De zaak van Piet Vroegop op het Kerkplein in de Tweede Wereldoorlog.
De zaak van Piet Vroegop op het Kerkplein in de Tweede Wereldoorlog. (Foto: Historische Vereniging Sint Pancras)

Hendrik Vroegop over Sint Pancras

Vervolg van voorpagina

Zijn verhaal start in 1962: er dreigt al jaren annexatie door de gemeente Alkmaar, die aangeeft te willen uitbreiden en grondgebied daarvoor nodig heeft om als stad mee te kunnen blijven tellen in de regio. Natuurlijk is dit nieuws waar de pers over wil schrijven. Veel inwoners zijn het niet mee eens met die dreigende annexatie, zeg maar gerust faliekant tegen, Henk noemt een getal van 99 %. Er worden avonden in café Kuilboer belegd en er wordt een actiecomité tot behoud van de zelfstandigheid opgericht. Vader Piet sluit zich hierbij aan en speelt samen met bekende namen uit die tijd zoals Jan van Horick, Johan Bijpost. Nico Spaan en Roel van Westerop, Ger Tol en Jac Vroegop, een vooraanstaande rol. Tijdens de eerste avond zijn vrijwel alle grote kranten vertegenwoordigd, dus aandacht kreeg de groep zeker. Vader Piet blijkt een uitmuntend voorvechter voor de zelfstandigheid en kan met een vurig betoog overtuigend overkomen. Wat opvalt is dat hij niet zijn rede voorleest. Dit alles mondt uit in een massaal protest bij de dorpsbewoners en er komen pamfletten met opvallende teksten als ‘In Alkmaar begint de victorie, maar wij hebben onze eigen glorie!, 'Als één man pleiten wij, Kamerleden, laat ons vrij!’, en ‘Als u ons bij Alkmaar wilt doen, waar blijft dan ons frisse groen?' De politieke partijen blijken verdeeld over het wel of niet opgaan in de gemeente Alkmaar en zelfs een beroemdheid als Boer Koekoek steunt het protest. Op 31 januari 1969 maakt een bus met een aantal Tweede Kamerleden een rondtoer in de regio en daar bereiden de inwoners van Sint Pancras zich op voor. De speeches zijn in Bergen tijdens de lunch al gedaan, zodat de bus verlaat richting het dorp vertrekt. Het hele dorp is uitgelopen met spandoeken. Toenmalig burgemeester Hendrik Wijtema van Alkmaar ziet de bui nog niet hangen en heeft het volste vertrouwen in het besluit dat de Tweede Kamer uiteindelijk over deze kwestie zal gaan nemen. De optocht is één groot feest: het ziet zwart van de mensen. De inwoners staan vanaf de Halvemaansbrug tot aan de Hervormde kerk. Omdat de bus niet op het afgesproken tijdstip arriveert, besluiten de inzittenden niet te stoppen en alleen maar door Sint Pancras heen te rijden. Er staan echter ongeveer 30 kinderen klaar die de inzittende een bosje tulpen willen geven. Bakker Dirk Verkuil gooit zich daarom languit voor de bus. Die stopt natuurlijk, zodat de inwoners hun zegje kunnen doen.

De Generaal

Hoewel minister Henk Beernink (CHU, minister van Binnenlandse Zaken) al aan Alkmaar heeft toegezegd dat de kwestie zeker voor Pasen 1968 afgehandeld zal worden, blijkt dit een grote misvatting. De actievoerders roeren zich heftig en vooral Piet Vroegop laat zich gelden. Als een journalist van het Noordhollands Dagblad hem zegt dat hij voor een verloren zaak strijdt, onderneemt Piet actie. Hij besteedt een groot deel van zijn tijd aan het bellen en opzoeken van Tweede Kamerleden. Hij bepleit vurig zijn verhaal en dat blijkt in veel gevallen aan te slaan. Als hij contact met professor Sjoerd Groenman (hoogleraar sociologie) in Utrecht krijgt, blijkt dat een geweldige greep. Die stelt de vraag aan Beernink: “Jullie moeten dan het laaggelegen Daalmeer ophogen voor woningbouw, wie gaat dat betalen en hoeveel gaat een huis dan kosten?” Daar komt niet gelijk een antwoord op en de beslissing valt nog niet voor het kerstreces zoals eigenlijk de bedoeling was De bovenvermelde journalist krijgt als antwoord dat tijdens de Boerenoorlog in Zuid-Afrika de boeren ook tegenover een grote overmacht van Engelsen stonden maar door slimmer te zijn toch vaak een overwinning behaalden. ’Wij doen hetzelfde, wachten onze kans af, en schieten als de vijand binnen schootsafstand is..!" Zo ontstaat de bijnaam De Generaal voor Piet Vroegop.

