Rode landweg door Jaap Min, olieverf op doek, uit particuliere collectie.
Rode landweg door Jaap Min, olieverf op doek, uit particuliere collectie. (Foto: aangeleverd)

Verslavende aantrekkingskracht

Tentoonstelling 'Wat zich schildert tussen polder en duin'

BERGEN - Van de expressionistische schilder Jaap Min (geboren en overleden in Bergen, 1914–1987) is deze zomer in Museum Belvédère een expositie te zien.

Als ontwerper voor glas-in-lood maakte Jaap Min veel toegepaste kunst voor kerken, maar zijn hart en roeping lagen bij het vrije kunstenaarschap en bij het Noord-Hollandse landschap. De schilderijen van de kunstenaar uit Bergen kenmerken zich door het gebruik van zware belijning, een aards coloriet en donkere landschappen, opgezet in forse kwaststreken. In Museum Belvédère in Heerenveen-Oranjewoud kunnen liefhebbers deze zomer genieten van de eerste solo-expositie van Jaap Min.

Kloek polderlandschap

Met deze omvangrijke overzichtstentoonstelling van zijn olieverfschilderijen en werken op papier wordt de opvallende melancholie van de Noord-Hollandse kunstenaar blootgelegd, met name voor de polderlandschappen rond het kunstenaarsdorp Bergen en omgeving. Door het gebruik van hoekige banen en stevige vormen is er sprake van een landschap waarin sloten, bomen, koeien en wolken gezamenlijk een kloeke compositie vormen.

Bevrijdend

De kleuren rood en oranje zijn niet de meest voorkomende in de natuur. Door de wilde rode wegen zijn de schilderijen van Min avontuurlijk. Hij nodigt de kijker uit het schilderij in te stappen zoals een landschap. Zonder dat rood bestaat die visuele sensatie niet. Min bevrijdt het Noord-Hollandse panorama en laat het voortbestaan in een nieuw licht en een nieuwe kleur door het landschap tot de essentie terug te brengen in breedte, diepte, hoogte, weidsheid, verte en nabijheid.

Kunstverwant van elders

Het werk van Jaap Min heeft een verslavende aantrekkingskracht vindt Han Steenbruggen, directeur-conservator van Museum Belvédère in Heerenveen-Oranjewoud. "Zo'n dertig jaar geleden zag ik voor het eerst een schilderij van Jaap Min. Het hing op een onopvallende plek; mijn blik werd telkens getrokken naar dat donkere, in forse kwaststreken opgezette landschap."

"Het schilderij 'Kustlijn' heeft een tentoonstellingsperiode tegenover mijn bureau gehangen; mijn fascinatie groeide. Jaap Min schildert steeds binnen enkele vierkante kilometers van zijn huis. Hij is de ware vertolking van onze identiteit waarin we het venster zijn van lokaal gewortelde kunst."

Jaap Min

Jaap Min werd op 16 september 1914 geboren in Bergen en overleed aldaar op 6 oktober 1987. Hij werd 73 jaar. Hij was een Nederlandse expressionistische schilder en maakte toegepaste kunst. Min was van 1955 tot 1961 docent aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Dit was niet zijn gelukkigste periode en, gedreven door heimwee, keerde hij in 1961 terug naar Bergen. Hier bleef hij tot aan zijn dood werken aan talrijke opdrachten en vrij werk. Vooral door zijn religieuze achtergrond en de beïnvloeding van Campendonk heeft hij veel werken gemaakt voor kerken zoals kruiswegstaties (in olie) en glas-in-loodramen. Voorbeelden zijn te zien in de Pius X-kerk in Alkmaar en (zijn laatste monumentale werk) in de H. Felicitaskerk in Spijkenisse, ontworpen door zijn zoon en architect Maarten Min.

"Het ging allemaal vanzelf", antwoordde Jaap Min laconiek, toen hem gevraagd werd hoe hij kunstschilder was geworden. Schilderen was voor hem een levensvervulling; er was voor hem geen andere keuze. Meer informatie: www.jaapmin.nl.

'Wat zich schildert tussen polder en duin' is van 31 mei tot en met 22 september te zien in museum Belvédère, Oranje Nassaulaan 12, Heerenveen-Oranjewoud. Informatie: www.museumbelvedere.nl, info@museumbelvedere.nl.