zijn zat mensen met interessante levens die dat platform nooit krijgen. Het levensboekenproject geeft deze mensen een stem.” Om als schrijver daaraan een bijdrage te mogen leveren noemt ze een eer. “Dat mensen het toestaan om een poosje bij hen bij wijze van spreken in te wonen…” En ook: “Ik kom uit een Indische familie en de mooiste jeugdherinneringen gaan over de verhalen van mijn tantes over ‘vroeger’. Dat gevoel kwam weer boven toen ik aan dit boek begon.”

Flauwekul

Haar verteller is Ineke Cogoni. Waar de meeste schrijvers door ESAN’s Marianne Rooker uitermate secuur worden gematcht aan een verteller, benaderde Wendela zelf iemand uit Nieuw-West, die ze kende als de vrouw van een goede kennis. Een vrouw op de achtergrond, die ze graag aan het woord wilde laten. “Het leek me ook leuk het verhaal van een geboren en getogen Amsterdamse op te tekenen.” Ze benaderde Ineke. “Wat een flauwekul, ik heb niks speciaals te melden,” was haar antwoord. “Die reactie horen we vaker,” zegt Joke Veldkamp. “Mensen denken dat als ze niet minstens een ministerspost hebben bekleed, ze geen verhaal hebben.” En dat hebben ze wel, weet Warner Hemmes, ook betrokken bij de uitvoering van het levensverhalenproject. “Veel levens van doodgewone Amsterdammers zijn tien keer interessanter dan de biografie van een BN’er. Met name de verhalen van de vrouwen. Wat die generatie, in de jaren dertig in armoede geboren, heeft bereikt, is ongelooflijk. En ze vinden het zelf zo doodgewoon. Hun verhalen kunnen later vast en zeker goed gebruikt worden door de geschiedschrijvers die zich in de 20e eeuw willen verdiepen.”

Steeds meer lol

Ineke heeft genoten van de gesprekken met haar schrijver. “Ik kreeg steeds meer lol in het vertellen. Het is niet altijd eenvoudig om over je eigen leven te praten. Dingen gebeuren, dat accepteer je en dan ga je, hupsakee, weer verder. Nu moest ik erbij stilstaan.” Het meest genoot ze van het vertellen over haar kinderen. En van het contact met Wendela. “Een hele fijne, intelligente vrouw die precies begreep wat ik wel of juist niet op papier wilde terugzien.” De schrijver over haar verteller: “Ineke is een schat. Recht door zee, eerlijk en met veel humor.” En met een verhaal, zoals iedereen een verhaal heeft. Ineke: “Ik ben door het lezen van mijn levensverhaal gaan inzien waarom ik bijvoorbeeld zo verlegen was en hoe belangrijk het is om goed om te kunnen gaan met alle mensen, ongeacht hun afkomst.” 

Smaak te pakken

Samen met Inekes boek worden eind deze maand nog tien levensboeken feestelijk gepresenteerd. Daarna gaat een nieuwe ronde van start. Schrijvers en vertellers kunnen zich hiervoor nog aanmelden. Wendela: “Ik kan het aanbevelen aan iedereen die houdt van schrijven, belangstelling heeft voor anderen, het fijn vindt om te luisteren.” Ze heeft de smaak te pakken. Dit jaar werd haar moeder honderd. “Dankzij mijn ervaring bij het ESAN-project was de drempel veel lager dan ervoor. Mijn moeder heeft me alles verteld over haar jonge jaren in Solo en Semarang, over de Japanse bezetting, haar ervaringen als buitenkampse, tijdens de Bersiap, de reis naar Holland. Elders geboren worden, migratie en oud worden in een ander land is het verhaal van veel mensen in Nieuw-West. Hoe doe je dat, wilde ik weten? Ik hoop dat nog veel meer mensen in Nieuw-West de schrijvers van het levensboekenproject willen toelaten in hun leven.”

Weten of het schrijven van een levensverhaal bij u past? Aanmelden voor een intake als verteller? U kunt dan contact opnemen met Joke Veldkamp via 0206146844/0629482731 of j.veldkamp45@upcmail.nl.