Herdenk ook deze Alkmaarders
"Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen, en herhaal ze honderd malen: alle malen zal ik wenen." Zo eindigt het zowel wondermooie als gruwelijke gedicht 'Vrede' van Leo Vroman, een gedicht dat we maar uit het hoofd moesten gaan leren om te beseffen hoe kwetsbaar vrede is. Zelfs na 75 jaar vrede zit de oorlog nog diep in onze genen. Want met 'oorlog' bedoelen we de tweede wereldoorlog, niet de oorlogen er voor, ook al duurden die 80 jaar, of de oorlogen erna. Hoewel pas volgend jaar 75 vrede herdacht gaat worden wordt nu al, onder andere in het bevrijdingsjournaal van de NOS, aandacht aan de bevrijding van Nederland besteed.
In Alkmaar bevinden zich verschillende herdenkingsmonumenten voor de slachtoffers van de naziterreur. Dat is natuurlijk allereerst het oorlogsmonument 'de Stedemaagd' aan de Harddraverslaan, waar op 4 mei de oorlogsslachtoffers herdacht worden. Herdenkingsstenen bevinden zich ook aan gebouwen, zoals de Josephkerk aan de Nassaulaan, de voormalige Gereformeerde kerk aan het Kwerenpad (dat overigens wel eens een schoonmaakbeurt mag hebben), het woonhuis van de familie Prins aan de Bierkade en aan de muur van het voormalige stationsgebouw. Volgend jaar komt daar het monument voor Truus Wijsmuller bij. En niet te vergeten de herdenkingstenen waar de stichting Herdenkingstenen ongelooflijk veel werk voor heeft verzet om alle Alkmaarse Joodse slachtoffers van de Holocaust te herdenken.
Zijn daar alle oorlogsslachtoffers van de holocaust mee herdacht? Naast de Joden zijn dat Jehova's Getuigen, Roma en Sinti, homoseksuelen en politieke gevangenen. Van de ruim vijfhonderd opgepakte Nederlandse Jehova's getuigen kwamen ruim 130 in concentratiekampen om. Onbekend of daar Alkmaarders bij waren. Ook zijn er geen aanwijzingen dat vanwege homoseksualiteit Alkmaarse bewoners zijn omgebracht. Op 24 mei 1943 werden in het woonwagenkamp aan de Noorderkade drie bewoners opgepakt die waarschijnlijk in Auschwitz zijn omgebracht, de nazi's beschouwden woonwagenbewoners als zigeuners. En op 25 juni 1941 arresteerde de Alkmaarse politie in opdracht van de Sicherheitsdienst 47 linkse Alkmaarders die in het internerings- en concentratiekamp Schoorl werden opgesloten en waarvan 24 in concentratiekampen zijn omgekomen. In het Regionaal Archief Alkmaar bevinden zich de 'Duitse akten'. Met een bijna Zwitserse precisie hielden de nazi's tot op de minuut bij wanneer, waaraan en in welke concentratiekampen gevangenen zijn overleden. Verdienen slachtoffers als Dirk Baas, Hendrik Klasing, Karel Josée, Jacobus van Wanrooi en al die anderen ook niet een gedenksteen? Moesten we Gunter Demnig niet eens om een Stolperstein voor deze slachtoffers vragen?
Feyko Alkema HVA