'Met een verhoogde hartslag juichen voor Max'
30 juni 2019. De dag waarop Max Verstappen de harten van menig race-fan sneller liet kloppen in Oostenrijk. Ook de dag van de opmars van Red Bull Racing. Maar ook een gewone dag waar ik over straat loop in de stad en weinig contact maak met 'vreemdelingen'. Geen praatje, geen oogcontact. Wederzijdse desinteresse zullen we het voorlopig maar noemen. Ag ja, het is – helaas misschien wel – de norm van onze vluchtige maatschappij waar al genoeg van ons wordt gevraagd..
Information overkill
We kunnen het onszelf niet kwalijk nemen dat we geen tijd, aandacht of energie voor elkaar hebben. De information overkill, jaren geleden waren er al wetenschappers die ons hiervoor waarschuwden, doet een groot beslag op wat onze hersenen kunnen verwerken aan prikkels op een dag.
Oranjebril
Terwijl de filosofische inzichten omtrent de gehaaste Westerse maatschappij nog door m'n hoofd racen, staat er later vandaag die andere race op het programma: de Formule 1 Grand Prix van Oostenrijk met in de gelederen 'onze eigen Max Verstappen'. Grappig, 'onze Max': daar is die verbondenheid al meteen. De voorbeschouwing is al begonnen dus nog twee binnenbochten nemen op weg naar huis: neerploffen op de bank, televisie aan en een oranjebril op. Heerlijk.
Oranjezee
De regie heeft voorafgaand aan de race enkel oog voor de massaal toegestroomde Hollanders. Duizenden Nederlandse fans kleuren de tribunes van het Oostenrijkse circuit vertrouwd oranje en samen zingen ze en hebben ze plezier: 'Allemaal van links naar rechts, de tent die wordt gemold'. De inhoud van de tekst lijkt er niet toe te doen: het is leuk om mee te doen. Iedereen doet dan ook enthousiast mee, weinig tot geen uitzonderingen daar gelaten. Samen bewegen, samen zingen. Het zorgt voor verbroedering. Hoe zit dat precies?
Pro-sociaal gedrag
Onderzoek wijst uit dat samen zingen zorgt voor sociale cohesie: een sterk gevoel van samenzijn. Al sinds de oertijd werd er samen gezongen. Voelen dat je bij een groep hoort vergroot, vanuit evolutionair oogpunt, de overlevingskans. Sociale cohesie wordt namelijk sterk bevorderd wanneer we dingen samendoen, bijvoorbeeld met samen bewegen (van links naar rechts) en samen zingen. De positieve emoties die daarbij vrijkomen 'verkleinen' de afstand tussen de personen binnen een groep en dragen bij aan pro-sociaal gedrag. Een van de stoffen die bijdraagt aan het 'samen willen zijn' tijdens het zingen en bewegen (van links naar rechts) is de aanmaak van endorfine. Ook dopamine en serotonine spelen een rol. Endorfines activeren het beloningssysteem wat ervoor zorgt dat we steeds maar 'meer en meer' willen samendoen. Dat sociale netwerk, zoals het samenzijn met elkaar en zingen voor Max Verstappen, is heel belangrijk voor mensen. Het schijnt zelfs dat een sociaal netwerk minstens zo'n groot effect heeft op de gezondheid en levensverwachting als het stoppen met roken en bewegen, aldus professor Erik Scherder.
Hollywood-scenario
Terug naar de race, want de apotheose van de Oostenrijkse GP neemt een waar Hollywood-scenario aan. Inmiddels ben ik naar het puntje van mijn bank geklommen, want Max ligt – met nog enkele rondes te gaan – op plek twee. Het zal toch niet? Met gebalde vuisten en een verhoogde hartslag juich ik Max naar de overwinning. Wellicht met de edele hoop dat 'al die Nederlanders' in Oostenrijk mij horen? Hoe dan ook: de verbondenheid is enorm. Het Nederlandse volk kreeg een overwinning van Max. Yes!
Sleutel
Het allermooiste vind ik stiekem de beelden waar 'de massa als één macht opereert: zingend en dansend. Vrolijk, open en in feeststemming. De 'Jantjes en Pietjes' die elkaar normaliter niet gedag zeggen, slaan nu dansend en zingend de handen ineen. Dat gevoel van samen zijn en verbondenheid is iets moois. Desalniettemin moet ik toch even terugdenken aan eerder op de dag, toen nog sjokkend over straat. Wat een contrast eigenlijk met de gesloten houding die Nederlanders tegenover elkaar kunnen hebben in het dagelijks leven. Jammer? Wellicht. Maar laten we blij zijn dat we weten dat er een sleutel bestaat die ons openstelt en verbindt. Met elkaar. Die sleutel heet muziek.