Democratie

Piet gelooft heilig in de democratie: “De helft + één is voldoende!”, zegt hij en gaat door met zijn lobbywerk. Hij bezoekt de partijen, komt bij politici als Marcus Bakker (CPN), Piet Jongeling GPV), Anneke Goudsmit (D’66) en natuurlijk Boer Koekoek. Zo promoot Piet zijn dorp Sint Pancras en kweekt veel goodwill bij de Kamerleden. Op 28 september 1971 vertrekken 16 bussen uit Sint Pancras naar het Malieveld in Den Haag. Vandaar uit loopt de stoet naar de Tweede Kamer waar Kamervoorzitter Frans-Jozef van Thiel (KVP) hen ontvangt. Op dat moment is Roel de Wit de gewaardeerde burgemeester van Alkmaar en een fanatiek voorvechter voor de fusie. De stemming in de Tweede Kamer loopt uit, Van Thiel denkt zelfs aan schorsing van de vergadering. Piet Vroegop heeft echter zijn huiswerk goed gedaan, laat zelfs een ziek kamerlid speciaal voor de stemming per taxi komen om mee te stemmen en een kamerlid dat vooraf nog een spreekbeurt in Zeeland heeft krijgt hij zo gek om rond 22.30 uur toch nog te komen! Met wat aandrang vindt de stemming toch plaats om half één. Zij die gaan staan stemmen voor behoud van de zelfstandigheid, zij die blijven zitten zijn voor de fusie met Alkmaar. Wat opvalt is dat Cees Berkhouwer (VVD) niet met zijn fractie meegaat en tegen de fusie stemt. Een gelukkige bijkomstigheid is dat niet alle 150 Tweede Kamerleden aanwezig zijn, in totaal zijn er 101 Kamerleden. Slimme Piet Vroegop heeft dat echter van te voren uitgezocht en kan zo de kansen op een gunstiger stemming inschatten. De uitslag is uiteindelijk 59 voor behoud van de zelfstandigheid en 42 tegen. Piet zou later zeggen: “Als burgemeester De Wit dat voorzien had zou hij alle Kamerleden gesommeerd hebben aanwezig te zijn!” Er volgt wel een herindeling, maar slechts Oudorp en het zuideinde van Koedijk worden 1 oktober 1972 aan Alkmaar gevoegd. In Sint Pancras is het groot feest, bij terugkomst om 2.00 uur hangen er al vlaggen uit en ook de dag er na viert men uitbundig feest. .In 1990 volgt de samenvoeging van Sint Pancras met Langedijk. Piet Vroegop maakt dat niet meer mee, hij overlijdt in 1985 op 72 jarige leeftijd.

Op de vraag aan Hendrik Vroegop hoe hij denkt over de komende fusie van Langedijk met Heerhugowaard, antwoordt hij: "Ik zou liever zelfstandig blijven, want we hebben alles in Langedijk, we zijn een mooie gemeente met veel plussen en weinig minnen. Er zijn zo’n 350 gemeentes in ons land, waarvan meer dan de helft minder dan 28000 inwoners heeft. Die zijn wel zelfstandig!"

‘Het kan verkeren..’, zei Bredero rond 1600. Wilden de inwoners van Sint Pancras in de jaren 1960-1970 in geen geval bij Alkmaar komen dan ligt dat nu voor een groot aantal anders, en ook dat laat het dorp de laatste jaren duidelijk horen. Nu de fusie met Heerhugowaard een gegeven is, lijkt het dus het beste om er gezamenlijk iets heel moois van maken. Langedijk en dat eigen gezicht? Nou, dat houden we echt wel, daar zijn we zelf bij!