Een 17e eeuwse Alkmaarse ondernemer ontwikkelt inventieve projecten
De zomer van 2019 kenmerkte zich onder meer door brandende bossen in het Amazonegebied en branden op de Siberische taiga. De droogte in ons land leidt tot inklinking en oxidatie van veengebieden. Dat draagt allemaal bij aan de extra uitstoot van broeikasgassen. De opwarming van de aarde versnelt. In de 17e eeuw stond men daar niet zo bij stil. Voor Hollanders en Zeeuwen waren moerassen en veengebieden een mooi verdienmodel. Het groene goud. Droogmalen, in cultuur brengen en aan de slag met agrarische bedrijven. Mensen met vermogen konden in de regel zo een uitstekend rendement op hun investeringen in droogmakerijen verkrijgen. Ondernemers, waterbouwkundigen en arbeiders uit de Nederlanden trokken in die tijd dan ook naar het buitenland om daar hun kunsten op poldergebied te vertonen. Zo ook Alkmaarder Nicolaes de Wit. Deze telg uit een katholieke Alkmaarse familie trok al op jonge leeftijd de wereld in. De stad was hem niet zo vriendelijk gezind. De door het beleg van Alkmaar verkregen en veelvuldig bejubelde vrijheid bleek niet voor alle inwoners in dezelfde mate te gelden. Als katholiek, doopsgezinde of remonstrant was je een tweederangs burger. Nicolaes, bijgemaand Scapecaes, richtte daarom zijn pijlen op het buitenland. Hij ontwikkelde zich tot koopman/ondernemer. Zo bedacht hij ook doldrieste (waterbouwkundige) plannen voor onder andere de koning van Denemarken en het Franse leger. Zo maakte hij een plan om de Franse haven La Rochelle (zie foto) te veroveren. Die plannen kwamen overigens in de regel niet verder dan de tekentafel. In Italië had Nicolaes meer succes. Hij slaagde erin om met paus Urbanus VIII in 1637 een contract te sluiten voor het droogleggen en ontwikkelen van de Pontijnse moerassen. Een berucht moerassengebied ten zuiden van de stad Rome. De Romeinen hadden al tweeduizend jaar geleden tevergeefs hun tanden erop stuk gebeten. Tot uitvoering van het plan kwam het niet. Pas onder de regering van Mussolini lukte het in de dertiger jaren van de vorige eeuw het gehele moerasgebied droog te leggen.
Jos Schouwenaars, adviseur waterbeheer en groot kenner van moerassen en veengebieden, verzorgt op dinsdagavond 1 oktober om 20.00 uur voor de Historische Vereniging Alkmaar een lezing in de Sociëteit aan Varnebroek 31 in Alkmaar. Leden van de HVA hebben gratis toegang. Niet-leden betalen € 3,-