Scheef gegroeide teen kan last geven
ZAANDAM - Het is een veelvoorkomend maar verborgen probleem bij mensen, vaak weggestopt in de schoen. Een naar buiten gegroeide grote teen, in medisch jargon de hallux valgus, ziet er vreemd uit, en kan veel last geven. Veel mensen schamen zich er ook voor, en dragen geen open schoenen meer. Zeker voor vrouwen, bij wie deze aandoening overigens het meest voorkomt, speelt de esthetiek mee. Wanneer je last hebt van de knobbel kan er operatief worden ingegrepen. Dankzij een nieuwe techniek zelfs minder ingrijpend. Guy Pecasse is orthopedisch chirurg in het Zaans Medisch Centrum en gespecialiseerd in behandelingen en afwijkingen van het steun- en bewegingsapparaat, met name de voet-enkel. Guy Pecasse is één van de weinige orthopedisch chirurgen in Nederland die deze nieuwe techniek voor patiënten kan uitvoeren.
Pecasse ziet ze geregeld in zijn spreekkamer, mensen met een hallux valgus. Vaak is dat al in aanleg aanwezig en kun je weinig doen om te voorkomen dat het zich ontwikkelt. "Het is vaak een familiair probleem. Hoe je banden en gewrichten ten opzichte van elkaar zijn georiënteerd en de stevigheid van de weefsels is erfelijk bepaald. Daarnaast zijn er bepaalde jeugdvormen, zoals een aangeboren afwijking waarbij de teen in aanleg scheef is. Hallux valgus die op latere leeftijd optreedt kan verschillende oorzaken hebben maar ook daar is er al vaak de aanleg."
"Het kan ontstaan doordat de pezen te strak staan, of door het teveel dragen van bepaald schoeisel", vervolgt hij. "Met name puntschoenen zijn boosdoeners en soms ook hoge hakken. Wanneer je dit draagt en in aanleg slap voetenweefsel hebt dan gaat de teen scheef staan. Dat is ook de reden dat hallux valgus bekend staat als vrouwenkwaal. Mannenschoenen zijn gewoon standaard breder."
Behandelopties
Wanneer je weet dat je aanleg hebt kun je met bijvoorbeeld zooltjes of spalken iets doen om de ontwikkeling te vertragen; het proces kun je er niet mee omdraaien. En is er eenmaal een allux valgus ontstaan dan is het lastig om er af te komen zonder operatieve maatregelen. Pecasse: "Er is een aantal behandelopties, variërend van steunzolen tot operatie. Deze hangen vooral samen met de last die de gespreide teen geeft aan de patiënt. Dat is heel individueel. Soms kan een kleine knobbel al veel last geven, soms ziet het er erg uit maar dan ervaart de patiënt veel minder last."
De last die men ervaart hoeft bovendien niet altijd veroorzaakt te worden door de knobbel van de hallux valgus. "Dan blijkt het artrose te zijn of een pees die in de voet is vast gelopen. Of een stijve grote teen. Het is dus niet altijd de hallux valgus zelf die last geeft. Maar ook die andere klachten kunnen worden verholpen. Zo'n pees bijvoorbeeld is met een kijkoperatie makkelijk los te maken zodat je van de pijn verlost bent."
Minder ingrijpend
Voorheen moest bij een hallux valgus-operatie de teen of het gewricht worden opengemaakt. Het ZMC is één van de weinige ziekenhuizen die een andere, minder ingrijpende, behandeling biedt op basis van een nieuwe techniek die in het buitenland al veel wordt toegepast. Pecasse legt uit: 'Deze houdt in dat we de teen rechtzetten via een aantal prikgaatjes. Hiermee gaan we door de huid waarna we de knobbel naar binnen duwen zodat de knik verdwijnt. Het is een vrij ingewikkelde techniek, en het kan ook niet bij elke voet worden toegepast. Maar het is veel minder ingrijpend dan een gewone operatie en het wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd. De pijn en stijfheid na de ingreep zijn ook veel minder."
Angst
"Mensen zijn vaak bang voor de operatie en stellen deze uit. Dat is niet nodig. Het valt erg mee. Dus als je last hebt van de hallux valgus, als hij pijn geeft of je te erg beperkt: laat je helpen", benadrukt Pecasse. "En onthoudt dat de pijn niet altijd door de knobbel veroorzaakt wordt maar ook andere oorzaken kan hebben die we kunnen verhelpen. Ga er dus in ieder geval altijd mee naar de dokter als je last hebt. En als je er geen last van hebt, laat het dan gewoon zitten."