Kijk op Alkmaarse torens.
Kijk op Alkmaarse torens. (Foto: aangeleverd)

Kijk op Alkmaarse torens

De discussie over wel of geen woontorens in Alkmaar is de afgelopen weken actueel geworden en gaat ook over de plekken waar dat moet gaan gebeuren. De term woontoren deed mij denken aan de Toscaanse stad San Gimignano. Daar bepalen nog steeds 14 torens het stadsbeeld. Er zijn er zelfs 72 geweest. Het waren torens die dienden voor bewoning en verdediging. Ook moesten zij de bewoners meer aanzien geven. Er werd daar tussen de verschillende families behoorlijk wat gevochten, dus waren die versterkte woningen met toren geen overbodige luxe. Als je het kleine stadje nadert, maken de torens al van verre indruk.

Grootouders in Deventer

Datzelfde maakte ik vroeger met mijn gezin mee als wij op bezoek gingen bij de grootouders in Deventer. De kinderen hielden dan een wedstrijd om als eerste 'de kerk van opa' (mijn vader was koster van de Lebuïnuskerk) te zien. Deze toren werd in 1613 nog door Hendrick de Keyser met een 15 meter hoge koepel verhoogd. Helaas is een dergelijke opvallende toren in Alkmaar niet meer aanwezig. Het had gekund, ware het niet dat de nog niet afgebouwde toren bij de Sint Matthias- en Sint Laurenskerk op 26 oktober 1468 instortte en daarbij twee zusters uit het naastgelegen oude klooster verpletterde. Tevens bracht het schade toe aan de twee aangrenzend kerkschepen van beide kerken. Daarop werd in 1470 begonnen aan de bouw van de Grote Kerk. Deze kreeg geen toren, maar wel werd er op de kruising van de daken een vieringtoren geplaatst. Ook de beeldbepalende toren van de Dominicuskerk aan de Laat is verdwenen. Hij werd gesloopt. Gelukkig is van deze kerk nog een kleinere toren aan de Laat terug te vinden.

Discussie over hoogbouw

Bij nadering van onze stad bepaalt de Grote kerk met dakpartij en vieringtoren nog steeds op imposante wijze het stadsbeeld. Hopelijk laat men in de komende discussie over hoogbouw dan ook het kunnen blijven genieten van het stadsgezicht zwaar wegen. Een prachtig uitzichtpunt om een aantal torens van de stad in één blik te vangen is aan het begin van het Jaagpad op het Schermereiland. Zes Alkmaarse (viering)torens: Waaggebouw, St. Laurentiuskerk, Grote Kerk, Accijnstoren, Dominicuskerk en Kapelkerk laten zich hier aan u zien.

Torens en torentjes

Op maandag 6 mei a.s. kunt u meer vernemen over de in Alkmaar aanwezige torens en torentjes. De Historische Vereniging Alkmaar organiseert dan een stadswandeling over dit onderwerp. De start is op het Canadaplein en begint om 19.00 uur.

Bert Muis, Historische Vereniging Alkmaar