"Mensen moeten in een fijne omgeving afscheid kunnen nemen van het leven"
ZAANDAM - Palliatieve en terminale zorg krijgen steeds meer aandacht. Sinds twee jaar is er in het Zaans Medisch Centrum een palliatief team actief dat mensen begeleidt die een levensverwachting hebben van korter dan een jaar. Om mensen die op korte termijn gaan overlijden beter bij te staan heeft het ZMC bovendien in september de Mobiele Hospice Unit in gebruik genomen. Deze unit bevat producten die de standaard ziekenhuiskamer aan kunnen passen tot een warme en sfeervolle, huiselijke omgeving, bedoeld om het de patiënt en diens naasten zo comfortabel mogelijk te maken.
"Dit is een uitkomst in situaties waarin er geen plaats is in een hospice, of wanneer de patiënt niet meer vervoerd kan worden", licht Karin Eikenaar toe. Zij is oncologieverpleegkundige en palliatief consulent in het ZMC, en initiatiefnemer van de Mobiele Hospice Unit. "De unit bevat materialen die de ziekenhuiskamer in korte tijd kunnen aanpassen zoals een dekbed, comfortabel kussen, sfeerverlichting en een makkelijke stoel. Dat alles is samengebracht in een kar, die op iedere afdeling binnen het ziekenhuis in gebruik kan worden genomen."
Sfeervol
Met de unit wordt een sfeervolle, intieme omgeving gecreëerd waarin mensen afscheid kunnen nemen van elkaar en het leven. Karin: "Voor de patiënten is het prettig dat ze op de eigen kamer kunnen blijven, met ook de vertrouwde verpleegkundigen om zich heen."
Koran cadeau
De Mobiele Hospice Unit is van aanvang af bijna continu in gebruik. Karin heeft het op zich genomen om zo snel mogelijk spullen voor een tweede unit aan te schaffen. "Dit alles kunnen wij doen dankzij een gift van het Associatie Uitvaart Fonds, maar sinds de unit actief is krijgt we van alle kanten hulp en spullen. Onlangs kregen we van Roparun twee koppelbedden toegewezen die van een ziekenhuisbed een tweepersoons bed maken. Fresh Flowers bloemist schenkt bloemen bij ingebruikname van de unit en het schoonmaakbedrijf binnen het ZMC regelt dat de dekbedden en hoezen gewassen worden. We kregen zelfs een koran cadeau van een leerling verpleegkundige. Het is mooi te zien dat onze verpleegkundigen ook echt waarde hechten aan een goed afscheid."
Meer structuur
Met het installeren van het TOPZ (Team Ondersteuning Palliatieve Zorg) in het ZMC is er meer structuur in de palliatieve zorg. Karin vormt de spil van het team waarin twaalf specialisten uit verschillende disciplines zijn vertegenwoordigd. Onder hen pijnspecialist Christel Jans. Zij licht de werkwijze van het team toe. "Een patiënt is palliatief wanneer hij of zij ongeneeslijk ziek is maar nog een jaar of zelfs paar jaar te leven heeft. Wanneer een arts bepaalt dat iemand palliatief is wordt er een consult bij ons aangevraagd. Karin brengt dan in kaart wat er speelt bij de patiënt. Dat bespreken we in het wekelijks overleg van het team. Deze patiënten monitoren wij op vier domeinen; psychisch, lichamelijk, sociaal en medisch. Vervolgens wordt een gezamenlijk behandelplan gemaakt waarbij wij op al deze domeinen adviserend zijn naar de hoofdbehandelaar."
Wensen en grenzen
Karin stelt bovendien met de patiënt het Advance Care Plan op. "Mensen willen graag nog hun wensen kenbaar maken. Ook om onnodige of ongewenste onderzoeken te voorkomen. Die wensen en grenzen zijn erg belangrijk. Onlangs was er een patiënt die graag nog een keer naar het bos in Ermelo wilde en naar het strand. Via de Stichting Ambulancewens hebben we dat kunnen regelen. Het is goed aandacht voor de waarden van iemands leven te hebben, en niet alleen voor de lichamelijke aspecten. Het gaat om afscheid nemen van het leven."
