Indrukwekkende oorlogsverhalen verzameld
STEDE BROEC - De laatste hand wordt gelegd aan twee mooie boeken, vol verhalen uit de regio. Allereerst natuurlijk het jaarboek van de Historische Vereniging Oud Stede Broec, onder eindredactie van Gérard van de Nieuwenhuijzen, geschiedenisdocent en bestuurslid van de vereniging. Daarnaast komt binnenkort ook een bijzonder boek uit met verhalen over de oorlog. Een boek waar zeker tien jaar aan gewerkt is door Marloes van Ede en Jan Windt.
Verhalen via mensen, dagboeken, foto's en brieven
Marloes, geschiedenisdocent en lid van de vereniging, is door het bestuur gevraagd dit boek vol oorlogsverhalen te verzorgen. "Ik was net afgestudeerd Geschiedenisstudent en het leek met een leuk project om te doen. Toch had ik niet bedacht dat er zoveel te vinden was en het uiteindelijk zoveel werk zou worden." Samen met Jan Windt plaatste zij oproepen in kranten en op de site. Naar aanleiding van de reacties zijn Jan en zij, en ook andere vrijwilligers, bij mensen thuis geweest om de verhalen aan te horen en op te schrijven.
De mooiste bronnen
Er waren mensen die dagboeken gaven, foto's en brieven. "Met deze materialen deden wij weer onderzoek, in archieven en op internet, waar wij bijvoorbeeld via een naam meer informatie over een persoon vonden." Zo ontvingen zij het dagboek van een man die bij burgemeester Elders ondergedoken zat, samen met zijn vrouw en dochter. Plus het dagboek van een meisje uit Den Haag dat tijdens de laatste oorlogswinter in Bovenkarspel woonde. "Dat zijn natuurlijk de mooiste bronnen."
Bollenboer
Gérard is met andere schrijvers het hele jaar door op zoek naar herkenbare verhalen vanuit de dorpen in Stede Broec. Dit jaar publiceert de vereniging alweer het 27e jaarboek, de 5e onder Gérards redactie. Tips krijgen ze van dorpsgenoten, die zeggen: "Praat eens met die-en-die." Bijvoorbeeld een bollenboer die in de verkaveling in een klein huisje woonde. Of uit het dagboek van iemands grootvader die in de eerste wereldoorlog aan de grens gemobiliseerd was, voor het geval dat de Duitsers zouden komen. Terwijl thuis de bouw verpieterde, of de buren bijsprongen om het bij te houden.
Gérard heeft bewondering voor het project van Marloes. "Marloes heeft verhalen en feiten verzameld die verdwenen waren. In het boek komen namen van mensen uit de streek terug. Er staan indrukwekkende verhalen in waar wel een film van gemaakt kan worden. Mensen zeggen weleens dat je hier weinig van de oorlog merkte, maar uit het boek blijkt dat we er hier wel degelijk mee te maken hebben gehad." Volgens Gérard waren dat de echte helden: mensen die onderduikers hadden in huis, een rol hadden in het verzet, kinderen uit de randstad opnamen en hielpen bij wapendroppingen. "Zij wilden hun leven geven voor hun ideaal."
Tentoonstellingen
Als laatste vertelt Gérard over een bijzonder evenement dat volgend jaar plaatsvindt, dan is de Tweede Wereldoorlog alweer vijfenzeventig jaar geleden. Ter gelegenheid hiervan namen het Westfries Archief en het Westfries Genootschap contact op en volgde overleg hoe de verenigingen hierbij stil konden staan. Het idee ontstond van een tentoonstelling in twee delen. Een algemene, regionale tentoonstelling waarin aandacht gegeven wordt aan de onderduikers, het verzet en alle andere activiteiten die tijdens de oorlog plaatsvonden. En het plaatselijke verhaal: wat is er in Stede Broec gebeurd? Aan een nadere invulling van deze tentoonstellingen wordt op dit moment hard gewerkt.
Het oorlogsboek van Marloes komt waarschijnlijk in mei uit. Het jaarboek is voor leden van de vereniging gratis, anderen kunnen het boek bestellen via de website: www.oudstedebroec.eu en eventueel meteen lid worden.