Ronald Steur in het Lettergietmuseum in Westzaan.
Ronald Steur in het Lettergietmuseum in Westzaan. (Foto: Sarah Vermoolen)

Lettergieten in Westzaan toont vakwerk

In een voormalig schoolgebouw in Westzaan wordt sinds 1983 de oude traditie van de boekdruktechniek, en in het bijzonder het vervaardigen en zetten van loden letters in leven gehouden.

Op 11 mei is het open dag in het Lettergietenmuseum in Westzaan en kun je met eigen ogen zien hoe vrijwilligers de oude techniek van het vervaardigen en zetten van loden letters zich eigen hebben weten te maken. Voorzitter Ronald Steur vertelt: Voor 1983 had je talloze drukkerijen in de Zaanstreek. Vijf eeuwen voldeed het traditionele drukwerk opgebouwd met losse letters. Eind 19e eeuw werd mechanisatie van het lettergieten mogelijk door de Monotype gietmachines. Het drukwerk werd uitgevoerd door geschoolde mensen die de ingewikkelde, traditionele technieken beheersten. Met de invoering van fotografisch en digitaal zetten en computers kwam er een einde aan dit vakmanschap.

Stichting

Vrijwilligers hebben er voor gezorgd dat de machines die niet meer gebruikt werden, onder het beheer kwamen van de stichting Lettergieten. In onze optiek heeft het alleen zin om machines te bewaren als je ze ook nog kan bedienen. De vakmensen die daadwerkelijk bij een drukkerij hebben gewerkt, zijn er bijna niet meer. Zij hebben hun kennis overgedragen aan ons. Wij hebben interesse in oude technieken en vinden het belangrijk om te laten zien hoe letters gemaakt en gedrukt werden. Ook de vormgeving is van groot belang, vanwege het artistieke belang zie je dat ook terug in musea. Twee keer per jaar hebben we een open dag, samen met papiermolen De Schoolmeester tijdens de molendagen. Dan laten we de machines draaien en demonstreren hoe onze kleine drukkerij werkt. We krijgen geen subsidie maar hebben een beetje inkomsten doordat we letters maken voor kunstenaars en hobbydrukkerijen.

De enige in Nederland

Zo zijn we nog de enige in Nederland die letters in alle vormen en maten kan maken.' Wil je de enorme verzameling van honderden gietvormen letters zien en hoe de machines werken, dan ontvangen de vrijwilligers je graag op de open dag: 11 mei van 10 tot 16 uur in Westzaan.

Alle verhalen

Het volledige Zaanse verhaal over de stichting Lettergieten kun je zaterdag nalezen op www.dezaanseverhalen.nl. Op Facebook.com/zaanseverhalen worden reportages aangekondigd over vrijwilligers die Zaanstad mooier maken.