Drebbel: 'Kloeck verstant, een pronck der Wereldt'
Volgende week dinsdag 7 januari zal Hubert van Onna voor de Historische Vereniging Alkmaar een lezing verzorgen over onze stadgenoot Cornelis Jacobszoon Drebbel (1572-1633). Van Onna, die al ruim veertig jaar onderzoek doet naar Drebbel's doen en laten, presenteert dan ook zijn boek over Drebbel. In Nederland, maar ook in Alkmaar, is Drebbel nauwelijks of negatief bekend. Volledig ten onrechte. Gek genoeg is Drebbel in de USA en Engeland bekender dan in eigen land.
Over Drebbel is lang beweerd dat hij als boerenzoon in de omgeving van Alkmaar is geboren. Onderzoek van Van Onna toont aan dat hij op het 'Droncken-oert', midden in de stad, ter wereld kwam. Hij geniet dus nauwelijks enige bekendheid hier. Enig eerherstel komt als in december 2012 de lezers van de Alkmaarsche Courant Drebbel tot 'grootste Alkmaarder aller tijden' kiezen. Het gemeentebestuur zorgt voor een beeldje van Drebbel op het Doelenveld en op de huizen waarin hij in Alkmaar woonde komt een plaquette.
Drebbel - 'vernufteling' en natuurfilosoof - schrijft traktaten die door veel wetenschappers in Europa worden gewaardeerd. Zomer 1604 vertrekt de familie Drebbel naar Engeland. Drebbel is daar als 'ZZP-er' verbonden aan het hof van kroonprins Henry Frederick en de vileine hertog van Buckingham. Hij werkt samen met William Shakespeare en Ben Jonson en construeert de eerste microscoop 'Lunette de Dreubells'. Hij demonstreert zijn toverlantaarn en ontwikkelt een 'drone': een vliegend voorwerp dat bij windstilte kan opstijgen en landen, op die plek, te land of ter zee, die hij wil. Hij vaart ook met zijn onderzeeboot in de Thames. In oktober 1610 treedt Drebbel in dienst bij keizer Rudolf II in Praag en belandt ongelukkigerwijs in het gevang.
In zijn verhaal zal Van Onna ingaan op de betekenis van Drebbel op de ontwikkeling van de wetenschappen in die tijd. Daarbij komt ook zijn relatie met empirisch onderzoeker, filosoof en staatsman Francis Bacon aan de orde en de rol van Drebbel bij de in november 1660 opgerichte Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge.
De lezing vangt aan om 20.00 uur en vindt plaats in het gebouw de Sociëteit, Varnebroek 31 te Alkmaar. Leden van de HVA hebben gratis toegang; niet-leden betalen € 5,
Klaas te Bos, HVA