Neem de regie in eigen handen
REGIO - Er komt nogal wat op je af als je te horen hebt gekregen dat jij of een naaste niet lang meer te leven heeft. Een zwaar, emotioneel proces waar je doorheen moet. Het advies van verschillende professionals luidt: praat erover! Wat wil je van tevoren regelen en wat kan je van tevoren regelen? Hieronder wordt een aantal punten van aandacht genoemd die je kunt meenemen in de laatste fase van je leven. Zo kun je de regie in eigen handen nemen. Wat wil ik, wat moet ik en wat kan? Dit zijn misschien vragen die door je hoofd spelen... Neem eerst rust. Probeer te praten met je familie en naasten en ga er op deze manier achter komen wat je allemaal wilt vastleggen. Er kan namelijk veel, maar niks moet..
Praat over jouw wensen
Als het allemaal even te veel wordt kunnen jij en eventueel je familie psychische hulp inschakelen. Dit kan eventueel via de huisarts. Hij of zij kan doorverwijzen naar de juiste zorgverleners. Vaak raden doktoren ook de hulp van een inloophuis aan. Hier kun je vrijblijvend naar binnen lopen voor een praatje, kopje koffie of een leuke activiteit zoals knutselen of yoga (indien mogelijk) om even de zinnen te verzetten. Veel inloophuizen hebben vrijwilligers die graag tijd maken om te praten over levensvragen. Juist in deze periode kunnen deze een grote rol spelen. Want wat is de zin van het leven en hoe wil en kan je laatste dagen doorbrengen?
Laatste zorg en dagbesteding
Hoe de laatste maanden en weken eruit gaan zien kun je zelf plannen. Wil je thuis sterven? Of in een hospice waar je als je terminaal bent de laatste zorg kan krijgen en tevens kunt sterven. Of ga in gesprek met de dominee, of met een stervensbegeleider. Ook hij of zij kan je helpen met levensvragen, of als je bang bent voor de dood. Misschien wil je wel praten of juist alleen maar schrijven, kunst maken, of zingen. Of doen wat je altijd het liefste deed...
Wilsverklaring/Euthanasieverklaring
Het is aan te raden een wilsverklaring op te stellen. Hierin maak je afspraken voor palliatieve sedatie (medicatie om lijden te verlichten), wel of niet reanimeren, wie wordt contactpersoon als je niet meer in staat bent om te spreken enzovoort. Deze zaken worden vastgelegd in een wilsverklaring. Ook een euthanasieverklaring kan indien gewenst worden opgesteld. Als je bijvoorbeeld in een situatie terecht komt dat het lijden ondraaglijk wordt moet er bekend zijn dat euthanasie is toegestaan.
Niet alle doktoren zijn voor euthanasie. Wil jouw arts niet meewerken? Dan kun je naar een andere dokter of informatie vragen in het ziekenhuis. Ook wat betreft orgaandonatie kan je van tevoren vastleggen wat je keuze is. Ben je donor of zou je dit graag willen? Leg het vast in een donorcodicil.
Uitvaart
Als je eruit bent hoe je de laatste maanden van je leven wilt invullen, kun je indien gewenst een afspraak maken met een uitvaartbegeleider. Ga in gesprek en leg, als je dat wenst, alles van a tot z vast. Begraven of cremeren. De locatie, welke kist, rouwauto, bloemwerk, sprekers - noem maar op.
Ook de genodigden voor de uitvaart kun je alvast vastleggen in een adresboekje. En misschien wil je wel een persoonlijke boodschap op de rouwkaart zetten of een film opnemen en een aandenken meegeven.
Check financiën
Een aantal financiële verplichtingen zal gewoon blijven bestaan na het overlijden. Denk aan de hypotheek of de huur voor je huis. Een check van je administratie en verzekeringen is dus zeker aan te raden. Denk aan overlijdensrisicoverzekering, levensverzekering,en uiteraard de uitvaartverzekering.
Wat nalaten aan wie?
Ook het checken waard is of je partner recht heeft op nabestaanden- en partnerpensioen. Denk ook aan je testament. Wat wil ik nalaten aan wie? Maak hiervoor een afspraak met de notaris.
Als het teveel is...
Als het allemaal te veel is, is dat logisch. Wil je veel regelen maar ben je daar zelf niet toe in staat? Schakel dan de hulp in van naasten, familie of de zorg. Praat met de huisarts of verpleegkundige. Ook zij kunnen je verwijzen naar de juiste instanties.